Inwestorem pierwszej na Opolszczyźnie linii kolejowej było Towarzystwo Kolei Górnośląskiej. Było to prywatne przedsiębiorstwo, które w późniejszym okresie zbudowało lub przejęło w użytkowanie dziesiątki innych linii kolejowych i przedsiębiorstw, stając się w II połowie XIX wieku jednym z największych przedsiębiorstw kolejowych w Europie.

Pierwszy projekt połączenia kolejowego Górnego Śląska z Wrocławiem opracowano już w 1816 roku, ale projekt upadł gdy obliczono, że transport węgla do Wrocławia Odrą jest tańszy. 20 lat później - w roku 1836 - powstał powołany przez śląskich przemysłowców Komitet Założycielski Kolei Górnośląskiej, na czele którego stanął prezydent rejencji opolskiej hrabia Püchler.

W sierpniu 1840 roku Kolej Górnośląska otrzymała z Ministerstwa Finansów Królestwa Prus obietnicę otrzymania koncesji na budowę linii kolejowej i rozpoczęły się zażarte dyskusje o przebiegu przyszłej linii kolejowej.

O ile wytyczona niemal od linijki trasa z Wrocławia do Opola nie budziła większych wątpliwości, to dalej nie było tak łatwo, bo rozważano aż trzy warianty samego wyprowadzenia linii kolejowej poza powiat opolski. Aby nie tracić czasu rozpoczęto jednak budowę zachodniego odcinka torów i tak 22 maja 1842 roku w atmosferze festynu pierwszy pociąg przejechał z Wrocławia do Oławy. Już 3 sierpnia tego samego roku linię przedłużono do Brzegu, a 29 maja 1943 roku pierwszy pociąg wjechał do Opola.

W międzyczasie w październiku 1842 zatwierdzony ostateczny przebieg trasy z Opola do Nowego Bierunia. 2 października 1845 roku otwarto odcinek y Kędzierzyna do Gliwic, a dwa tygodnie później przedłużono trasę do Świętochłowic.

Nie zrealizowano jednak projektu budowy torów aż do Nowego Bierunia. Budowę liczącej nieco ponad 193 km linii kolejowej zakończono w Mysłowicach. Uroczystego otwarcia ostatniego odcinka dokonał król pruski Fryderyk Wilhelm IV.