1243 - Książę pomorski Barnim I lokował Szczecin na prawie magdeburskim.
1493 - Krzysztof Kolumb przybył w triumfalnym pochodzie na dwór królewski w Barcelonie, aby złożyć sprawozdanie ze swej pierwszej wyprawy do Nowego Świata parze królewskiej Ferdynandowi II i Izabeli I. Wcześniej wysłał w drogę ludzi ze złotem i kolorowymi darami, którzy ogłaszali jego zwycięski powrót. Na trasie ustawiały się tysiące gapiów.
1634 - Urodził się Stanisław Jan Jabłonowski, hetman wielki koronny, uczestnik wojny polsko-szwedzkiej, bitwy chocimskiej i odsieczy wiedeńskiej. Zmarł 2 kwietnia 1702 roku. 390. rocznica
1824 - Urodził się Maciej Sieczka, jeden z pierwszych przewodników tatrzańskich, autor wielu pierwszych wejść na tatrzańskie góry, między innymi na Świnicę, Mnicha i Mięguszowiecki Szczyt. Brał też udział w budowie szlaków w Tatrach. Zmarł 25 września 1897 roku. 200. rocznica
1849 - Zmarł Juliusz Słowacki, poeta, dramatopisarz. Obok Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego określany, jako jeden z Wieszczów Narodowych. W Powstaniu Listopadowym był jednym z najważniejszych pisarzy politycznych, autorem popularnej "Ody do wolności". Autor dramatów: "Kordian", "Balladyna", "Horsztyński", "Lilla Weneda", "Mazepa", "Sen srebrny Salomei", "Ksiądz Marek", "Fantazy" oraz poematów: "Anhelli", "Beniowski" i "Król-Duch". Urodził się 4 września 1809 roku. 175. rocznica
1856 - Około czterech tysięcy osób zginęło w mieście Rodos na greckiej wyspie o tej samej nazwie po wybuchu składu amunicji. W podziemiach katedry świętego Jana, sąsiadującej z Pałacem Wielkich Mistrzów, który w czasach panowania Imperium Osmańskiego wykorzystano, jako centrum dowodzenia i fortecę doszło do eksplozji prochu. Materiały wybuchowe ukryto tam w czasie oblężenia Rodos przez Sulejmana Wspaniałego w 1521 roku.
1862 - w księgarniach ukazały się dwa pierwsze tomy powieści „Nędznicy” francuskiego pisarza Victora Hugo. Dzieło powstawało blisko 30 lat. Pracę Hugo rozpoczął od gromadzenia wycinków prasowych, wizyt w miejscach, w których umieścił akcję. Przyniosło autorowi międzynarodową sławę. Wpłynęło na kształt świadomości społeczeństw zachodnich. „Nędznicy” to opowieść o sprawiedliwości społecznej i godności ludzkiej. Stanowi syntezę różnych gatunków. Łączy wątki fabularne z licznymi dygresjami filozoficznym i historycznym. Pierwsze wydanie polskie ukazało się w 1862 roku. W 1980 premierę miał inspirowany powieścią musical Claude-Michela Schönberga z librettem Alaina Boublila. Sztuka była wystawiana na londyńskim West Endzie i nowojorskim Broadway’u. W 2010 roku miała premierę w Teatrze Roma w Warszawie. Biła rekordy popularności.
1873 - Urodził się Stanisław Kalinowski, fizyk. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę był pierwszym rektorem Wolnej Wszechnicy Polskiej, współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Fizycznego oraz twórcą pierwszego w Polsce obserwatorium magnetycznego w Świdrze. Zmarł 27 marca w 1946 roku.
1873 - Urodził się Kazimierz Kwietniewski, zoolog i pierwszy polski oceanograf. Zajmował się systematyką i anatomią porównawczą morskich bezkręgowców. Był profesorem uniwersytetów we Lwowie i w Pizie. Zmarł 4 października 1942 roku.
1881 - W trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,3 na greckiej wyspie Chios i pobliskim wybrzeżu tureckim zginęło 7866 osób.
1886 - Urodził się Stefan Aleksander Okrzeja, robotnik, członek Polskiej Partii Socjalistycznej i Organizacji Bojowej PPS, działacz niepodległościowy i socjalistyczny. Schwytany przez policję podczas ataku na cyrkuł policyjny na Pradze. Akcja ta była elementem zamachu na oberpolicmajstra Karla Nolkena. Okrzeja został skazany na śmierć i stracony 21 lipca 1905 roku na stokach Cytadeli Warszawskiej. Po śmierci stał się symbolem walk rewolucyjnych i niepodległościowych.
1886 - Urodził się Władysław Tatarkiewicz, filozof i historyk filozofii, estetyk i etyk, historyk sztuki, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk. Opracował semantyczną analizę szczęścia. Przeprowadził rozważania psychologiczne na temat przeżyć człowieka szczęśliwego i nieszczęśliwego. W swoich pracach zawarł zagadnienia z teorii muzyki, poezji i plastyki. Zajmował się również estetyką i historią sztuki. Zapisał się w historii nauki polskiej głównie, jako etyk i aksjolog, autor wielokrotnie wznawianych dzieł, między innymi trzytomowej "Historii filozofii", zawierającej syntetyczny przegląd poglądów i kierunków filozoficznych w różnych okresach historii, będącej przez wiele lat podstawowym podręcznikiem akademickim "Historii estetyki". Zmarł 4 kwietnia 1980 roku.
1887 - Urodził się Stefan Frankowski, komandor, pośmiertnie awansowany na kontradmirała. W okresie międzywojennym był komendantem Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu. W czasie kampanii polskiej w 1939 roku dowodził Morską Obroną Wybrzeża. Zmarł 25 września 1940 roku.
1889 - Zmarł Wawrzyniec Żmurko, matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Politechniki Lwowskiej, wynalazca konograficznych przyrządów geometrycznych, uważany za prekursora lwowskiej szkoły matematycznej. Urodził się 10 lipca 1824 roku. 135. rocznica
1889 - Urodził się Marian Januszajtis-Żegota, organizator Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, w czasie kampanii 1939 roku dowódca Korpusu Ochotniczego Obrony Lwowa. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 24 marca 1973 roku. 135. rocznica
1895 - Urodził się Mario Castelnuovo-Tedesco, włoski pianista i kompozytor, twórca muzyki do wszystkich pieśni w sztukach Williama Szekspira. Komponował również muzykę filmową. W 1939 roku, w związku z narastającą falą antysemityzmu, wyemigrował z Włoch do USA. Łączył elementy muzyki europejskiej z motywami orientalnymi, głównie hebrajskimi, a podczas pobytu w USA także jazzu i muzyki amerykańskiej. Zmarł 16 marca 1968 roku.
1896 - Urodził się Józef Czapski, malarz, pisarz, żołnierz wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, kampanii wrześniowej i Armii Andersa, więzień obozu NKWD w Starobielsku. Autor wspomnień "Na nieludzkiej ziemi” i "Wspomnienia starobielskie”. Współpracownik paryskiej "Kultury”. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - tak zwany List 59. Zmarł 12 stycznia 1993 roku.
1896 - We Włoszech ukazało się pierwsze wydanie La Gazzetta dello Sport”. Pierwszy numer ukazał się w nakładzie 20 tysięcy egzemplarzy na zielonym papierze, na czterech stronach. Siedziba redakcji od początku istnienia dziennika mieści się w Mediolanie. Pierwsza nazwa czasopisma brzmiała "La Gazzetta dello Sport Il Ciclista e la Tripletta". Przez pierwsze lata ukazywała się w formie periodyku dwa razy w tygodniu, w poniedziałki i czwartki. Opisywała najważniejsze wydarzenia sportowe we Włoszech, które miały miejsce najczęściej w niedziele i środy. Od 1 stycznia 1897 czasopismo nosi obecną nazwę.
1897 - Zmarł Johannes Brahms, niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent, okresu romantyzmu, w twórczości nawiązujący do muzyki Beethovena oraz form typowych dla baroku. Brahms był twórcą symfonii oraz koncertów, autorem serenad, wariacji, cyklu 21 utworów opartych na węgierskich motywach ludowych "Tańce węgierskie” oraz ponad 200 pieśni. Urodził się 7 maja 1833 roku.
1897 - W Wiedniu oficjalnie narodziła się secesja, gdy malarz Gustav Klimt opuścił Stowarzyszenie Artystów Wiedeńskich i wraz z 40 przyjaciółmi założył ruch secesyjny. Secesja - nazywana też Art Nouveau i Jugendstil - panowała w twórczości europejskiej na przełomie XIX i XX wieku. Jej wypływ był widoczny we wszystkich dziedzinach sztuki, a szczególnie w architekturze, rzeźbie i malarstwie. Kierunek zakładał zerwanie z panującym historyzmem oraz tradycją. Artyści dążyli do całkowitego ujednolicenia stylu. Secesja czerpie inspirację z harmonii natury. Charakteryzują ją: płynne, faliste linie, bogata ornamentyka abstrakcyjna bądź roślinna, inspiracje sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne, asymetria, płaszczyznowość i linearyzm oraz subtelna pastelowa kolorystyka. Przedstawicielami secesji byli między innymi Alfons Mucha, Antonio Gaudi, w Polsce Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer.
1909 - Zmarł Alfred von Olszewski, pruski arystokrata, oficer, pochodzenia polskiego. Zapisał się w historii nietypowym jak na czasy antypolskich Niemiec testamentem, w którym wzywał swoich potomków do powrotu do polskich korzeni. Gdyby odmówili, cały jego majątek miał przejść w ręce Henryka Sienkiewicza. Zastrzegał także, iż ani jedna część majątku nie może przypaść rządowi Prus. Urodził się w 1859 roku. 115. rocznica
1910 - W katastrofie balonu "Schlesien" w Cieszynie koło Koszalina zginął niemiecki fizykochemik Richard Abegg, którego przełomowe badania dotyczyły wartościowości pierwiastków. Urodził się 9 stycznia 1869.
1911 - Urodziła się Stanisława Walasiewiczówna, jedna z najsłynniejszych polskich sportsmenek okresu międzywojennego, w barwach Polski występowała do 1946 roku. Złota i srebrna medalistka olimpijska w biegu na 100 metrów, rekordzistka świata. Odniosła wielki sukces podczas mistrzostw Europy, z 1938, kiedy to po raz pierwszy w zawodach uczestniczyły kobiety. Zdobyła tam dwa złote i dwa srebrne medale. Zginęła 4 grudnia 1980 roku w czasie napadu na sklep, została śmiertelnie postrzelona przez napastnika.
1915 - Zmarł Icchok Lejb Perec, jeden z głównych twórców literatury jidysz na ziemiach polskich, krytyk literacki i teatralny, piszący w języku polskim i hebrajskim. Za życia uznany za klasyka literatury żydowskiej, głównie dzięki nowelom - "Opowiadania ludowe”, "Motywy chasydzkie”, "Znane scenki”. Urodził się 20 maja 1851 lub 18 maja 1852.
1915 - Urodził się Paul Touvier, szef pronazistowskiej milicji francuskiej w Lyonie. W 1994, jako pierwszy Francuz osądzony i skazany na dożywocie za zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione we Francji Vichy. Po raz pierwszy osądzono go zaraz po wojnie, jednak Touvier przez 40 lat mieszkał we francuskich klasztorach. Zmarł w więzieniu 17 lipca 1996 roku.
1919 - Austriacki parlament przyjął ustawę konstytucyjną o obaleniu dynastii Habsburgów i konfiskacie ich majątku. Habsburgom zabroniono wjazdu do kraju, jeśli nie zrezygnują z roszczeń do tronu i nie przyjmą statusu zwykłego obywatela. Zlikwidowano arystokrację, jako stan, a sprzed nazwisk austriackiej szlachty musiał zniknąć przyimek "von". 105. rocznica
1920 - Urodził się Iwan Demianiuk, ukraiński zbrodniarz wojenny, w czasie II wojny światowej był członkiem utworzonej przez Niemców ukraińskiej policji. Był strażnikiem w niemieckich obozach zagłady w Trawnikach, Sobiborze, Treblince i Flossenbürgu, gdzie obsługiwał komory gazowe. Nazywany był "Iwanem Groźnym” ze względu na szczególne okrucieństwo. W 2011 roku sąd w Monachium uznał Demianiuka za winnego współudziału w masowej zagładzie Żydów w obozie w Sobiborze i skazał go na pięć lat więzienia. Zmarł 17 marca 2012 w bawarskim domu opieki.
1922 - Urodziła się Doris Day, aktorka i piosenkarka, szczególnie popularna w latach 60. Była gwiazdą romantycznych komedii, w których partnerowali jej ekranowi amanci, jak Cary Grant, Rod Taylor i Rock Hudson. W 1956 roku wylansowała przebój "Que Sera, Sera" z filmu Alfreda Hitchcocka "Człowiek, który wiedział za dużo". Zmarła 13 maja 2019 roku.
1924 - Urodził się Marlon Brando, gwiazda kina amerykańskiego. Zagrał między innymi w filmach: "Czas Apokalipsy", "Ostatnie tango w Paryżu" i "Ojciec Chrzestny". American Film Institute umieścił go na czwartym miejscu w rankingu "Największych aktorów wszech czasów”. Był laureatem wielu prestiżowych nagród, między innymi dwóch Oscarów za "Na nabrzeżach" i "Ojca chrzestnego". Zmarł 1 lipca 2004 roku. 100. rocznica
1925 - Zmarł Jan Reszke, śpiewak operowy, tenor. Jeden z najbardziej znanych wykonawców męskich partii wokalnych opery końca XIX wieku. W 1884 roku został pierwszym śpiewakiem Opéra de Paris, stając się bożyszczem Paryża. Śpiewał też w Londyńskiej Royal Opera House oraz Metropolitan Opera w Nowym Jorku. W 1902 roku wycofał się ze sceny i otworzył szkołę śpiewu. Urodził się 14 stycznia 1850 roku.
1927 - W Polsce zainaugurowano pierwszy sezon najwyższej ligi piłkarskiej. Wcześniej w latach 1920-1926 mistrza Polski wyłaniano systemem nieligowym podczas Turnieju Finałowego Mistrzostw Polski - spośród zwycięzców rozgrywek regionalnych. Premierowy sezon ogólnopolskiej ligi piłki nożnej, zwanej wtedy "Ligą", utworzono za porozumieniem największych polskich klubów bez zgody Polskiego Związku Piłki Nożnej. W rozgrywkach wystartowało 14 klubów. Mistrzem ligi i mistrzem Polski została Wisła Kraków. W 1927 roku PZPN - wzorem poprzednich lat - zorganizował własne nieligowe Mistrzostwa Polski. Z tego powodu udziału w Lidze odmówiła Cracovia, uważana wówczas za najsilniejszy polski klub. Na jej miejsce do Ligi dokooptowano Jutrzenkę Kraków. 18 grudnia 1927 roku, już po zakończeniu rozgrywek, PZPN ustąpił i zaakceptował system ligowy od następnego sezonu. Cracovię dołączono do Ligi.
1928 - Urodził się Earl Francis Lloyd, amerykański koszykarz. Był pierwszym afroamerykańskim zawodnikiem, który zagrał w zawodowej lidze koszykówki - NBA. Prócz niego, w tym samym sezonie 1950/1951 zadebiutowało też trzech innych czarnoskórych graczy. Lloyd, kończąc karierę, został sklasyfikowany na 43 miejscu pod względem liczby zdobytych punktów - 4 682. Zmarł 26 lutego 2015 roku.
1930 - Urodził się Helmut Kohl, niemiecki polityk chadecki, przewodniczący niemieckiej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej CDU w latach 1973-98, kanclerz Niemiec w latach 1982-98. Wniósł znaczny wkład w zjednoczenia Niemiec. Zwolennik procesów integracyjnych w Europie. Przez byłych prezydentów USA George’a H.W. Busha i Billa Clintona został nazwany "Największym europejskim przywódcą drugiej połowy XX wieku”. Zmarł 16 czerwca 2017 roku.
1932 - Założono Narodowe Stronnictwo Pracy. Głosiło radykalny program społeczny o charakterze antykapitalistycznym i antyklerykalnym. Utrzymywało kontakty z komunistami, ale jednocześnie blisko współpracowało z Obozem Zjednoczenia Narodowego, stanowiąc integralną część obozu sanacyjnego. Istniał do lat 30. XX wieku.
1933 - Zakończył się powszechny strajk włókniarzy Łodzi i okręgu łódzkiego. Strajk spowodowany był nieprzestrzeganiem umowy zbiorowej zawartej przez związki zawodowe i fabrykantów, do czego miał przyczynić się wielki kryzys. Strajk zainicjowały związki zawodowe związane z Polską Partią Socjalistyczną. Strajk zakończył się po podpisaniu nowej umowy zbiorowej.
1933 - Brytyjska wyprawa dokonała pierwszego przelotu samolotem nad Mount Everestem.
1935 - Zmarł generał Daniel Konarzewski, prawnik, archeolog, pułkownik armii rosyjskiej, następnie w I Korpusie Polskim w Rosji. Od 1918 roku w Wojsku Polskim, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Wielkopolskiej Grupy Operacyjnej. Odznaczony Orderem Virtuti Militari. Urodził się 21 sierpnia 1871 roku.
1935 - Zmarł Wacław Sobieski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1908 roku był jego wykładowcą. Jeden z twórców tak zwanej nowej krakowskiej szkoły historycznej, członek Polskiej Akademii Umiejętności, autor około 100 prac naukowych z historii Polski, szczególnie z XVI-XVII wieku. Współpracował z delegacją polską na Kongresie Pokojowym w Wersalu. Urodził się 26 października 1872 roku.
1936 - W więzieniu stanowym w Trenton w New Jersey został stracony na krześle elektrycznym niemiecki emigrant Bruno Hauptmann, porywacz i morderca niespełna dwuletniego syna pilota Charlesa Lindbergha, amerykańskiego pioniera lotnictwa, wsławionego pierwszym samotnym przelotem między lądem Ameryki Północnej a Europą bez międzylądowań w 1927 roku. Lindbergh był pierwszym "Człowiekiem Roku” magazynu "Time”. Dziecko zniknęło 1 marca 1932 roku. Porywacz żądał 50 tysięcy dolarów. Porwanie dziecka Lindbergha stało się sensacją narodową: doniosły o nim gazety i programy radiowe. Po włączeniu się do poszukiwań FBI porwanego chłopca szukało 100 tysięcy agentów. Mimo wpłacenia okupu, dziecko zostało odnalezione martwe. Trzy lata później zatrzymano Niemca, który na stacji benzynowej zapłacił pieniędzmi z okupu. 34-letni mężczyzna nie przyznał się do zabójstwa dziecka. Został skazany na śmierć i stracony.
1937 - Urodziła się Aleksandra Zawieruszanka, aktorka. Grała między innymi w filmach: "Mąż swojej żony", "Rzeczpospolita babska", "Historia niemoralna”, "Mój Nikifor” oraz w serialu "Stawka większa niż życie". Ponad 30 lat występowała na deskach Teatru Narodowego w Warszawie.
1938 - W rewanżowym meczu eliminacyjnym do III Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej we Francji reprezentacja Polski przegrała w Belgradzie z Jugosławią 0:1. W pierwszym meczu w Warszawie wygrali Polacy 4:0 dzięki czemu po raz pierwszy w historii awansowali do turnieju finałowego. Na Mundialu polska reprezentacja odpadła w 1/8 finału po emocjonującym meczu z Brazylią, przegranym w dogrywce 5:6. Cztery gole w tym spotkaniu strzelił Ernest Wilimowski.
1939 - Śmiercią samobójczą zmarł Walery Sławek, współpracownik Józefa Piłsudskiego, trzykrotny premier II Rzeczypospolitej Polskiej, marszałek Sejmu, założyciel i prezes Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, współautor konstytucji z 1935 roku. W swoim liście pożegnalnym nie ujawnił motywów samobójstwa. Jego przyczyny do dziś pozostają przedmiotem wielu przypuszczeń i domniemywań. Urodził się 2 listopada 1879 roku. 85. rocznica
1940 - Ruszyły pierwsze transporty śmierci z polskimi jeńcami z Kozielska do Katynia. W Katyniu, Charkowie oraz Miednoje funkcjonariusze sowieckiej NKWD zamordowali blisko 22 tysiące obywateli polskich, wziętych do niewoli po agresji ZSRR na Polskę. Jeńców zabijano strzałem w tył głowy. Egzekucje trwały od kwietnia do maja 1940 roku. Dopiero w kwietniu 1990 roku rząd Rosji przyznał publicznie, że zbrodnia, ujawniona przez Niemców 13 kwietnia 1943 roku, została popełniona przez stalinowskie służby specjalne.
1940 - W Krakowie zakończył się trzydniowy, zwołany przez banderowców konspiracyjny II Wielki Kongres Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Na kongresie doszło do rozłamu na dwie zwalczające się frakcje: OUN-R rewolucyjną banderowców i OUN-M melnykowców. Kongres uchwalił utworzenie Krajowego Sztabu Wojskowego i Wojskowego Ośrodka OUN. Przewodniczącym OUN obrano Stepana Banderę, a jego zastępcami Jarosława Stećko i Mykołę Łebeda. OUN oficjalnie współpracowała z III Rzeszą, od 1939, czego dowodem było powstanie jednostek wojskowych - takich jak Legion Ukraiński, a później batalionów: "Nachtigall” i 'Roland”, w ramach przygotowań Niemiec do wojny z ZSRR w roku 1941.
1941 - Niemcy utworzyli getto radomskie. Funkcjonowało do lata 1944 roku. Z powodu chorób, głodu i niemieckiej przemocy zmarło w nim kilka tysięcy osób. Dokładna liczba zmarłych i zabitych w dzielnicy zamkniętej jest trudna do ustalenia. Prawie 30 tysięcy Żydów z Radomia i innych miejscowości osadzonych w getcie zginęło w Treblince. Wojnę przeżyło kilkuset radomskich Żydów, lecz większość z nich opuściła później miasto.
1941 - Premier Węgier Pál Teleki popełnił samobójstwo na wieść o wkroczeniu wojsk niemieckich na terytorium Węgier w drodze do Jugosławii. Zostawił list pożegnalny, w którym napisał: "Naród czuje, że straciliśmy nasz honor. Sprzymierzyliśmy się z draniami. Staniemy się narodem śmieci. Ja jestem temu winny". 24 sierpnia 1939 roku Teleki odmówił wzięcia udziału w przygotowywanym przez Niemcy ataku na Polskę, powołując się na względy moralne i historyczne. Powiedział, że: "prędzej wysadzi swoje własne linie kolejowe, niż weźmie udział w inwazji na Polskę”. Teleki urodził się 1 listopada 1879 roku.
1942 - Urodził się Marek Perepeczko, aktor filmowy i teatralny. Wielką popularność przyniosła mu główna rola w "Janosiku": Zagrał też między innymi w filmach: "Wesele”, "Brzezina", "Pan Wołodyjowski" oraz w serialach: "Kolumbowie” i "13 posterunek”. Zmarł 16 listopada 2005 roku.
1942 - W Teheranie powstała Delegatura Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Rządu Polskiego, która organizowała pomoc dla Polaków ewakuowanych z ZSRR. Do Iranu w czasie II wojny światowej trafiło ponad 43 tysiące polskich cywilów, z czego blisko połowę stanowiły dzieci.
1942 - Zmarł Piotr Dańkowski, duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony. W czasie II wojny światowej działał w Związku Walki Zbrojnej. Został aresztowany w maju 1941 roku i trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. W lutym 1942 roku skazano go na śmierć. W Niedzielę Palmową zwierzył się współwięźniowi, że na Wielki Tydzień zapowiedziano mu drogę krzyżową. Zmarł z kłodą na ramionach, 3 kwietnia 1942 roku, w Wielki Piątek. Został beatyfikowany razem ze 108 innymi męczennikami II wojny światowej, w czerwcu 1999 roku, przez papieża Jana Pawła II. Urodził się 21 czerwca 1908 roku.
1946 - Pierwsze polskie okręty wojenne wpłynęły do portu wojennego w Świnoujściu. Były to cztery trałowce: ORP "Czajka", ORP "Mewa", ORP "Rybitwa" i ORP "Żuraw", rewindykowane z Niemiec w styczniu 1946 roku. Następnie stacjonował tam 1. Dywizjon Flotylli Trałowców. W 1965 roku została odtworzona Komenda Portu Wojennego Świnoujście.
1946 - Urodziła się Hanna Suchocka, polityk i prawnik. W latach 1992-1993 pełniła funkcję premiera Polski, od 1997 do 2000 roku była ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym w rządzie Jerzego Buzka. W latach 2001-2013 była ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej. Dama Orderu Orła Białego. Jest autorką książki "Rzymskie pasje. Kościoły Stacyjne Wiecznego Miasta".
1948 - Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził program pomocy gospodarczej dla Europy zniszczonej przez II wojnę światową, zwany planem Marshalla. W ciągu pięciu lat USA przeznaczyły na pomoc dla Europy 14 miliardów dolarów. Pod naciskiem Związku Radzieckiego kraje bloku wschodniego, w tym Polska, odmówiły udziału w tym programie.
1949 - Urodził się Tadeusz Drozda, satyryk, aktor, artysta kabaretowy. Debiutował w stworzonym przez siebie i Jana Kaczmarka wrocławskim kabarecie Elita. Jest autorem i kompozytorem wielu piosenek, między innymi "Parostatek" wykonywanej przez Krzysztofa Krawczyka. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 75. rocznica
1950 - Urodził się Romuald Lipko, kompozytor, klawiszowiec, członek zespołu Budka Suflera. Autor muzyki do filmów - "Alabama”, "Zróbmy sobie wnuka”, a także licznych przebojów: "Nic nie boli, tak jak życie”, "Dmuchawce, latawce, wiatr”, "Nic nie może wiecznie trwać” i "Malinowy król”. Romuald Lipko współpracował z wieloma polskimi wokalistkami. Pisał piosenki między innymi dla Anny Jantar, Urszuli, Ireny Jarockiej, Zdzisławy Sośnickiej, Izabeli Trojanowskiej, Ireny Santor, Maryli Rodowicz i Eleni. Zmarł 6 lutego 2020 roku.
1950 - Zmarł Kurt Weill, niemiecki kompozytor, od 1935 mieszkający na stałe w Stanach Zjednoczonych. Jego najsłynniejsze dzieło to musical "Opera za trzy grosze", który miał premierę 31 sierpnia 1928, a do którego libretto napisał Bertolt Brecht. Kurt Weill komponował także muzykę filmową, kameralną oraz piosenki. Urodził się 2 marca 1900 roku.
1956 - Urodził się Maciej Drygas, dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta. W swoich filmach często narusza zmitologizowane wyobrażenie o jednostronnym układzie: represyjna władza i represjonowane, ale zachowujące wolę oporu społeczeństwo. Pokazuje smutne skutki totalitarnego nacisku, bezwolność, uległość, konformizm, a nawet daleko posuniętą indoktrynacji. Jego debiut reżyserski, "Usłyszcie mój krzyk", opowiada o Ryszardzie Siwcu, który w 1968 podpalił się podczas uroczystości dożynkowych na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, protestując przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.
1958 - Urodził się Alec Baldwin, amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, teatralny i telewizyjny. Zagrał między innymi w filmach "Sok z żuka", "Pracująca dziewczyna", "Polowanie na Czerwony Październik", "Preludium miłości" i "Zakochani w Rzymie". 1961 - Urodził się Eddie Murphy, amerykański aktor, piosenkarz, reżyser i producent. Grał między innymi w filmach: "Gliniarz z Beverly Hills”, "Nieoczekiwana zmiana miejsc”, "Książę w Nowym Jorku”, "Złote dziecko” i "48 godzin”. Według witryny Box Office Mojo, szósty najbardziej dochodowy aktor w historii kina. W latach 1980-1984 był stałym członkiem obsady "Saturday Night Live" i pracował, jako komik stand-upowy. W 2007 roku Eddie Murphy stał się członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, przyznającej Oscary.
1966 - Zmarł Battista Pininfarina, włoski projektant samochodów, założyciel biura projektowego Carrozeria Pininfarina, twórca sportowego wizerunku samochodów Ferrari. W 1930 roku założył własną firmę Carrozeria Pininfarina, specjalizująca się w projektowaniu samochodów i produkcji wersji specjalnych, zwłaszcza o charakterze sportowym. Rosnąca sława pozwoliła mu na współpracę z największymi firmami motoryzacyjnymi. Oparty na jego projekcie samochód Cistalia 202 wraz z siedmioma innymi pojazdami zaprezentowany był w 1951 roku Museum of Modern Art w Nowym Jorku na pierwszej, powojennej wystawie poświęconej motoryzacji. Urodził się 2 listopada 1893 roku.
1967 - Ukazało się pierwsze wydanie "Wieczoru Wrocławia”. Dziennik ukazywał się do listopada 2003 roku i był sprzedawany popołudniami głównie we Wrocławiu. Pierwszym redaktorem naczelnym był Ryszard Skała.
1973 - Motorola zaprezentowała na Manhattanie w Nowym Jorku pierwszy przenośny telefon DynaTAC, będący prototypem współczesnego telefonu komórkowego. Z powodu rozmiarów i kształtu był żartobliwie nazywany butem lub cegłą. Został dopuszczony do użytku dopiero dziesięć lat później - 21 sierpnia 1983 roku. Kosztował wtedy 3995 dolarów, a bateria wystarczała na pół godziny rozmowy, zaś maksymalny czas czuwania wynosił osiem godzin.
1975 - Rosjanin Anatolij Karpow został uznany mistrzem świata przez Międzynarodową Federację Światową po tym, jak Amerykanin Bobby Fischer nie przystąpił do meczu finałowego. Początkowo traktowano Karpowa jak "papierowego" mistrza świata, który tytuł otrzymał z nadania, nie pokonując w meczu swojego poprzednika. Z każdym rokiem jednak Karpow zyskiwał coraz większy szacunek w szachowym świecie, kontynuując pasmo zwycięstw w najsilniejszych turniejach na świecie.
1978 - Zmarł Czesław Roszkowski, aktor. Znany między innymi z występów w "Kabarecie Starszych Panów" oraz filmów "Walet pikowy" i "Kłopotliwy gość". Urodził się 3 października 1908 roku.
1978 - Norweski podróżnik Thor Heyerdahl spalił w Dżibuti swoją łódź trzcinową "Tygrys”, protestując w ten sposób przeciwko konfliktom zbrojnym na Bliskim Wschodzie i w rejonie Morza Czerwonego, które utrudniały mu dokończenie kolejnej ekspedycji. Thor Heyerdahl wystosował też list otwarty do sekretarza generalnego ONZ Kurta Waldheima z apelem o zaprzestanie dostaw broni do tego regionu.
1981 - Ukazał się pierwszy numer ogólnopolskiego czasopisma "Tygodnik Solidarność", organu NSZZ „Solidarność”, w nakładzie 500 tysięcy egzemplarzy. Było to pierwsze niezależne czasopismo w PRL. W początkowym okresie działalności ukazało się 37 numerów "Tygodnika” oraz wkładka do niewydanego już bożonarodzeniowego numeru 38-39. Pomiędzy 13 grudnia 1981 a 1 czerwcem 1989 wydawanie pisma zostało zawieszone przez władze PRL. Redaktorami naczelnymi tygodnika byli między innymi Tadeusz Mazowiecki, Jarosław Kaczyński i Andrzej Gelberg. Obecnie wydawany jest przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność” i dominuje w nim tematyka związkowa.
1981 - W Krakowie rozpoczął obrady I Ogólnokrajowy Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów, w czasie, którego wybrano władze organizacji. Przewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej został Jarosław Guzy. Delegaci poparli NSZZ "Solidarność.
1981 - W Stanach Zjednoczonych zaprezentowano pierwszy w historii przenośny komputer Osborne 1. Opracowana przez Adama Osborne’a maszyna, sterowana systemem operacyjnym CP/M, ważyła około 12 kilogramów i kosztowała 1795 dolarów. Osborne 1 był też pierwszym komputerem dostarczanym razem z dodatkowym oprogramowaniem, w tym procesorem tekstu WordStar i arkuszem kalkulacyjnym SuperCalc.
1983 - Zmarł Aleksander Ścibor-Rylski, pisarz, dramaturg, scenarzysta i reżyser filmowy. Autor kilkudziesięciu scenariuszy filmowych, w tym do "Popiołów", "Człowieka z marmuru" i "Człowieka z żelaza", a także serialu telewizyjnego "Lalka". Urodził się 16 marca 1928 roku.
1989 - Podczas negocjacji tak zwanego "Okrągłego Stołu", między władzami PRL a przedstawicielami NSZZ Solidarność, osiągnięto porozumienie w sprawie kompetencji prezydenta PRL oraz relacji między Sejmem i Senatem. Uzgodniono także kwestię podziałów mandatów w przyszłym Sejmie. Dwa dni później podpisano porozumienie kończące obrady. 35. rocznica
1991 - Zmarł Graham Green, angielski pisarz, dramaturg, eseista i publicysta katolicki. Rozgłos przyniosła mu powieść "Sedno sprawy”, a także utwory, w których pojawia się sensacyjna lub kryminalna akcja: "Tajny agent”, "Moc i chwała”, "Spokojny Amerykanin”, "Nasz człowiek w Hawanie” i "Konsul honorowy”. Urodził się 2 października 1904 roku.
1994 - Zmarł się Jerome Lejeune, francuski lekarz i genetyk, który w 1959 roku odkrył przyczynę zespołu Downa. Dowiódł, że zespół jest powodowany obecnością dodatkowego, trzeciego chromosomu w parze oznaczonej numerem 21. Schorzeniu temu nadał nazwę trisomia 21. Jerome Lejeune był nieugiętym obrońcą praw osób z zespołem Downa, a przede wszystkim ich prawa do życia. Ubolewał, że - paradoksalnie - jego odkrycie przyczyniło się do dyskryminacji osób z trisomią na etapie prenatalnym. Stanowczo sprzeciwiał się rozwiązywaniu problemu wady genetycznej poprzez aborcję. Dziś jest nieformalnym patronem obrońców życia. Profesor Lejeune przyjaźnił się z Janem Pawłem II, był członkiem Papieskiej Akademii Nauk. Ojciec Święty mianował go pierwszym przewodniczącym Papieskiej Akademii Życia. Jerome Lejeune urodził się 13 czerwca 1926 roku. 30. rocznica
1995 - Została utworzona rosyjska Federalna Służba Bezpieczeństwa. Liczy od 200 do 350 tysięcy funkcjonariuszy i tajnych współpracowników. Część kadry kierowniczej to dawni oficerowie KGB. FSB dysponuje niemal nieograniczonym prawem podsłuchiwania obywateli, a od lipca 2010 prawem do wezwania każdego Rosjanina na tak zwaną "pogadankę”, będącą ostatnim ostrzeżeniem przed postawieniem zarzutu o nielegalną działalność polityczną.
1995 - W wypadku samochodowym zginął Bogusław Zych, szermierz, florecista, wielokrotny mistrz Polski, drużynowy brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, mistrz świata, brązowy medalista mistrzostw Europy. Urodził się 10 grudnia 1951 roku.
1996 - Został aresztowany amerykański zamachowiec Theodore Kaczynski "Unabomber”. Od 1978 do 1995 Kaczynski wysyłał listy bomby do różnych osób, zabijając trzy i raniąc 29. Działał przy tym bardzo ostrożnie, przez co był długo nieuchwytny. Stał się przedmiotem najdroższego, najdłuższego i najbardziej pracochłonnego w historii FBI śledztwa. W 1998 roku został skazany na karę dożywotniego więzienia.
1997 - Zmarł Thomas Barthel, etnolog niemiecki. W 1977 roku odnalazł klucz do odczytania pisma Majów, a także pisma mieszkańców Rapa Nui. Urodził się 4 stycznia 1923 roku.
2000 - Były lider bośniackich Serbów Momčilo Krajišnik został aresztowany w Pale przez francuskich żołnierzy SFOR i następnie wydany, za zbrodnie wojenne, Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu dla byłej Jugosławii w Hadze. W 2006 roku został skazany na 27 lat więzienia za zbrodnie wojenne na Bośniakach i Chorwatach. Zmarł 15 września 2020 roku.
2004 - Podczas próby aresztowania na przedmieściach Madrytu wysadziło się pięciu islamskich zamachowców z 11 marca. Zginął również jeden z policjantów, a 11 zostało rannych. 20. rocznica
2005 - Rozpoczęła się ogłoszona przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego dzień wcześniej żałoba narodowa po śmierci papieża Jana Pawła II, która trwała do dnia pogrzebu 8 kwietnia. Natomiast w watykańskiej bazylice świętego Piotra wystawiono na widok publiczny ciało Jana Pawła. II.
2005 - Zmarł Aleksy Antkiewicz, pierwszy polski medalista olimpijski w boksie, nazwany "Bombardierem z Wybrzeża”. Na igrzyskach w Londynie w 1948 roku zdobył brązowy medal. Był wicemistrzem olimpijskim z Helsinek w 1952 i mistrzem Europy w 1953. Urodził się 12 listopada 1923 roku.
2007 - Francuski pociąg TGV V150 pobił światowy rekord prędkości - 574,8 kilometrów na godzinę. Rekord został pobity na odcinku nowo wybudowanej linii łączącej Paryż ze Strasburgiem. Linia LGV Est jest zaprojektowana dla pociągów poruszających się z prędkością do 360 kilometrów na godzinę.
2009 - W Polsce wprowadzono zakaz sprzedaży termometrów rtęciowych. Wcześniej Parlament Europejski zarekomendował, z powodu szkodliwości rtęci na zdrowie człowieka, wycofanie się z korzystania z termometrów rtęciowych w celach medycznych. 15. rocznica
2010 - Zmarł Edmund Jerzy Banasikowski, pułkownik piechoty Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, działacz społeczny i polonijny. Brał udział w wojnie obronnej 1939 roku, później walczył w Armii Krajowej, między innymi uczestniczył w operacji wyzwalania Wilna "Ostra Brama”. Wiosną 1945 roku aresztowany przez NKWD, zdołał zbiec z więzienia. Wobec narastającego terroru radzieckiego i represji wobec byłych żołnierzy AK, podjął decyzję o wyjeździe z kraju. Wiosną 1946 roku przedostał się do Szwecji, a w 1951 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zamieszkał na stałe. Na emigracji pełnił funkcję przewodniczącego Kongresu Polonii Amerykańskiej, był korespondentem Radia Wolna Europa i laureatem nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Urodził się 3 kwietnia 1914 roku.
2011 - Zmarł Marian Pankowski, poeta, pisarz, tłumacz, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz, Gross-Rosen, Nordhausen i Bergen-Belsen. Jego najważniejsze książki to: "Matuga idzie”, 'Pątnicy z Macierzyzny”, "Z Auszwitzu do Belsen. Przygody”, "Ostatni zlot aniołów”. W 2009 został też odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Urodził się 9 listopada 1919 roku.
2011 - Co najmniej 50 osób zginęło, a 120 zostało rannych w podwójnym samobójczym zamachu bombowym w mieście Dera Ghazi Khan w środkowym Pakistanie. Celem ataku była świątynia suficka poświęcona świętemu sufickiemu Ahmedowi Sultanowi. Zamach przeprowadziły dwie osoby, detonując ładunki wybuchowe przyczepione do ciała. Trzeci zamachowiec został zatrzymany. Zamach miał miejsce w czasie obchodów corocznego święta Urs, na których zgromadziły się tysiące wiernych.
2012 - Zmarł Jerzy Pachlowski, pisarz, autor książek: "Delfiny idą pod wiatr", "Wołanie horyzontów". 12 grudnia 1981 roku był uczestnikiem Kongresu Kultury Polskiej, którego obrady przerwał stan wojenny. W 1989 roku współtworzył Stowarzyszenie Pisarzy Polskich i Obywatelski Komitet Porozumiewawczy w Szczecinie. Urodził się 15 maja 1930 roku.
2015 - Zmarł Algirdas Vaclovas Patackas, litewski polityk, publicysta i inżynier. Był posłem na Sejm Republiki Litewskiej, a także jednym z sygnatariuszy Aktu Przywrócenia Państwa Litewskiego. Urodził się 28 września 1943 roku.
2016 - Zmarła Irena Kamieńska-Hesse, reżyserka i scenarzystka filmów dokumentalnych. Zrealizowała około 30 dokumentów, między innymi: "Konflikt", "Robotnice", "Pamięć tamtych dni", "Głosy z daleka" i "Na otwartym sercu". Należała do Stowarzyszenia Filmowców Polskich, od którego otrzymała w 2009 roku nagrodę za całokształt twórczości. Urodziła się 29 lutego 1928 roku.
2016 - Niemiecki dziennik "Süddeutsche Zeitung” ujawnił aferę "Panama Papers". Chodziło o zbiór poufnych dokumentów z rajów podatkowych udostępniony po wycieku danych z kancelarii podatkowej i prawnej, działającej w Panamie. Ujawniono aktywa elit politycznych, prominentnych urzędników i ich współpracowników, które wcześniej były niejawne. Zbiór składa się z 11,5 miliona dokumentów, powstałych między 1970 a początkiem 2016 roku. Przy ich analizie niemiecka gazeta współpracowała z dziennikarzami z całego świata. Śledztwo było prowadzone pod egidą Międzynarodowego Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych. Pełna lista ponad 200 tysięcy przedsiębiorstw zarejestrowanych w rajach podatkowych została opublikowana 9 maja 2016.
2017 - W wyniku zamachu terrorystycznego w metrze w Petersburgu w Rosji, zginęło 14 osób, a 47 zostało rannych. Według świadków ładunki wybuchowe były wypełnione ostrymi przedmiotami. Do zamachu przyznała się powiązana z Al-Kaidą grupa Imam Szamil Batalion.
2018 - Zmarł Leszek Allerhand, lekarz, ordynator szpitala w Zakopanem, główny lekarz polskiej kadry olimpijskiej w sportach zimowych. Był współautorem książki "Zapiski z tamtego świata" Zawiera ona odnalezione notatki jego dziadka, Maurycego Allerhanda, sporządzane podczas niemieckiej okupacji na odwrocie kopii pism procesowych z kancelarii, przeplatane wspomnieniami wnuka. Urodził się 1 października 1931 roku.
2018 - Zmarł Andrzej Rakowski, muzykolog, specjalista w zakresie akustyki, profesor sztuk muzycznych, nauczyciel akademicki, w latach 1981-1987 rektor Akademii Muzycznej w Warszawie. Po zajęciu Lwowa przez wojska niemieckie jesienią 1942 roku wraz z całą rodziną został zmuszony do osiedlenia się w getcie, z którego jednak udało mu się uciec. Przez resztę wojny ukrywał się z matką na terenie miasta. Urodził się 16 czerwca 1931.
2019 - Zmarł Jerzy Wójcik, operator i reżyser filmowy, autor scenariuszy filmowych i teatralnych. Międzynarodową sławę zyskał w latach "polskiej szkoły filmowej”, jako współtwórca największych sukcesów artystycznych polskiego kina lat 50. i 60. Za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany, między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Był autorem zdjęć do filmów, między innymi: "Eroica", "Popiół i diament" oraz "Potop" i "Westerplatte". Został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 12 września 1930 roku. 5. rocznica
2020 - Zmarł Janusz Fereński, taternik, alpinista, himalaista i grotołaz, prawnik i sędzia Sądu Okręgowego w Świdnicy. Był autorem artykułów o tematyce wysokogórskiej i alpinistycznej, działał w strukturach Klubu Wysokogórskiego we Wrocławiu i Polskiego Związku Alpinizmu. Był jednym z pierwszych kolegów wspinaczkowych Wandy Rutkiewicz. Czekan Janusza Fereńskiego z wyprawy na Broad Peak jest eksponatem stałej wystawy "Wrocław 1945-2016” w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. Urodził się 23 marca 1942 roku.
2020 - Zmarł Bohdan Gorbaczyński, jeden z najbardziej znanych polskich gitarzystów i basistów rockowych i popowych. Był członkiem zespołów Dzikusy, Pięciu, Fair i Test. Największą popularność przyniosły mu występy w Trubadurach, do których dołączył w 1976 roku. Był przyjacielem Krzysztofa Krawczyka, z którym wiele lat występował. Urodził się 9 października 1947 roku.
