Książę Mieszko o przydomku Cieszyński urodził się między 1252 a 1256 jako najstarszy syn księcia opolskiego Władysława I i jego żony Eufemii wielkopolskiej. Po raz pierwszy pojawia się na kartach historii w październiku 1258 roku, kiedy to wraz z młodszymi braćmi wyraził zgodę na fundację przez ojca klasztoru cystersów w Rudach Raciborskich.

Po śmierci ojca około roku 1281 księstwo opolskie podzielono. Wbrew zwyczajom Mieszko, mimo, że był najstarszy nie otrzymał Opola, ale Racibórz, Cieszyn i Oświęcim.

Równocześnie wziął pod opiekę najmłodszego z braci Przemysława. W Opolu pozostał Bolesław I, a czwarty z braci Kazimierz osiadł w Bytomiu.

W roku 1290 Przemysław osiągnął pełnoletniość i objął samodzielne rządy w Ziemi Raciborskiej, a Mieszko pozostał księciem cieszyńsko-oświęcimskim. Jego rządy cechowała wzmożona kolonizacja, zakładanie nowych osad, nadawanie przywilejów handlowych dla miast, takich jak Bielsko, Cieszyn, Oświęcim i Frysztat, a także intensywne ściąganie osadników z Europy Zachodniej.

Po nieudanej wojnie z księciem wrocławskim Henrykiem Probusem , którą w roku 1287 zakończyło oblężenie Raciborza, Mieszko postanowił związać się bliżej z dworem w Pradze.

W walce Władysława Łokietka o polski tron z królem Czech Wacławem II Mieszko Cieszyński stanął po stronie Czechów. Do tego samego namówił założyciela bytomskiej linii Piastów swego brata Kazimierza I. Przypuszcza się, że w styczniu roku 1291 obaj bracia złożyli hołd królowi Czech, uznając go jednocześnie za prawowitego króla Polski.

W roku 1300 Mieszko znalazł się wśród gości zaproszonych do Gniezna na Koronację Wacława II. Zbliżenie z czeskim dworem zaowocowało ślubem córki Mieszka Wioli Elżbiety z czeskim następcą tronu, późniejszym królem Wacławem III.

Drogę do zaszczytów w Królestwie Polskim zamknęła Mieszkowi Cieszyńskiemu nagła śmierć Wacława III w roku 1306. Od tego czasu Mieszko wycofał się z życia politycznego, stopniowo przekazując władzę w księstwie cieszyńskim swoim synom.

Nie znamy dokładnej daty śmierci Mieszka Cieszyńskiego. Najczęściej przyjmuje się, że zmarł pod koniec 1314 lub w początkach 1315 roku.