Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-07, 12:45 Autor: IAR/D.Panek/dok.

Kartka z kalendarza

1520 - W Toruniu król Zygmunt I Stary wydał przywilej dla szlachty, na mocy którego uzyskiwała ona prawo wolnej żeglugi po Wiśle. Przywilej wprowadzał także na terenie królestwa jeden obowiązkowy dzień pańszczyzny w tygodniu.

1536 - Zmarła Katarzyna Aragońska, królowa Anglii, żona Henryka VIII, z którą - wbrew papieżowi - w 1533 roku król unieważnił małżeństwo by poślubić Annę Boleyn. Matka Marii I Tudor. Urodziła się 16 grudnia 1485 roku.

1601 - W Bitwie pod Kiesią 700-osobowy oddział polsko-litewski pod dowództwem płk. Macieja Dembińskiego i wojewody Jerzego Farnsbacha rozbił trzytysięczny korpus szwedzki.

1774 - Zmarł Józef Andrzej Załuski, duchowny katolicki, biskup kijowski, mecenas nauki i literatury, bibliograf, edytor, erudyta. Wraz z bratem biskupem Andrzejem Stanisławem założył w Warszawie pierwszą bibliotekę publiczną. Urodził się 12 sierpnia 1702 roku.

1792 - W Rzymie urodził się Henryk Marconi, architekt, projektant wielu znanych warszawskich budynków, m.in. Hotelu Europejskiego oraz kościołów św. Boromeusza przy ul. Chłodnej i Wszystkich Świętych na Grzybowie.

1794 - Rada Nieustająca zniosła order Virtuti Militari i zakazała noszenia orderów przyznanych dotychczas.

1795 - Król Polski Stanisław August Poniatowski pod eskortą rosyjską został wywieziony z Warszawy do Grodna.

1805 - W Berlinie urodził się Ludwik Geyer, przemysłowiec związany z Łodzią, działacz gospodarczy i społeczny. Zmarł 21 października 1869 roku.

1849 - W Kazimierówce w Lubelskiem zmarł Łukasz Gołębiowski, bibliotekarz, żołnierz Insurekcji Kościuszkowskiej, pionier polskich badań etnograficznych.

1882 - W Chorkówce koło Krosna zmarł Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej.

1890 - W majątku Gnojna w pow. Błonie urodził się Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i POW, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii "Prusy".

1901 - W Warszawie urodził się Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik Powstań Śląskich i wojny polsko-bolszewickiej, członek PPS, poseł na Sejm RP, więzień brzeski, uczestnik konspiracji założonej przez Witolda Pileckiego w niemieckim obozie KL Auschwitz; rozstrzelany tam w 1942 roku.

1903 - W Sosnowcu urodził się Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego; działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego; autor prac historycznych.

1910 - We Lwowie urodził się Marian Eile, dziennikarz, grafik, redaktor, współpracownik "Wiadomości Literackich", twórca i wieloletni redaktor naczelny krakowskiego tygodnika "Przekrój".

1920 - W Warszawie urodził się Witold Sadowy, aktor teatralny i filmowy, publicysta, pamiętnikarz.

1923 - W Krakowie urodziła się Danuta Michałowska, aktorka teatralna, pedagog, 1981-84 rektor krakowskiej PWST.

1923 - W Krakowie urodził się Jerzy Nowosielski, jeden z najoryginalniejszych polskich malarzy, malował akty kobiece, martwe natury, pejzaże, obrazy abstrakcyjne; największy wpływ na jego twórczość miała sztuka bizantyjska; autor polichromii w wielu cerkwiach, m.in. w Zawierciu, Gródku Białostockim, Kętrzynie, Warszawie, Górowie Iławieckim oraz ikonostasów i obrazów sakralnych.

1928 - Rozkazem ministra spraw wojskowych Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich; obecnie Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.

1936 - W Ostrogu nad Horyniem urodziła się Anna Ciepielewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Matka Joanna od Aniołów", "Trzy kobiety", "Pasażerka", a także serialach "Dom" i "Blisko, coraz bliżej".

1938 - W Paryżu, w rodzinie polskich Żydów, urodził się Roland Topor, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.

1938 - W Krakowie urodziła się Marta Wyka, historyczka literatury, krytyczka literacka.

1939 - Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie odbył się pogrzeb Romana Dmowskiego, przywódcy obozu narodowego, głównego ideologa polskiego nacjonalizmu, współtwórcy niepodległej Polski.

1946 - W Krakowie zmarł Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1946 - W Katowicach zmarł Adam Didur, śpiewak operowy, jeden z największych basów przełomu XIX i XX wieku.

1946 - W Krotoszynie urodziła się Agnieszka Duczmal, dyrygentka; założycielka i dyrektorka Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus.

1949 - Podczas śledztwa w budynku Ministerstwa Publicznego w Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz "Anoda", żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem, w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie "Zośka".

1950 - W Warszawie urodził się Krzysztof Janczar, aktor, znany z roli Pawła w serialu "Wojna domowa"; nagrodzony na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za kreację w filmie "Nie zaznasz spokoju".

1957 - W Warszawie urodziła się Magdalena Środa, filozofka, etyczka, feministka, publicystka.

1981 - W Chełmie urodziła się Ania Dąbrowska, piosenkarka, autorka tekstów i muzyki.

1981 - W Mikołowie urodziła się Anna Dereszowska, aktorka teatralna i filmowa, wokalistka; związana m.in. z warszawskim Teatrem Dramatycznym i Studiem Buffo, znana m.in. z seriali "Złotopolscy", "Tajemnica Twierdzy szyfrów".

1993 - Sejm przyjął ustawę "O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży".

2004 - W Krakowie zmarł Jerzy Skarżyński, malarz, scenograf teatralny i filmowy, ilustrator.

2007 - Po oskarżeniach o współpracę z komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa w czasach PRL arcybiskup Stanisław Wielgus złożył rezygnację ze stanowiska metropolity warszawskiego.

2011 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, wybitny interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w "Kontrakcie" Krzysztofa Zanussiego, "Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny" Janusza Majewskiego, "Kuchni polskiej" Jacka Bromskiego czy "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza.

2015 - W Warszawie zmarł Tadeusz Konwicki, pisarz i reżyser, autor m.in. powieści "Władza", "Wniebowstąpienie", "Mała Apokalipsa", "Rojsty", filmów: "Ostatni dzień lata", "Salto", "Dolina Issy" oraz scenariuszy do "Faraona" Jerzego Kawalerowicza, "Jowity" Janusza Morgensterna i "Kroniki wypadków miłosnych" Andrzeja Wajdy.

Zobacz także

2024-10-20, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 20 października - Światowy Dzień Osteoporozy. 20 października - Światowy Dzień Statystyki. 20 października - Europejski Dzień Seniora. 20 października… » więcej 2024-10-19, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 19 października - Kościół katolicki wspomina błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszkę, kapelana warszawskiej "Solidarności”, obrońcę praw człowieka… » więcej 2024-10-18, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 18 października - Europejski Dzień przeciwko Handlowi Ludźmi. 18 października - Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy, ustanowiony przez Światową Organizację… » więcej 2024-10-17, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 17 października - Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem, ustanowiony w 1992 roku, przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. » więcej 2024-10-16, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 16 października - W Polsce jest obchodzony Dzień Papieża Jana Pawła II, związany z rocznicą wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Apostolską. Został ustanowiony… » więcej 2024-10-15, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 15 października - Międzynarodowy Dzień Białej Laski, dzień osób niewidomych, obchodzony od 1964 roku. 15 października - Europejski Dzień Walki z Rakiem… » więcej 2024-10-14, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 14 października - W Polsce obchodzimy Dzień Edukacji Narodowej (do 1982 Dzień Nauczyciela), w rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej. 14 października… » więcej 2024-10-13, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 13 października - Dzień Ratownictwa Medycznego, obchodzony w Polsce od 2006 roku. 13 października - Międzynarodowy Dzień Ograniczania Skutków Katastrof… » więcej 2024-10-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 października - Światowy Dzień Reumatyzmu. 12 października - Dzień Bezpiecznego Komputera, obchodzony od 2004 roku. 12 października - Dzień Kolumba… » więcej 2024-10-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 października - Międzynarodowy Dzień Dziewcząt, ustanowiony przez ONZ w 2011 roku, w uznaniu ich praw oraz szczególnych wyzwań, przed jakimi stoją na… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »