Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » 18 stycznia 2021
2021-01-18, 06:30 Autor: Bolesław Bezeg

18 stycznia 2021

528 lat temu 18 stycznia 1493 roku w Piotrkowie zwołano pierwszy w dziejach polskiej demokracji szlacheckiej dwuizbowy Sejm walny. 95 lat temu 18 stycznia 1926 roku pierwszy oddział polskich żołnierzy przybył na pokładzie ORP „Mewa” do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. 502 lata temu 18 stycznia 1519 roku urodziła się córka polskiego króla Zygmunta Starego, późniejsza królowa węgierska, a przez chwilę także księżna opolska Izabela Jagiellonka.
Izabela Jagiellonka to jedna z tych postaci, których życiorys tylko przez chwilę splata się z dziejami Opolszczyzny, Urodzona 18 stycznia 1519 roku Izabela Jagiellonka była najstarszym z szóstki dzieci króla Zygmunta Starego i królowej Bony.

Była ulubienicą matki i dzięki niej odebrała staranne wykształcenie. Zanim dorosła biegle rozmawiała po włosku, łacinie i niemiecku. Pierwszym kandydatem na jej męża był jej rówieśnik Henryk, młodszy syn króla Francji Franciszka I, ale projekt ten upadł w skutek zawirowań we Francji. Kuzyn męża jej włoskiej babki, książę Mediolanu, Franciszek Sforza nie zyskał akceptacji króla Zygmunta Starego.

Dwunastoletnią Izabelą zainteresował się węgierski król Jan Zapolya. Nie bardzo się podobał rodzicom Izabeli, bo z urodzenia był szlachcicem, a królem został w efekcie elekcji, ale był też przeciwnikiem Habsburgów, a dla królowej Bony była to najlepsza rekomendacja. Do ślubu doszło jednak dopiero kiedy węgierski król spełnił warunki postawione przez Zygmunta Starego, z których najtrudniejszym było zawarcie pokoju z cesarzem Niemiec. Udało się to dopiero w roku 1538.

Ślub odbył się 23 lutego 1539 roku gdy Izabela miała już dwadzieścia lat. Małżonek był starszy o 32 lata, mimo to już 7 lipca kolejnego roku Izabela powiła królewicza Jana Zygmunta. Ojciec bardzo się ucieszył i nakazał zorganizowanie hucznych uroczystości, które okazały się tak wyczerpujące dla schorowanego jak się okazało króla, że już 22 lipca Izabela została wdową.

Ponieważ dotąd bezdzietny król Jan Zapolya prawa do węgierskiego tronu zapisał arcyksięciu Ferdynandowi, . malutki syn Izabeli, nie dość, że nie miał ojca, to nie posiadał także dziedzictwa. Mimo to przez kolejne 10 lat udało się młodziutkiej królowej pozostać na Węgrzech jako regentce swego małoletniego syna. Dopiero w roku 1551 musieli oboje zrzec się pretensji do węgierskiego tronu.

Jako zadośćuczynienie cesarz przyznał Izabeli księstwo opolskie. Przypomnijmy, że ostatni opolski Piast książę Jan Dobry zmarł w roku 1532, a po jego śmierci cesarz na 20 lat oddał księstwo opolskie jego siostrzeńcowi Jerzemu Hohenzollernowi, którego dwadzieścia lat rabunkowych rządów zamieniło bogate, księstwo w pustynię.

Gdy Izabela przyjechała na Opolszczyznę okazało się, że nie ma tu ani jednej rezydencji, w której mogłaby zamieszkać. W efekcie negocjacji w roku 1556 oddała cesarzowi księstwo opolskie i wyjechała do Lwowa by stąd doglądać sprawy odzyskania władzy w przyznanym jej po podziale Węgier Siedmiogrodzie.

Królowa Izabela Jagiellonka zmarła 15 września 1559 roku.

Zobacz także

2024-04-28, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 28 kwietnia - Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, ustanowiony przez Międzynarodową Organizację Pracy. 28 kwietnia - Międzynarodowy… » więcej 2024-04-27, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 27 kwietnia - Święto narodowe RPA, obchodzone w rocznicę wejścia w życie tymczasowej konstytucji i rocznicę pierwszych demokratycznych wyborów parlamentarnych… » więcej 2024-04-26, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 26 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Pamięci o Katastrofie w Czarnobylu. 26 kwietnia - Światowy Dzień Własności Intelektualnej, ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-04-25, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 25 kwietnia - Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej. 25 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem, ustanowiony przez Ligę… » więcej 2024-04-24, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 24 kwietnia - Dzień Solidarności z Narodem Ormiańskim. 24 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Solidarności Młodzieży. 24 kwietnia - Międzynarodowy Dzień… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 23 kwietnia - Uroczystość Świętego Wojciecha, biskupa, męczennika, jednego z patronów Polski. 23 kwietnia - Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich… » więcej 2024-04-22, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 22 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2009 roku. 22 kwietnia - W Polsce - Dzień Ziemi. » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 21 kwietnia - Parilia - urodziny Rzymu. » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 20 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wolnej Prasy, ogłoszony w 1991 roku z inicjatywy organizacji Reporterzy bez Granic. 20 kwietnia - Dzień Języka Chińskiego… » więcej 2024-04-19, godz. 02:11 Kartka z kalendarza 19 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Holocaustu i Powstania w Getcie Warszawskim. 19 kwietnia - Eswatini, czyli „kraj ludu Suazi” - państwo w południowej… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »