Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Radom 1976...
2021-06-26, 07:24 Autor: Bolesław Bezeg

Radom 1976...

Radom 1976. [domena publiczna]
Radom 1976. [domena publiczna]
Wczoraj minęła 45 rocznica wybuchu tzw. wydarzeń czerwcowych 1976 roku. Na wieść o planowanej blisko 70-procentowej podwyżce cen żywności 25 czerwca 1976 roku w wielu Polskich miastach wybuchły strajki.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2021
Już w drugiej połowie 1975 roku I sekretarz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek zdał sobie sprawę, że pogarszająca się sytuacja gospodarcza żyjącej na kredyt Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmusi władze do przeprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności.

Aby związać koniec z końcem władze PRL musiały podnieść ceny żywności o około 70 proc. Należało się spodziewać, że tak drastyczny wzrost kosztów życia spowoduje wybuch społecznego niezadowolenia, toteż już wczesną wiosną 1976 roku rozpoczęto przygotowania do operacji „Lato 1976”, która oficjalnie miała być ogólnopolskimi ćwiczeniami jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Na czele sztabu ćwiczeń stanął wiceminister MSW i szef Służby Bezpieczeństwa generał Bogusław Stachura. Sztaby ćwiczeń powołano we wszystkich komendach wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. W ramach przygotowań do akcji „Lato 1976” zaczęto przygotowywać miejsca w aresztach i więzieniach, rozpoczęto inwigilację potencjalnych prowodyrów wybuchów niezadowolenia, powstały też specjalne grupy śledcze, których zadaniem było wydedukowanie gdzie mogą się pojawić ogniska buntu.

Równocześnie od początku czerwca w mediach zaczęto lansować sfabrykowane informacje ze świata o kryzysie żywnościowym i drastycznych podwyżkach cen żywności, a także o wysokim bezrobociu w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.

24 czerwca premier Piotr Jaroszewicz w telewizyjnym przemówieniu powiedział, że wprowadzenie „nowych cen żywności” jest naturalną konsekwencją sytuacji na świecie i że wynika z postępu jakiego doznała Polska w pierwszej połowie lat 70.

Już następnego dnia w wielu polskich miastach wybuchły strajki, największe w Radomiu, Ursusie i Płocku, ale do akcji protestacyjnej przyłączył się także Zakład Elektroniki Mechanicznej w Namysłowie. W sumie w ponad 120 zakładach w całym kraju zastrajkowało ponad 80 tys. osób.

Władze jeszcze tego samego dnia wycofały się z podwyżek, ogłaszając przystąpienie do szerokich konsultacji społecznych na temat cen żywności. Równocześnie jednak podjęto akcję brutalnej pacyfikacji strajków. Do największych zamieszek doszło w Radomiu, gdzie mieszkańcy oburzeni brutalną pacyfikacją strajków przez ZOMO i aresztowaniami tłumnie wyszli na ulice.

W czasie ulicznych walk, które trwały aż do 30 czerwca zginęły 3 osoby. Po złamaniu oporu i aresztowaniu kilkuset osób przystąpiono do represji. Blisko tysiąc osób straciło pracę, a 25 osądzono na kary od 2 do 10 lat więzienia. 170 osób skazały kolegia do spraw wykroczeń. Podobne represje spotkały uczestników protestów w całym kraju.

W namysłowskim ZEM-ie zwolniono 10 osób, a dalsze 60 przeniesiono na gorzej płatne stanowiska. W efekcie czerwcowych wydarzeń już we wrześniu 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. Już w rok później w efekcie zabiegów Episkopatu Polski władze PRL ogłosiły amnestię wobec uczestników czerwcowych wydarzeń.

Zobacz także

2021-07-03, godz. 07:25 Niechlubny casus Berezy W nadchodzącym tygodniu przypada 87 rocznica utworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej uważanego przez niektórych za pierwszy polski obóz koncent… » więcej 2021-06-27, godz. 08:26 Rozstrzelane miasto Pojutrze przypada 65 rocznica krwawego stłumienia przez władze PRL protestów robotników w Poznaniu. Wydarzenia te przeszły do historii jako poznański cz… » więcej 2021-06-20, godz. 08:22 II wojna polska 209 lat temu 22 czerwca 1812 roku w Wyłkowyszkach na skraju Litwy cesarz Napoleon Bonaparte ogłosił rozpoczęcie II wojny polskiej. Było to spełnieniem obietnic… » więcej 2021-06-19, godz. 07:30 Jego Waterloo Wczoraj minęło 206 lat od dnia, w którym Cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte poniósł ostateczną klęskę w bitwie pod Waterloo kończącej jego ostatnią… » więcej 2021-06-13, godz. 06:19 Wielka Karta Swobód Pojutrze przypada 806 rocznica ogłoszenia przez angielskiego króla Jana bez Ziemi Wielkiej Karty Swobód. Dokument ten uważa się za początek procesu, który… » więcej 2021-06-12, godz. 07:18 Twórca nowoczesnego hutnictwa 263 lata temu 12 czerwca 1758 roku w Zielęcicach pod Brzegiem urodził się Zygmunt Gotthilf Bogacz, polski hutnik współpracownik anglika Johna Balidona i Niemca… » więcej 2021-06-06, godz. 08:30 Wpływowi poeci Pojutrze przypada 65 rocznica śmierci wybitnego polskiego poety Jana Lechonia - jednego z twórców i filarów wywierającej olbrzymi wpływ na polską inteligencję… » więcej 2021-06-05, godz. 07:30 Twórca Armii Ochotniczej Wczoraj minęła 61 rocznica śmierci wybitnego polskiego generała Józefa Hallera, człowieka, który mógł osiągnąć znacznie więcej w armii austriackiej… » więcej 2021-06-03, godz. 08:30 Wolność skrupulatnie wydzielana Jutro przypada 32 rocznica wyborów do tzw. sejmu kontraktowego - wydarzenia, które niesłusznie urosło we współczesnej publicystyce niemal do kolejnego odzyskania… » więcej
1516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »