Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta…
2023-11-09, 13:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta Fieldorfa "Nila"

Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
73 lata temu, 9 listopada 1950 roku, funkcjonariusze bezpieki aresztowali w Łodzi generała Augusta Fieldorfa "Nila", organizatora i dowódcę Kedywu Armii Krajowej, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy AK i polskiego podziemia niepodległościowego (niektóre źródła podają jako datę aresztowania generała - 10 listopada 1953 roku).
Został oskarżony o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Pomimo tortur odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa, do końca zachował nieugiętą postawę. Po sfingowanym procesie został w 1952 roku skazany przez komunistyczny sąd na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie 24 lutego 1953 o godzinie 15.00 w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Ciało pochowano w nieznanym miejscu. Osoby odpowiedzialne za zbrodnię nie poniosły żadnej kary. W 1989 roku generał Fieldorf został zrehabilitowany, a w 2006 - pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

August Emil Fieldorf w czasie okupacji hitlerowskiej walczył w podziemiu. W sierpniu 1942 roku został mianowany dowódcą Kedywu - Kierownictwa Dywersji - Komendy Głównej AK, którym dowodził do marca 1944 roku, używając pseudonimu "Nil". Wykazał się niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wypracował sobie ogromny szacunek u podwładnych. To on wydał w lutym 1944 roku rozkaz likwidacji generała Franza Kutschery, dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski. Dowodził organizacją NIE, która stanowiła kadrową strukturę AK, przygotowaną do działań w warunkach sowieckiej okupacji. Pod koniec Powstania Warszawskiego został awansowany do stopnia generała brygady. Po upadku zrywu mianowano go zastępcą ostatniego dowódcy Armii Krajowej - generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".

7 marca 1945 roku generał Fieldorf został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku pod okupacyjnym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nierozpoznany przez władze sowieckie został zesłany do obozu pracy na Uralu. Do kraju wrócił w 1947 roku i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Potem mieszkał w Warszawie i Krakowie, a następnie przeniósł sie do Łodzi. W odpowiedzi na ogłoszoną w 1947 roku amnestię, ujawnił się w lutym 1948-go.

9 listopada 1950 roku generał Fieldorf został zatrzymany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w momencie, gdy wychodził z budynku łódzkiej Wojskowej Komendy Rejonowej. Przewieziono go następnie do Warszawy i osadzono w areszcie śledczym MBP przy ulicy Koszykowej. Sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa. Po jednodniowym procesie "Nila" skazano na karę śmierci. Wyrok wydany został na podstawie dekretu o wymiarze kary dla zbrodniarzy hitlerowskich i zdrajców narodu polskiego. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Generał Fieldorf był najwyższym stopniem żołnierzem Armii Krajowej, który został skazany na śmierć przez komunistów. Aby go upokorzyć, wyrok wykonano przez powieszenie, a nie - rozstrzelanie.

W 1958 roku Generalna Prokuratura umorzyła postępowanie karne wobec generała Fieldorfa z powodu braku dowodów winy, ale dopiero w 1989 roku, po 36 latach od jego śmierci, postanowieniem prokuratora generalnego PRL, generał "Nil" został w pełni zrehabilitowany.

Miejsce pochówku Augusta Emila Fieldorfa przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2009 roku Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że udało się ustalić lokalizację grobu. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach, blisko symbolicznej mogiły wystawionej dla uczczenia jego pamięci.

Zobacz także

2023-11-11, godz. 08:00 Święto Niepodległości w Polskim Radiu Polskie Radio zaprasza na specjalne audycje oraz relacje związane z obchodami 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. O godz. 12.00 we wszystkich… » więcej 2023-11-11, godz. 07:45 105. rocznica odzyskania przez Polskę Niepodległości - obchody w regionie Z tej okazji w miastach w całym regionie odbywać się będą okolicznościowe uroczystości. To m.in. Opole, Nysa, Brzeg, Kędzierzyn Koźle, Olesno, Krapkowice… » więcej 2023-11-11, godz. 07:30 105 lat temu Polska odzyskała niepodległość 105 lat temu, 11 listopada 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość. Po 123 latach zaborów, niewoli naznaczonej walką, cierpieniem i wysiłkiem wielu pokoleń… » więcej 2023-11-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 listopada » więcej 2023-11-10, godz. 11:00 Premiera filmu animowanego o Wojtku, misiu- żołnierzu "Niedźwiedź zwany Wojtkiem" - to tytuł animowanego filmu o misiu - żołnierzu, którego podczas II wojny przygarnęli polscy żołnierze. » więcej 2023-11-10, godz. 10:00 Obchody 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Biuro "Niepodległa" po raz kolejny zachęca do wspólnego świętowania 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Jak co roku zaplanowano wiele… » więcej 2023-11-10, godz. 09:00 65 lat temu zmarła Wanda Gertz, major WP, uczestniczka I i II wojny światowej, działaczka niepodległościowa 65 lat temu, 10 listopada 1958, zmarła na emigracji w Londynie Wanda Gertz, "Lena”, działaczka patriotyczna i niepodległościowa, major Wojska Polskiego… » więcej 2023-11-10, godz. 08:00 Ponad 19 tys. zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji akcji „Szkoła do hymnu” Mamy już ponad 19 tys. zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji akcji MEiN "Szkoła do hymnu" - poinformowało na portalu X Ministerstwo Edukacji Narodowej. … » więcej 2023-11-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 listopada » więcej 2023-11-09, godz. 16:00 34 lata temu runął mur berliński 34 lata temu, 9 listopada 1989 roku, runął mur berliński, który przez 28 lat dzielił Niemcy na dwa różne państwa. Był też symbolem ideologicznego podziału… » więcej
111112113114115
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »