1241 - I najazd mongolski na Polskę. Wojska mongolskie pod wodza chana Bajdara zdobyły Kraków. Atak nastąpił od strony Rusi Kijowskiej. Udał się łatwo, ponieważ Polska była jeszcze w stanie rozbicia dzielnicowego i wzajemnej wrogości książąt mazowieckich, śląskich i wielkopolskich. Księstwo zarządzane przez Henryka II Pobożnego nie było przygotowane militarnie do odparcia napaści, która zaczęła się w styczniu od ataku na Lublin i Zawichost, a później Sandomierz a następnie Kraków.

1364 - Arcybiskup gnieźnieński Jarosław ze Skotnik, w obecności króla Kazimierza Wielkiego, dokonał uroczystej konsekracji katedry na Wawelu. Wznoszenie katedry biskup Nankier zaczął w czasach panowania Władysława Łokietka od budowy kaplicy świętej Małgorzaty. Prezbiterium było gotowe w 1346 roku, a 18 lat później pozostała część kościoła. 660 rocznica

1483 - (podawana jest też data 6 kwietnia) Urodził się Rafael Santi, włoski malarz i architekt, uznawany za jednego z największych artystów epoki renesansu, obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci. Od 1514 roku, po śmierci Donato Bramantego, to on kierował budową nowej bazyliki Świętego Piotra w Rzymie. Malował obrazy religijne, znany jest z licznych przedstawień Madonny. Już za życia został okrzyknięty geniuszem. Zmarł przedwcześnie po ataku febry w wieku 37 lat, 6 kwietnia 1520 roku.

1515 - Urodziła się Święta Teresa z Ávili, hiszpańska zakonnica i mistyczka, reformatorka zakonu karmelitanek, wraz ze świętym Janem od Krzyża uważana za założycielkę karmelitów bosych. Doktor Kościoła, kanonizowana przez Grzegorza XV w 1622 roku. Autorka rozważań religijnych "Droga doskonałości” i "Twierdza wewnętrzna”. Zmarła 4 października 1582 roku.

1592 - Urodził się Jan Amos Komenský, czeski pedagog, filozof, reformator i myśliciel protestancki, uznany za twórcę nowoczesnej pedagogiki. Jako pierwszy w Europie opracował projekt jednolitego sytemu powszechnego nauczania szkolnego w języku ojczystym, bez względu na płeć i stan. Jako przywódca radykalnego ruchu politycznego i religijnego zwalczany w Czechach przez Habsburgów i Kościół katolicki, schronił się w Polsce w Lesznie. Zmarł 15 listopada 1670 roku.

1652 - Urodził się Samuel Sewall, amerykański prawnik i pisarz, sędzia w procesie "czarownic z Salem". Jedyny sędzia, który przyznał, że w procesie zapadł niesprawiedliwy wyrok. Autor pamiętnika i "The Selling of Joseph", utworu zawierającego krytykę niewolnictwa. Zmarł 1 stycznia 1730 roku.

1689 - Filozof Kazimierz Łyszczyński został skazany na karę śmierci za ateizm. Napisany przez niego dokument "De non existentia Dei", czyli "O nieistnieniu Boga" był pierwszym polskim traktatem filozoficznym prezentującym rzeczywistość z perspektywy dialogu wierzącego z ateistą. W procesie przed Komisją Sejmową jego autor został skazany na karę śmierci i konfiskatę dóbr. Wyrok wykonano na Rynku Starego Miasta w Warszawie 30 marca 1689. Jedyny egzemplarz traktatu został spalony. Nieliczne fragmenty cytowane podczas procesu zachowały się i są przechowywane w Bibliotece Kórnickiej. 335 rocznica

1795 - III rozbiór Polski: Sejm kurlandzki ogłosił przyłączenie Księstwa Kurlandii i Semigalii do Rosji. Książę za roczną pensję zrzekł się dobrowolnie rządów na korzyść Rosji. Od tego dnia Kurlandia weszła, jako gubernia kurlandzka, w skład cesarstwa rosyjskiego, zachowując niektóre swe prawa.

1840 - Urodził się Mehmed Emin Pasza, właściwie Eduard Schnitzer, niemiecki lekarz, polityk i podróżnik, badacz Afryki. Od 1865 roku, kiedy przyjął islam i zmienił nazwisko, pracował w Turcji, jako lekarz, a później, jako gubernator Albanii. Od 1876 roku przebywał w Afryce, gdzie był gubernatorem egipskiej prowincji Ekwatoria, skąd podejmował liczne wyprawy botaniczne i ornitologiczne. Zmarł 23 lub 24 października 1892 roku. Najprawdopodobniej został zamordowany przez arabskiego handlarza niewolnikami, z powodu jego wcześniejszych wysiłków na rzecz powstrzymania handlu żywym towarem w Afryce.

1842 - Pierwszy koncert Filharmoników Wiedeńskich, najważniejszej orkiestry w Austrii i jednej z najbardziej znaczących na świecie. W rankingu prestiżowego brytyjskiego miesięcznika "Gramophone" uzyskali miano jednej z pięciu najlepszych orkiestr świata. Od 1933 roku orkiestra nie ma stałego dyrygenta, lecz gości w tej roli różne światowe sławy. Orkiestra znana jest między innymi z transmitowanych w licznych krajach koncertów noworocznych opartych na muzyce Johanna Straussa ojca oraz syna, a także współczesnych im kompozytorów. Z uwagi na wielką popularność bilety na te występy są losowane.

1842 - W Lwowie otwarto teatr, zwany od nazwiska fundatora, hrabiego Stanisława Skarbka, teatrem skarbkowskim, jeden z największych gmachów teatralnych Europy. Autorami projektu byli Johann Salzmann i Ludwig Pichl. Budowa trwała pięć lat. Gmach powstał na miejscu dawnych bastionów otaczających Niski Zamek. Budynek spoczywa na 16 tysiącach bali dębowych. W momencie powstania był największym teatrem w Europie, z widownią mogącą pomieścić 1460 osób. Oprócz teatru w gmachu mieścił się także hotel, sklepy, biura, kawiarnie i sale konferencyjne. W budynku znajdowały się także mieszkania, w których mieszkali między innymi Artur Grottger i Juliusz Kossak.

1858 - Urodził się Józef Siemiradzki, geolog, geograf, podróżnik. Trzykrotnie odwiedził Amerykę Łacińską, prowadził szeroko zakrojone badania Andów. Plonem wypraw amerykańskich były reportaże z podróży oraz książka "Z Warszawy do Równika", zawierająca ryciny wykonane na podstawie rysunków autora z podróży. Zmarł 12 grudnia 1933 roku.

1867 - Urodził się Zygmunt Zakrzewski, chemik, numizmatyk i archeolog, profesor na Uniwersytecie w Poznaniu i Uniwersytecie Jagiellońskim. Autor ponad 80 prac poświęconych numizmatyce i archeologii. Swoją kolekcję około pięciu tysięcy monet piastowskich przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie. W 1920 roku w Poznaniu założył Towarzystwo Numizmatyczne, redagując w latach 1925-1928 "Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”. Zmarł 11 marca 1951 roku. 1868 - Urodził się Maksim Gorki, rosyjski pisarz, przedstawiciel realizmu socjalistycznego, uważany za inicjatora socrealizmu w literaturze. Napisał powieść "Matka”, autobiograficzną trylogię: "Dzieciństwo”, "Wśród ludzi” i "Moje uniwersytety”, a także dramaty: "Mieszczanie”, "Na dnie”, "Letnicy”, "Barbarzyńcy”. Był przewodniczącym Związku Pisarzy ZSRR. W języku polskim ukazała się większość jego prac. Zmarł 18 czerwca 1936 roku.

1891 - W Londynie rozegrano I Mistrzostwa Świata w Podnoszeniu Ciężarów. Startowali tylko mężczyźni w kategorii otwartej. Udział wzięło siedmiu sportowców z sześciu państw. Zwyciężył Edward Lavrence Levy z Wielkiej Brytanii.

1892 - Urodził się Corneille Heymans, belgijski fizjolog i farmakolog, profesor na Uniwersytecie w Gandawie. Prowadził badania głównie z zakresu fizjologii oddychania i krążenia. W 1938 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie znaczenia receptorów zatoki tętnicy szyjnej i aorty w regulacji oddychania. Autor 800 publikacji naukowych. Podczas II wojny światowej brał udział w gromadzeniu żywności dla dzieci belgijskich, w tym celu odwiedzał kilkakrotnie Berlin, aby nawiązać współpracę z władzami niemieckimi i umożliwić Czerwonemu Krzyżowi dostawy pomocy humanitarnej do Belgii. Zmarł 18 lipca 1968 roku.

1892 - Urodził się Stanisław Dąbek, pułkownik piechoty Wojska Polskiego, dowódca Morskiej Brygady Obrony Narodowej. Wziął udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami, za męstwo wykazane podczas walk odznaczony został dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku był pełniącym obowiązki dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża. 19 września 1939 roku, w obliczu nieuchronnej klęski podległych mu wojsk, odebrał sobie życie strzałem w głowę. Pośmiertnie awansowany na stopień generała brygady.

1892 - Urodził się Rudolf Gundlach, major broni pancernych Wojska Polskiego, inżynier, konstruktor, wynalazca. Jego najbardziej znanym wynalazkiem był czołgowy peryskop odwracalny z 1934. Zmarł w 1957 roku we Francji.

1897 - Urodził się Klemens Rudnicki, generał, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, potem dowódca 1. Dywizji Pancernej. Walczył pod Monte Cassino i pod Bolonią, w całej kampanii włoskiej zyskując opinię dobrego dowódcy. W kwietniu 1945 roku awansowany do stopnia generała brygady, a w maju, po zakończeniu działań wojennych, objął dowództwo 1. Dywizji Pancernej. Nie wrócił już do kraju. Autor wspomnień "Na polskim szlaku" wydanych w Londynie przez Gryf Publications Ltd. Zmarł 12 czerwca 1992 roku w Londynie. Jego młodszy brat, Karol Rudnicki, major kawalerii był ofiarą zbrodni katyńskiej.

1897 - Urodził się Gerardo Matos Rodríguez, znany także, jako Becho, urugwajski muzyk, kompozytor oraz dziennikarz. Znany jest głównie, jako twórca klasycznego utworu "La Cumparsita”, prawdopodobnie najsłynniejszego i najbardziej znanego tanga wszech czasów, które skomponował, jako młody student w 1919 roku i do którego prawa autorskie sprzedał, a następnie przez wiele lat starał się je odzyskać. Zmarł 25 kwietnia 1948 roku.

1902 - Urodził się Jaromír Vejvoda, czeski kompozytor i muzyk. Skomponował około 80 utworów i piosenek. Najbardziej znana to powstała w 1927 roku "Modrzanska polka - Škoda lásky", która została uznawana za jeden z największych przebojów muzyki rozrywkowej XX wieku w plebiscycie Czeskiego Radia. Zmarł 13 listopada 1988 roku.

1910 - Francuz Henri Fabre odbył pierwszy w historii lot na hydroplanie, startując z jeziora Berre pod Marsylią.

1912 - Urodził się Stanisław Olszewski, pseudonimy "Bar" i "Gama", nauczyciel, podpułkownik, żołnierz Armii Krajowej, cichociemny. Był współzałożycielem Związku Polskich Spadochroniarzy VII Oddział Katowice. Skazany na 15 lat katorgi przez Wojenny Trybunał Lwowskiego Okręgu Wojskowego. Do 1956 roku przebywał w łagrach za kołem polarnym. Zmarł 1 marca 1994 roku.

1914 - Urodził się Bohumil Hrabal, czeski pisarz, twórca "Pociągów pod specjalnym nadzorem”, "Zbyt głośnej samotności” czy "Obsługiwałem angielskiego króla". Jest zaliczany do najważniejszych pisarzy XX wieku. W swoich książkach zawarł obraz Pragi, w której mieszkał przez większość życia, jako miejsca magicznego. Miejsca, które opisał, są do dziś odwiedzane przez wielbicieli jego prozy z całego świata. Niemal wszystkie historie opowiadane są przez Bohumila Hrabala z dystansem i przymrużeniem oka, mimo że często dotyczą dramatycznych przeżyć - II wojny światowej i zbrodni popełnianych przez niemieckich okupantów oraz w czasów komunistycznej dyktatury w Czechosłowacji. Zmarł 3 lutego 1997 roku. 110 rocznica

1914 - Urodził się Jan Mulak, polityk, dziennikarz, sportowiec, teoretyk sportu, trener kadry Polski, twórca polskiego Wunderteamu lekkoatletycznego lat 50. i 60. XX wieku, senator III kadencji. Jeden z czołowych długodystansowców w przedwojennej Polsce. Prezes Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Zmarł 31 stycznia 2005 roku. 110 rocznica

1918 - Zmarł Bronisław Chlebowski, historyk literatury i kultury, krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Zajmował się dziejami literatury okresu odrodzenia, baroku i romantyzmu, historią polskiej kultury, a także dziejami Warszawy. Napisał między innymi "Życie duchowe w Warszawie” i "Warszawa za książąt mazowieckich”. Urodził się 10 listopada 1846 roku.

1921 - Urodził się Jerzy Bielecki, działacz społeczny, więzień niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, żołnierz Armii Krajowej, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 1990 roku ukazała się jego autobiografia "Kto ratuje jedno życie...". Zmarł 20 października 2011 roku.

1921 - Urodził się Herszel Feibel Grynszpan, żydowski emigrant z Niemiec. 7 listopada 1938 roku, w desperackim proteście przeciw prześladowaniom, które spotkały jego rodziców ze strony III Rzeszy zabił niemieckiego dyplomatę w Paryżu. Zabójstwo to posłużyło władzom Niemiec, jako pretekst do wywołania Kristallnacht - nocy kryształowej, ogólnoniemieckiego pogromu Żydów, do którego doszło 9 i10 listopada 1938 roku. Herszel Grynszpan zginął około 1942 roku, najprawdopodobniej zamordowany w więzieniu w Magdeburgu.

1923 - Urodził się Tadeusz Ulatowski, trener i działacz sportowy, profesor nauk o kulturze fizycznej, w młodości reprezentant i mistrz Polski w koszykówce. Był zawodnikiem AZS Warszawa, z którym zdobył mistrzostwo Polski w 1946 roku, następnie YMCA Łódź, osiągnął mistrzostwo Polski w 1948 i wicemistrzostwo w 1949. Po zakończeniu kariery zawodniczej został trenerem drużyny koszykarzy Legii Warszawa, od 1951 do 1959 roku. Należał do Polskiego Komitetu Olimpijskiego, był też członkiem - założycielem Polskiego Towarzystwa Naukowego Kultury Fizycznej i jego prezesem w latach 1997-2007. Był też pracownikiem naukowym Instytutu Naukowego Kultury Fizycznej , także organizator i kierownik Zakładu Teorii Sportu, a po połączeniu instytutu z AWF został wykładowcą tej uczelni. Należał też do Komitetu Nauki o Kulturze Fizycznej PAN. Zmarł 29 stycznia 2012 roku.

1924 - Zmarł Józef Sebastian Pelczar, duchowny rzymskokatolicki, święty Kościoła katolickiego. Biskup pomocniczy przemyski, a następnie biskup diecezjalny przemyski w latach 1900-1924. Był także założycielem Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Działacz społeczny - starał się przeciwstawiać skutkom analfabetyzmu, ubóstwa, chorób i alkoholizmu, a także problemom wynikającym z rozdzielenia rodzin na skutek emigracji. Kierował przez wiele lat Towarzystwem Oświaty Ludowej, należał także do Polskiego Czerwonego Krzyża. W latach 1882-1883 był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodził się 17 stycznia 1842 roku. 100 rocznica

1925 - Urodził się Innokientij Smoktunowski, rosyjski aktor filmowy i teatralny. Zagrał między innymi w filmach: "Czajkowski", "Zbrodnia i kara", "Moskwa nie wierzy łzom". Zmarł 3 sierpnia 1994 roku.

1927 - Urodził się Aleksander Zygmunt Menhard, pseudonim Paweł Trzyńskim, dziennikarz związany z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa. Był autorem programu "Każdy ma swoje hobby" i współredaktorem "Panoramy Dnia". Ze stacją tą pozostawał związany do czasu przejścia w 1989 roku na emeryturę. Żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski. Autor książki "Polskimi śladami w Monachium". Zmarł 8 września 2018 roku w Monachium.

1928 - Urodził się Zbigniew Brzeziński, amerykański politolog i publicysta, polskiego pochodzenia, ceniony strateg międzynarodowy, dyplomata, a także sowietolog. Wywarł znaczący wpływ na amerykańską politykę zagraniczną. Był doradcą prezydenta Jimmy'ego Cartera do spraw bezpieczeństwa narodowego a po odejściu z Białego Domu - wpływowym ekspertem waszyngtońskich ośrodków analitycznych i aktywnym recenzentem amerykańskiej polityki zagranicznej. Współtworzył teorię totalitaryzmu, był zwolennikiem twardej polityki wobec Związku Radzieckiego. Miał ogromne zasługi dla Polski, między innymi działał na rzecz zaangażowania USA w poparcie antykomunistycznego ruchu "Solidarności", a w późniejszych latach wspierał przyjęcie naszego kraju do NATO. Zmarł 26 maja 2017 roku.

1928 - Weszło w życie rozporządzenie prezydenta Stanisława Wojciechowskiego zmieniające z karmazynu na cynober odcień czerwieni na fladze Rzeczypospolitej Polskiej. Cynober - potwierdzony w ustawie z 1955 sankcjonującej godło bez korony - pozostał na polskich flagach do 1980 roku. Wówczas barwy polskiej flagi narodowej określono za pomocą współrzędnych trójchromatycznych. Jest to czerwień w odcieniu karmazynu, czym nawiązuje do barw stosowanych do roku 1928.

1929 - Zmarł Zygmunt Hendel, architekt i konserwator zabytków. Prowadził prace w wielu cennych zabytkach krakowskich, między innymi w kościele i klasztorze dominikanów, Kościele Mariackim, Starej Synagodze, Katedrze Wawelskiej i Zamku Królewskim na Wawelu. Zaprojektował gmach Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Podczas prac konserwatorskich Hendel osobiście jeździł do kamieniołomów i zebrane próbki kamienia przesyłał do pracowni badawczych, aby wybrać najlepszy materiał. Urodził się 25 kwietnia 1862 roku. 95 rocznica

1930 - Konstantynopol i Angora zostały oficjalnie przemianowane na Stambuł i Ankarę.

1935 - Urodził się Józef Schmidt, lekkoatleta, trójskoczek, zdobywca złotych medali olimpijskich na igrzyskach w Rzymie w 1960 roku i Tokio w 1964, dwukrotny mistrz Europy, rekordzista świata. W 1975 roku Józef Szmidt wyjechał do RFN, a wrócił do Polski w 1992. Jest bohaterem polskiego filmu dokumentalnego "Champion" z 1970 w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego.

1935 - Premiera filmu propagandowego "Triumf woli", nakręconego przez Leni Riefenstahl w 1934 roku podczas zjazdu NSDAP w Norymberdze. Film wpływał na emocjonalność ówczesnego widza poprzez gwałtowne przemówienia Adolfa Hitlera, ale i przez ukazanie ogromu uroczystości i perfekcyjności wykonania zjazdu poprzez ujęcia z oddali. Celem politycznym VI zjazdu było ukazanie jednolitości i solidarności w szeregach hitlerowskich organizacji pod niekwestionowanym przywództwem Hitlera.

1936 - Urodził się Mario Vargas Llosa, peruwiański pisarz, myśliciel i polityk. Spod jego ręki wyszły takie powieści, jak: "Ciotka Julia i skryba”, "Rozmowa w Katedrze”, "Pantaleon i wizytantki" czy "Dzielnica występku". W 1994 roku został uhonorowany Nagrodą Cervantesa - najwyższym możliwym trofeum w świecie literatury hiszpańskojęzycznej. W 2010 roku został laureatem Literackiej Nagrody Nobla. Szwedzka Akademia nagrodziła go za "kartografię struktur władzy oraz wyraziste obrazy oporu, buntu i porażek jednostki". W 2021 roku został członkiem Akademii Francuskiej.

1939 - Wojska frankistowskie weszły do Madrytu. Zdobycie stolicy oznaczało koniec wojny i upadek Republiki. Rozpoczęła się dyktatura generała Franco. Dużą rolę w republikańskiej obronie Madrytu odegrali Polacy walczący między innymi w batalionie imienia Jarosława Dąbrowskiego. Ogólne straty Polaków w tej bitwie sięgały 1200 zabitych. Była to prawie jedna trzecia strat poniesionych przez siły republikańskie. 85 rocznica

1940 - W Warszawie aresztowany został przez gestapo Janusz Kusociński, lekkoatleta, mistrz olimpijski z 1932 roku w biegu na 10 kilometrów, żołnierz kampanii polskiej z 1939 roku. W czasie okupacji zaangażowany był w działalność konspiracyjną. Został rozstrzelany w Palmirach 21 czerwca 1940 roku.

1941 - Zmarła Virginia Woolf, angielska pisarka i krytyk literacki, autorka nowatorskich w formie powieści psychologicznych, feministka. Przez krytyków jest zaliczana do grona najważniejszych twórców literatury modernistycznej XX wieku. Do jej największych osiągnięć należy między innymi wprowadzenie nowatorskich technik narracyjnych, w tym strumienia świadomości. Do jej najważniejszych dzieł zalicza się powieści "Do latarni morskiej" i "Pani Dalloway". Urodziła się 25 stycznia 1882 roku.

1942 - W nocy z 28 na 29 marca lotnictwo brytyjskie przeprowadziło nalot dywanowy na niemieckie miasto Lubeka. Zginęło ponad 300 osób, a ponad tysiąc budynków zostało zniszczonych lub uszkodzonych, w tym - katedra, kościół Mariacki oraz kościół Świętego Piotra. Lubeka była pierwszym dużym miastem niemieckim zaatakowanym na mocy brytyjskiej dyrektywy o nalotach dywanowych.

1942 - Urodził się Michael Newell brytyjski reżyser i producent filmowy, znany między innymi z filmów: "Cztery wesela i pogrzeb", "Czarowny kwiecień", "Donnie Brasco" oraz "Harry Potter i Czara Ognia".

1943 - Zmarł Siergiej Rachmaninow, rosyjski kompozytor, pianista, dyrygent, jeden z największych wirtuozów fortepianu pierwszej połowy XX wieku. Naukę gry na fortepianie rozpoczął z matką. Po skończeniu dziewiątego roku życia został przyjęty do Konserwatorium Petersburskiego, jednak nie zdobył tam uznania profesorów. Nie odnosił także sukcesów w początkowej fazie kariery. Sytuacja zmieniła się po Rewolucji Październikowej, kiedy wraz z całą rodziną wyjechał z Rosji - najpierw do Szwecji, a potem do Stanów Zjednoczonych. Odniósł tam ogromy sukces, jako pianista. Siergiej Rachmaninow pozostawił niewiele nagrań. Największe znaczenie mają interpretacje własnych utworów, w tym czterech koncertów fortepianowych i Rapsodii na temat Paganiniego. Urodził się 1 kwietnia 1873 roku.

1945 - Wyzwolenie Gdyni spod okupacji niemieckiej. Do miasta wkroczyły wojska II Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Rokossowskiego, przy wsparciu I Brygady Pancernej imienia Bohaterów Westerplatte. W bitwie o Gdynię Niemcy stracili około 50 tysięcy żołnierzy. 19 tysięcy trafiło do niewoli. Wycofujący się Niemcy postanowili zniszczyć tak wiele jak tylko było to możliwe, by Sowieci nie mogli wykorzystać portu przeciwko nim. Zniszczono magazyny, stocznię przy basenie portowym, urządzenia przeładunkowe, falochrony, wodociągi, kanalizacje, linie elektryczne i telefoniczne. Wyjście z portu zablokowano zatapiając statki i okręty, których nie udało się wyprowadzić.

1945 - 27 i 28 marca NKWD aresztowało w Pruszkowie koło Warszawy 15 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, na czele z: komendantem głównym Armii Krajowej generałem Leopoldem Okulickim "Niedźwiadkiem”, przewodniczącym Rady Jedności Narodowej Kazimierzem Pużakiem, Delegatem Rządu RP na Kraj Janem Stanisławem Jankowskim, członkami Krajowej Rady Ministrów - Adamem Bieniem, Stanisławem Jasiukowiczem i Antonim Pajdakiem, przewodniczącym Zjednoczenia Demokratycznego Eugeniuszem Czarnowskim. Wszyscy zostali wywiezieni do Moskwy i tam, wraz z aresztowanym wcześniej przewodniczącym Stronnictwa Narodowego Aleksandrem Zwierzyńskim, sądzeni w tak zwanym "procesie szesnastu”. Z ZSRR nie wrócili już do Polski generałowie: Okulicki, Jankowski i Jasiukowicz.

1945 - Biskup węgierskiego Győru Vilmos Apor został postrzelony przez radzieckiego żołnierza, gdy stanął w obronie kobiet i dzieci ukrywających się w piwnicy pałacu biskupiego. Mimo natychmiastowej operacji, w wyniku odniesionych obrażeń, zmarł 2 kwietnia. W listopadzie 1997 Vilmos Apor został beatyfikowany przez Jana Pawła II.

1945 - Reaktywowano Związek Nauczycielstwa Polskiego. Powstały w 1905 roku ZNP, wraz z rozpoczęciem II wojny światowej został, tak jak wszystkie polskie organizacje, zdelegalizowany przez Niemców. W październiku 1939 związek zaczął działać w podziemiu pod nazwą Tajna Organizacja Nauczycielska. Członkowie tej organizacji organizowali tajne nauczanie, które z narażeniem życia prowadzili przez cały okres okupacji niemieckiej. 28 marca 1945 odbyła się pierwsza konferencja prezesów okręgów ZNP, na której ogłoszono przywrócenie działalności związku. Po raz kolejny zawieszono działalność ZNP w dniu wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981. Związek wznowił działalność 5 sierpnia 1983 po rejestracji statutu ZNP przez Sąd Wojewódzki w Warszawie i czystce w swych szeregach

1947 - W Bieszczadach pod Baligrodem w zasadzce zorganizowanej przez UPA zginął generał Karol Świerczewski, członek Centralnego Biura Komunistów Polskich. W latach 20. i 30. XX wieku zajmował stanowiska dowódcze w Armii Czerwonej. W 1936 r. pod pseudonimem "generał Walter" dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową. W czasie II wojny światowej był dowódcą 2. Armii Wojska Polskiego. Od 1946 roku wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny między innymi za represje wobec żołnierzy Armii Krajowej.

1950 - Zmarł Jan Szypowski, pułkownik Wojska Polskiego, współzałożyciel Centralnego Okręgu Przemysłowego, szef uzbrojenia Armii Krajowej, twórca podziemnego przemysłu zbrojeniowego, dowódca zgrupowania bojowego "Leśnik" w Powstaniu Warszawskim. W piwnicach jego domu testowano działanie zapalników do granatów "filipinek”, a w ogrodzie przeprowadzano próby z butelkami zapalającymi. W czasie Powstania unieszkodliwił, co najmniej dwie niemieckie miny samobieżne "goliat" poprzez przecięcie kabla sterującego. Dzięki zdobyciu tej broni, udało mu się poznać zasady jej działania i wydać instrukcję, jak należy zwalczać "goliaty". Urodził się 5 stycznia 1889 roku.

1952 - Powstały zakłady samochodowe w Jelczu. Jednym z pierwszych zbudowanych tam pojazdów był tak zwany autobus zastępczy, który powszechnie nazywany był "Stonką”. Na podwoziu samochodu ciężarowego Star 20 nadbudowano zamknięte nadwozie, które pozwalało na przewóz 25 pasażerów. Warunki podróży nie były najlepsze, ale było to rozwiązanie znacznie bezpieczniejsze niż przewóz osób zwykłymi samochodami ciężarowymi.

1952 - Sejm uchwalił ustawę o ubezpieczeniach państwowych, przekształcającą Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych w Państwowy Zakład Ubezpieczeń.

1955 - Urodziła się Reba McEntire, amerykańska aktorka i piosenkarka country, laureatka Nagrody Grammy i Złotego Globu. Swoją pierwszą piosenkę nagrała mając 18 lat. Wydała ponad 30 albumów studyjnych, których łącznych nakład przekracza 55 milionów sprzedanych egzemplarzy. Największą popularnością Reba McEntire zdobyła w latach 80 i 90 XX wieku, kiedy pięć z jej wydawnictw uzyskało status złotej płyty, a sześć status platynowej płyty.

1962 - Urodził się Mariusz Treliński, reżyser operowy, filmowy i teatralny, scenarzysta. Twórca filmów: "Pożegnanie jesieni”, "Zad wielkiego wieloryba”, "Łagodna”, oper: "Wyrywacz serc”, "Madame Butterfly”, "La boheme” i "Król Roger”. W latach 2005-2006 był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie, a od 2011 roku ponownie pełni tę funkcję. Uważany za jednego z najciekawszych realizatorów przedstawień operowych w Polsce, choć budzi też liczne kontrowersje. Odznaczony w 2013 roku Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1963 - Premiera filmu "Ptaki" w reżyserii Alfreda Hitchcocka, który jest uznawany za jeden z najważniejszych thrillerów w historii kina. Powstał na motywach opowiadania Daphne du Maurier. W filmie małe nadmorskie miasteczko zostaje zaatakowane przez agresywne ptaki. Główne role zagrali: Tippi Hedren i Rod Taylor.

1968 - Marzec '68: Podczas wiecu na Uniwersytecie Warszawskim przyjęto "Deklarację Ruchu Studenckiego", w której młodzież żądała wolności opinii, swobody zrzeszania się, zniesienia cenzury, wprowadzenia jawności życia publicznego, społecznej kontroli własności państwowej oraz przestrzegania konstytucyjnych praw obywatelskich.

1969 - Zmarł Dwight Eisenhower, generał, głównodowodzący wojsk amerykańskich w Europie podczas II wojny światowej. Kierował między innymi inwazją na Sycylię i dowodził lądowaniem w Normandii. 7 maja 1945 roku przyjął kapitulację III Rzeszy. W latach 1953-1961 prezydent Stanów Zjednoczonych z nominacji Partii Republikanów. Urodził się 14 października 1890 roku. 55 rocznica

1969 - Premiera filmu "Pan Wołodyjowski" w reżyserii Jerzego Hoffmana. Produkcja filmu budziła duże zainteresowanie. Publicznie omawiano kandydatury do planowanej obsady. Ostatecznie tytułową rolę zagrał Tadeusz Łomnicki, Basieńkę - Magdalena Zawadzka, Azję Tuhajbejowicza - Daniel Olbrychski, a Zagłobę - Mieczysław Pawlikowski. Równocześnie z filmem kinowym nakręcono serial telewizyjny. 55 rocznica

1976 - Polska żeglarka Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, jako pierwsza w historii kobieta, wypłynęła z argentyńskiego portu Las Palmas na jachcie "Mazurek" w samotny rejs dookoła świata. Z powrotem wpłynęła do portu po przeszło dwóch latach żeglowania - w kwietniu 1978 roku. Pytana o najtrudniejszą chwilę rejsu, powiedziała, że było to w Portland Road, małej portowej osadzie australijskiej. Zabrano ją stamtąd do szpitala z atakiem kamicy nerkowej a gdy wróciła, jej jachtu nie było. Znalazła go po kilkunastu godzinach, w nienaruszonym stanie. Okazało się, że puściła kotwica i jacht podryfował z wiatrem.

1984 - Zmarł Czesław Lenczowski malarz, znany z pejzaży i portretów, autor przejmującego obrazu "Kara słupka" - portretu więźnia obozu koncentracyjnego. W okresie II wojny światowej należał do konspiracji, był związany z ZWZ i Armią Krajową. Został aresztowany i trafił do obozu Auschwitz-Birkenau a następnie Flossenbürg, z którego uciekł w ostatnim okresie istnienia obozu. Po wojnie dokończył studia artystyczne i wrócił do rodzinnego Nowego Sącza, gdzie pracował jako nauczyciel a także malował. Jest autorem wielu obrazów sakralnych, pejzaży, portretów, a także scenografii teatralnych. Urodził się 13 marca 1905 roku. 40 rocznica

1985 - Zmarł Marc Chagall, rosyjski malarz i grafik, mieszkający we Francji. Stworzył indywidualny styl, czerpiąc poetyckie metafory z żydowskich obrzędów oraz zwyczajów i folkloru białoruskich miasteczek. Tworzył prace o tematyce miłosnej, religijnej oraz biblijnej - pejzaże, portrety, rzeźby, grafikę oraz malowidła ścienne. Do najsłynniejszych obrazów Chagalla należą: "Ja i wieś", "Skrzypek", "Kochankowie w bzach", "Kogut i zakochani” i "Upadek Ikara". Urodził się 7 lipca 1887 roku.

1986 - Urodziła się Lady Gaga, właściwie Stefani Joanne Angelina Germanotta, amerykańska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów, aktorka, producentka muzyczna i aktywistka. Mając na swoim koncie 30 milionów sprzedanych albumów oraz 130 milionów singli, jest jedną z najlepiej sprzedających się artystów na świecie. W swojej karierze zdobyła 12 nagród Grammy, Nagrodę Akademii Filmowej, a za role aktorskie otrzymała dwa Złote Globy. Została wpisana 13 razy do Księgi rekordów Guinnessa. Swój pseudonim sceniczny zaczerpnęła z tytułu utworu zespołu Queen "Radio Ga Ga", po tym jak producent muzyczny Rob Fusari określił jej styl śpiewu, jako podobny do tego, który prezentował Freddie Mercury.

1989 - Zmarła Ludwika Nitschowa, rzeźbiarka, autorka między innymi warszawskiego pomnika Syreny. Jej inne ważniejsze pomniki: Marii Skłodowskiej-Curie, Stefana Starzyńskiego i Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz papieża Jana XXII we Wrocławiu. Tworzyła też liczne portrety Fryderyka Chopina. Urodziła się 6 grudnia 1889 roku. 35 rocznica

1990 - Michael Jordan ustanowił rekord zdobytych punktów w jednym meczu w lidze NBA. W spotkaniu z Cleveland Cavaliers uzyskał 69 punktów. Michael Jordan to sześciokrotny mistrz NBA, dwukrotny złoty medalista olimpijski, członek Koszykarskiej Galerii Sław. Michael Jordan zajął drugie miejsce w plebiscycie Associated Press na największych sportowców XX wieku. Od 2006 współwłaściciel klubu Charlotte Hornets.

1994 - Zmarł Eugene Ionesco, dramaturg francuski pochodzenia rumuńskiego, uważany za głównego przedstawiciela awangardy teatralnej. Ionesco jest jednym z twórców teatru absurdu. Jego sztuki obrazują osaczenie i samotność człowieka we współczesnym świecie. Autor jednoaktówek: "Łysa śpiewaczka", "Lekcja", "Krzesła", pełnospektaklowych dramatów, między innymi "Nosorożec", oraz powieści "Teatr". Urodził się 26 listopada 1909 roku. 30 rocznica

2000 - Zmarł Adam Ulam, amerykański sowietolog, polskiego pochodzenia, profesor Uniwersytetu Harvarda. Specjalista w zakresie zagadnień związanych z historią Rosji i ZSRR oraz okresem zimnej wojny. Najbardziej cenioną jego pracą jest wydana w 1973 roku biografia Józefa Stalina "Stalin: The Man and His Era". Urodził się 8 kwietnia 1922 roku.

2004 - Zmarł Peter Ustinov, angielski aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. W latach 60. dwukrotnie został nagrodzony Oscarami za role drugoplanowe w filmach "Spartakus" i "Topkapi". Znany jest też z produkcji: "Quo vadis”, "Jezus z Nazaretu”, "Alicja w Krainie Czarów”, "Robin Hood” i "Śmierć na Nilu”. Był ambasadorem dobrej woli UNICEF. Na wniosek dzieci został Kawalerem Orderu Uśmiechu. Odznaczenie oraz legitymację z numerem 111 odebrał w 1977 w Teatrze Wielkim w Warszawie. Urodził się 16 kwietnia 1921 roku. 20 rocznica

2007 - Prezydenci Gdańska, Gdyni i Sopotu oraz marszałek województwa pomorskiego podpisali Kartę Trójmiasta, mówiącą o konieczności wzajemnej współpracy miast Trójmiasta i chęci rozwoju aglomeracji trójmiejskiej. Jest to pierwszy oficjalny dokument wykorzystujący pojęcie "Trójmiasto", które wcześniej było terminem używanym jedynie potocznie.

2010 - W Lailly-en-Val zmarła Zofia Romanowiczowa, pisarka i tłumaczka, żołnierz Związku Walki Zbrojnej, więźniarka niemieckiego obozu Ravensbrueck. Od 1945 roku na emigracji, współtwórczyni wydawnictwa i księgarni Libella w Paryżu, autorka książek "Baśka i Barbara", "Próby i zamiary", "Skrytki", "Ruchome schody". Urodziła się 18 października 1922 roku.

2010 - Robert Kubica na wozie Renault zajął drugie miejsce w wyścigu Formuły 1 o Grand Prix Australii. Robert Kubica jest jedynym Polakiem startującym w Formule 1, w której zadebiutował podczas Grand Prix Węgier w 2006 roku. Jego obiecująco zapowiadającą się karierę przerwał poważny wypadek podczas rajdu Ronde di Andora w 2011, w którym omal nie stracił prawej ręki.

2012 - Zmarła Róża Nowotarska, dziennikarka, publicystka, malarka, poetka. Od 1949 roku przebywała na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Pracowała w radiowej rozgłośni Sekcji Polskiej Głosu Ameryki. Publikowała między innymi w emigracyjnym "Dzienniku Polskim”, a także "Gwieździe Polarnej” i "Nowym Świecie”. Urodziła się 18 grudnia 1920 roku.

2016 - Zmarł ksiądz Jan Kaczkowski, doktor teologii moralnej, bioetyk, założyciel Puckiego Hospicjum pod wezwaniem Ojca Pio, którego był dyrektorem. Prowadził wykłady i warsztaty z tematyki hospicyjnej, organizował warsztaty z komunikacji i etyki dla studentów medycyny i prawa. Wygłosił setki kazań kwestując na rzecz hospicjum. Znany był ze swojej aktywności w mediach społecznościowych, gdzie nauczał o wierze. Oswajał także Polaków z tematem nieuleczalnej choroby, cierpienia i godnego odchodzenia. Dużo mówił o chorobie nowotworowej, na którą sam cierpiał. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 19 lipca 1977 roku.

2018 - W pożarze więzienia w mieście Valencia w północnej Wenezueli według oficjalnych danych zginęło 68 osób, a 10 odniosło obrażenia. Wśród ofiar znaleźli się strażnicy oraz kobiety i dzieci, które w momencie wybuchu pożaru przebywały w sali widzeń. Ogień wzniecili podczas buntu sami więźniowie.

2020 - Zmarł Marek Lehnert, dziennikarz i pisarz, wieloletni korespondent Polskiego Radia w Rzymie, watykanista. Od 1994 do 2017 roku był korespondentem Polskiego Radia w Rzymie, przekazywał relacje z najważniejszych wydarzeń z udziałem papieża Jana Pawła II i późniejszych wydarzeń w Watykanie. Był także watykańskim korespondentem Radia Wolna Europa. W latach 1980-1984 pisał dla polskojęzycznej wersji "L’Osservatore Romano”, był także współpracownikiem "Tygodnika Powszechnego". W 2019 roku wydał książkę "Korespondent. Przełomowe wydarzenia, kulisy niezwykłych spotkań, tajemnice życia w Watykanie". Urodził się 19 lipca 1950 roku.

2020 - Zmarł Winicjusz Mieczysław Chróst, gitarzysta, multiinstrumentalista, kompozytor i realizator nagrań, założyciel studia nagraniowego. Przez wiele lat współpracował z Big Bandem Polskiego Radia pod kierownictwem Andrzeja Trzaskowskiego. Jako członek zespołu lub muzyk sesyjny brał udział w nagraniach radiowych i płytowych, między innymi Anny Jantar, Macieja Zembatego, Urszuli Sipińskiej, Alicji Majewskiej oraz grupy Jajco i giganci. Napisał również wszystkie piosenki na płytę Ewy Bem "I co z tego masz?". Z zespołem Tadeusza Nalepy Breakout nagrał album "Kamienie". Urodził się 23 października 1952 roku.

2021 - Zmarł Olgierd Buczek, piosenkarz. Od 1956 roku, po odkryciu jego talentu przez Władysława Szpilmana, współpracował z Polskim Radiem przy nagraniach archiwalnych. Występował na pierwszych Festiwalach Piosenki w Opolu, a także podczas Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie w 1963 roku. Śpiewał między innymi takie przeboje, jak: "Za późno", "Oczy czarne", "Czy Pani mieszka sama?", "Warszawski dorożkarz". Wykonał piosenkę "Co nas obchodzi" w komedii Stanisława Barei "Mąż swojej żony". Urodził się 11 maja 1931 roku.

2022 - Zmarła Raquel Pankowsky, meksykańska aktorka pochodzenia polskiego. Zagrała między innymi w telenowelach Esmeralda i Cena miłości, emitowanych w Polsce. W 2007 roku zdobyła tytuł najlepszej aktorki komediowej Premios Calendario de Oro, z w 2012 rok otrzymała nagrodę Premios TVyNovelas dla najlepszej aktorka pierwszoplanowej za udział w filmie Cachito de cielo. Urodziła się 13 listopada 1950.

2023 - Zmarł Jerzy Rzedowski Rotter, meksykański botanik o korzeniach polsko-żydowskich. Opublikował około 200 prac naukowych z zakresu botaniki, dokumentując przy tym florę Meksyku. Jego nazwisko upamiętnione jest w nazwach gatunkowych wielu roślin, jak na przykład odmiana sosny o delikatnych igłach "Pinus rzedowskii". Jest też patronem ogrodu botanicznego Meksyku: "Jardín Botánico Jerzy Rzedowski Rotter". Urodził się we Lwowie 27 grudnia 1926 roku. 1 rocznica