Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta…
2023-11-09, 13:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

73 lata temu bezpieka aresztowała generała Augusta Fieldorfa "Nila"

Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
Emil Fieldorf Nil, MBP 1950, [fot. wikipedia, domena publiczna]
73 lata temu, 9 listopada 1950 roku, funkcjonariusze bezpieki aresztowali w Łodzi generała Augusta Fieldorfa "Nila", organizatora i dowódcę Kedywu Armii Krajowej, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy AK i polskiego podziemia niepodległościowego (niektóre źródła podają jako datę aresztowania generała - 10 listopada 1953 roku).
Został oskarżony o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Pomimo tortur odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa, do końca zachował nieugiętą postawę. Po sfingowanym procesie został w 1952 roku skazany przez komunistyczny sąd na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie 24 lutego 1953 o godzinie 15.00 w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Ciało pochowano w nieznanym miejscu. Osoby odpowiedzialne za zbrodnię nie poniosły żadnej kary. W 1989 roku generał Fieldorf został zrehabilitowany, a w 2006 - pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

August Emil Fieldorf w czasie okupacji hitlerowskiej walczył w podziemiu. W sierpniu 1942 roku został mianowany dowódcą Kedywu - Kierownictwa Dywersji - Komendy Głównej AK, którym dowodził do marca 1944 roku, używając pseudonimu "Nil". Wykazał się niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wypracował sobie ogromny szacunek u podwładnych. To on wydał w lutym 1944 roku rozkaz likwidacji generała Franza Kutschery, dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski. Dowodził organizacją NIE, która stanowiła kadrową strukturę AK, przygotowaną do działań w warunkach sowieckiej okupacji. Pod koniec Powstania Warszawskiego został awansowany do stopnia generała brygady. Po upadku zrywu mianowano go zastępcą ostatniego dowódcy Armii Krajowej - generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".

7 marca 1945 roku generał Fieldorf został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku pod okupacyjnym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nierozpoznany przez władze sowieckie został zesłany do obozu pracy na Uralu. Do kraju wrócił w 1947 roku i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Potem mieszkał w Warszawie i Krakowie, a następnie przeniósł sie do Łodzi. W odpowiedzi na ogłoszoną w 1947 roku amnestię, ujawnił się w lutym 1948-go.

9 listopada 1950 roku generał Fieldorf został zatrzymany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w momencie, gdy wychodził z budynku łódzkiej Wojskowej Komendy Rejonowej. Przewieziono go następnie do Warszawy i osadzono w areszcie śledczym MBP przy ulicy Koszykowej. Sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa. Po jednodniowym procesie "Nila" skazano na karę śmierci. Wyrok wydany został na podstawie dekretu o wymiarze kary dla zbrodniarzy hitlerowskich i zdrajców narodu polskiego. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Generał Fieldorf był najwyższym stopniem żołnierzem Armii Krajowej, który został skazany na śmierć przez komunistów. Aby go upokorzyć, wyrok wykonano przez powieszenie, a nie - rozstrzelanie.

W 1958 roku Generalna Prokuratura umorzyła postępowanie karne wobec generała Fieldorfa z powodu braku dowodów winy, ale dopiero w 1989 roku, po 36 latach od jego śmierci, postanowieniem prokuratora generalnego PRL, generał "Nil" został w pełni zrehabilitowany.

Miejsce pochówku Augusta Emila Fieldorfa przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2009 roku Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że udało się ustalić lokalizację grobu. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach, blisko symbolicznej mogiły wystawionej dla uczczenia jego pamięci.

Zobacz także

2023-11-14, godz. 09:00 Wystawa "Harcerskie drogi do Niepodległej" do 30.11 Jaki był udział harcerzy w odzyskaniu przez Polskę niepodległości, pokazuje wystawa "Harcerskie drogi do Niepodległej". Plenerowa ekspozycja została bezpłatnie… » więcej 2023-11-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 listopada » więcej 2023-11-13, godz. 12:00 Rodem z Kresów. Historie osobiste w Muzeum Wsi Opolskiej Bohaterem kolejnego spotkania będzie Andrzej Skibniewski, autor książki „Rubinowa Broszka”, lwowskiej historii opisanej w listach. Opowie historię swoich… » więcej 2023-11-13, godz. 09:00 84 lata temu utworzono Związek Walki Zbrojnej 84 lata temu, 13 listopada 1939 roku, rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława Sikorskiego, został powołany Komitet Ministrów… » więcej 2023-11-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 listopada » więcej 2023-11-12, godz. 11:00 125 lat temu urodził się Henryk Sucharski, obrońca Westerplatte 125 lat temu - 12 listopada 1898 roku - urodził się Henryk Sucharski, komendant Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w czasie obrony tej placówki… » więcej 2023-11-12, godz. 09:00 125 lat temu urodził się generał Leopold Okulicki, ostatni Komendant Główny Armii Krajowej 125 lat temu, 12 listopada 1898 roku, urodził się generał Leopold Okulicki, pseudonim "Niedźwiadek", "Kobra", ostatni Komendant Główny Armii Krajowej, najprawdopodobniej… » więcej 2023-11-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 listopada » więcej 2023-11-11, godz. 10:00 Rola Kościoła w odzyskaniu niepodległości Polski Kościół na ziemiach polskich odegrał znaczącą rolę w odzyskaniu niepodległości, zarówno przez 123 lata zaborów, jak i w okresie umacniania suwerenności… » więcej 2023-11-11, godz. 09:00 Narodowe Święto Niepodległości – działania Instytutu Pamięci Narodowej Centrala i Oddział IPN w Warszawie: 11–30 listopada 2023, Warszawa – prezentacja siatek edukacyjnych „Ojcowie Niepodległości” (budynek Prokuratury… » więcej
110111112113114
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »