1293 - Podczas zjazdu w Kaliszu książęta - Władysław Łokietek, Przemysł II i Kazimierz II zawarli porozumienie o współpracy przy odbiciu zajętego przez Czechów Krakowa.
1412 - Urodziła się Joanna d'Arc, zwana także Dziewicą Orleańską, francuska bohaterka narodowa, święta Kościoła katolickiego, jedna z patronek Francji. 17-letnia Joanna d'Arc, analfabetka, pochodząca z małej wsi, przekonana o swojej misji, danej jej przez Boga, poprowadziła wojsko do kilku zwycięskich bitew, między innymi odbiła z rąk wroga Orlean. W 1430 roku trafiła do niewoli przeciwników francuskiego króla, którzy sprzedali ją Anglikom, a ci przekazali inkwizycji. Francuscy duchowni zarzucili jej czary, nieobyczajność - w tym noszenie męskich strojów, herezję oraz konszachty z siłami nieczystymi. Spłonęła na stosie w Rouen, 30 maja 1431 roku. Po 24 latach papież Kalikst VI oczyścił ją z zarzutów. W 1920 roku została kanonizowana.
1429 - Na zamku w Łucku rozpoczął się słynny zjazd monarchów europejskich, którzy obradowali nad obroną kontynentu przed zagrożeniem ze strony imperium osmańskiego. Gospodarzami spotkania byli: król Polski Władysław Jagiełło z żoną Zofią i wielki książę litewski Witold, a wśród gości - cesarz niemiecki Zygmunt Luksemburski, wielki książę moskiewski Wasyl, król duński Eryk, chanowie tatarscy, książęta piastowscy oraz legat papieski Jędrzej, prymas Polski Wojciech Jastrzębiec i metropolita kijowski Focjusz. Zjazd był wielkim wydarzeniem i odbił się szerokim echem w Europie. 595. rocznica
1573 - W Warszawie, po śmierci Zygmunta Augusta, zwołano pierwszy sejm konwokacyjny. Ustalono między innymi czas i miejsce elekcji oraz pacta conventa, czyli warunki, które musiał spełnić przyszły król. Francuz Henryk Walezy, który pokonał konkurentów zobowiązał się do spłaty długów Zygmunta Augusta, utrzymywania przymierza polsko-francuskiego, odbudowy floty polskiej oraz odrestaurowania Akademii Krakowskiej. Posłowie uchwalili też akt konfederacji warszawskiej, gwarantujący pokój religijny w Rzeczypospolitej i zakazujący władzom świeckim prześladowań religijnych.
1745 - Urodził się Jacques Étienne Montgolfier, francuski przemysłowiec i wynalazca, który wraz z bratem skonstruował papierowo-płócienny balon na ogrzane powietrze. Pierwszy lot, 19 września 1783 roku, obserwował w Wersalu król Ludwik XVI. W podwieszonym pod czaszą koszu umieszczono owcę, kaczkę i koguta. Lot, podczas którego balon wzniósł się na wysokość około pięciuset metrów, trwał osiem minut. Jacques Montgolfier zmarł 2 sierpnia 1799 roku.
1813 - Urodził się Hipolit Cegielski, przemysłowiec, działacz społeczny i niepodległościowy, filolog, pedagog, dziennikarz i polityk. Stracił posadę nauczyciela w 1846 roku, gdy podczas powstania wielkopolskiego, odmówił władzom szkoły skontrolowania mieszkań swoich uczniów. Otworzył w poznańskim Bazarze sklep z narzędziami rolniczymi, który stał się zaczątkiem słynnej fabryki do dziś noszącej jego imię. W 1848 roku założył w Poznaniu pierwszy niezależny dziennik "Gazetę Polską”, której był redaktorem naczelnym. Zajmował się też pracą naukową, wydał między innymi rozprawę "O języku polskim...". Był jednym z pierwszych autorów literatury o tematyce technicznej. Zmarł 30 listopada 1868 roku.
1820 - Urodził się Julian Ankiewicz, architekt związany z Warszawą. Twórca między innymi gmachu Towarzystwa Kredytowego i Biblioteki Ordynacji Zamoyskich, autor projektu przebudowy kolumnady przy kościele bernardynów na pomieszczenie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a także wielu domów i kamienic. Zmarł 31 stycznia 1903 roku.
1822 - Urodził się Heinrich Schliemann, niemiecki kupiec, a także archeolog amator, uważany za odkrywcę Troi, Myken i Tirynsu. Jako pierwszy prowadził poszukiwania legendarnej Troi, kierując się opisami z "Iliady" i "Odysei" Homera. Ruiny uważane za pozostałości legendarnego miasta udało mu się zlokalizować w 1873 roku w północno-zachodniej Turcji. Schliemann odkrył tam tak zwany skarb Priama, składający się z około ośmiu tysięcy przedmiotów ze złota i srebra. Jeszcze większe skarby znalazł w ruinach Myken, między innymi słynną Maskę Agamemnona. Zmarł 26 grudnia 1890 roku.
1832 - Urodził się Gustave Doré, francuski malarz, grafik i rzeźbiarz, znany głównie dzięki ilustracjom. Te najsłynniejsze wykonał do "Boskiej komedii" Dantego, "Don Kichota" Miguela de Cervantesa i większości książek Edgara Allana Poe. Stworzył także kilkaset wybitnych ilustracji przedstawiających historie biblijne. Były one publikowane w bibliach wydawanych w różnych językach w XIX-wiecznej Europie, a później również w obu Amerykach. W sumie zilustrował ponad 200 książek. Zmarł 23 stycznia 1883 roku.
1838 - W Morristown w amerykańskim stanie New Jersey Samuel Morse i Alfred Vail po raz pierwszy zaprezentowali działanie telegrafu elektrycznego. Był oparty na systemie kropek i kresek, zwanym alfabetem Morse’a, przesyłanym tylko przez jedną parę przewodów. Dzięki prostocie budowy linii telegraficznych i niezawodności działania system Morse’a został w końcu uznany za standard.
1838 - Urodził się Max Bruch, kompozytor i dyrygent niemiecki. Tworzył symfonie, opery i pieśni. Znany najbardziej z koncertów skrzypcowych, zwłaszcza I Koncertu g-moll, do dziś chętnie wykonywanego na koncertach. Zmarł 2 października 1920 roku.
1848 - Urodził się Christo Botew, bułgarski poeta, działacz rewolucyjny i niepodległościowy, przez wielu uznawany za wieszcza narodowego, jeden z czołowych działaczy odrodzenia narodowego Bułgarów. Zginął w walkach z Turkami, 1 czerwca 1876 roku.
1850 - Urodził się Witold Zglenicki, geolog, górnik, nafciarz, przez całe życie zawodowe związany z bakijską naftą - odkrywca złóż i pionier wydobywania ropy z dna morskiego, konstruktor urządzeń do podmorskich wierceń i wydobycia ropy naftowej. Filantrop nauki polskiej - darczyńca Kasy imienia Mianowskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Zmarł 6 lipca 1904 roku.
1850 - Urodził się Adam Krechowiecki, pisarz, krytyk literacki, redaktor lwowskiego "Przewodnika Naukowego i Literackiego". Pisał powieści historyczne i współczesne. Był także twórcą rozpraw naukowych o Kraszewskim, Mickiewiczu i Norwidzie. Był inicjatorem budowy we Lwowie pomnika Adama Mickiewicza. Był również tłumaczem poetów niemieckich. Zmarł 13 czerwca 1919 roku,
1852 - Zmarł Louis Braille, Francuz, nauczyciel w paryskim zakładzie dla niewidomych, organista. Stworzył alfabet, który można odczytać za pomocą dotyku, nazwany później alfabetem Braille'a. Stracił wzrok, jako kilkulatek, mimo to uczył się w wiejskiej szkole razem z widzącymi kolegami. Gdy miał 10 lat, trafił do szkoły dla niewidomych chłopców w Paryżu, jednej z pierwszych tego typu na świecie. Swój system Braille oparł na sześciu punktach i na literach, a później rozszerzył go o zapis matematyczny i nutowy. Nie dożył jednak czasów, kiedy jego alfabet został spopularyzowany na świecie. Zmarł w wieku 43 lat na gruźlicę. Urodził się 4 stycznia 1809 roku.
1852 - Papież Pius IX powołał Papieską Komisję Archeologii Sakralnej. Do jej zadań należy opieka i badania oraz prace archeologiczne nad zabytkami kultury chrześcijańskiej: katakumbami - starożytnymi cmentarzami, bazylikami i innymi obiektami sakralnymi. Początkowo zakres działania komisji obejmował zabytki sakralne Rzymu. Z czasem Komisja objęła swym zasięgiem diecezje włoskie. Do licznych osiągnięć Komisji na polu archeologicznym należy odkrycie prawdopodobnie najstarszego wizerunku świętego Pawła, 19 czerwca 2009 roku.
1872 - Urodził się Aleksander Skriabin, rosyjski pianista i kompozytor, przedstawiciel późnego romantyzmu, autor symfonii, koncertów, poematów muzycznych i utworów na fortepian. Uważał się za mesjasza sztuki-religii, a swoją twórczość za przygotowanie do misterium, które miałoby połączyć muzykę, taniec, grę kolorowych świateł i zapachów. Chciał, by jego V Symfonia z 1910 roku na chór i orkiestrę zatytułowana "Prometeusz: Poemat ognia" była wykonywana z towarzyszącymi muzyce kolorowymi światłami. Miał je uruchamiać fortepian, w którym kolory były przyporządkowane dźwiękom. Pierwsze takie wykonanie ''Prometeusza'' odbyło się w 1915 roku w Nowym Jorku, już po śmierci kompozytora. Aleksander Skriabin zmarł 27 kwietnia 1915 roku.
1875 - Zmarł Piotr Wysocki, pułkownik Wojska Polskiego, inicjator Powstania Listopadowego w 1830 roku, działacz niepodległościowy. Był przywódcą sprzysiężenia podchorążych, które doprowadziło do wybuchu powstania antyrosyjskiego. Trzykrotnie skazany na śmierć, w końcu został zesłany na Syberię, na 20 lat ciężkich robót. Po próbie ucieczki trafił na katorgę do kopalni miedzi w Akatui, gdzie pracował przykuty do taczki. Do Polski wrócił na mocy carskiej amnestii w 1857 roku. Zamieszkał w Warce, w domu podarowanym przez społeczeństwo i poświęcił się pracy historycznej. Zmarł, jako bohater narodowy, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją. Na płycie nagrobnej wyryto napis: "Wszystko dla ojczyzny - nic dla mnie". Urodził się 10 września 1797 roku.
1879 - Zmarł profesor Józef Mianowski, lekarz, działacz społeczny, w latach 1862-1869 rektor Szkoły Głównej w Warszawie. Jego imieniem nazwano powołaną w 1881 fundację Kasa imienia Józefa Mianowskiego, reaktywowaną w 1991, wspierającą badania i wydawnictwa naukowe. Urodził się w 1804 roku. 145. rocznica
1879 - W Kielcach zainaugurował działalność Teatr Ludwika, dziś Teatr imienia Stefana Żeromskiego, jedna z najstarszych scen teatralnych w Polsce. 145. rocznica
1884 - Niemiecki wynalazca Paul Nipkow otrzymał patent na tak zwaną tarczę Nipkowa, która w ogromnym stopniu przyczyniła się do rozwoju telewizji. Jest to urządzenie służące do mechanicznej i syntetycznej analizy obrazu. Tarcza, pomimo znalezienia innych metod elektronicznych do składania obrazu była wykorzystywana w niektórych urządzeniach aż do końca II wojny światowej. 140. rocznica
1884 - Zmarł Johann Gregor Mendel, czeski przyrodnik, opat zakonu augustianów w Brnie na Morawach, twórca teoretycznych podstaw współczesnej genetyki. Na podstawie badań grochu zwyczajnego ustalił podstawowe prawa dziedziczenia, zwane prawami Mendla. Znaczenie jego obserwacji nie zostało docenione aż do przełomu XX wieku, kiedy to ponowne "odkrycie" opisanych przez niego zasad zapoczątkowało powstanie nowej dziedziny nauki - genetyki. Urodził się 20 lipca 1822 roku. 140. rocznica
1884 - Ukazało się pierwsze wydanie "Dziennika Łódzkiego”. Gazeta, która wydawana była do 1892 roku, wychodziła w formacie tabloidu. Objętość wynosiła zwykle cztery kolumny, do których czasem dołączano dodatki w postaci dłuższych fragmentów powieści lub ogłoszenia. Pierwszą stroną był zwykle obszerny tekst na całą stronę o tematyce gospodarczej, uzupełniany notowaniami z giełd. Ostatnią stronę zapełniały ogłoszenia.140. rocznica
1891 - Urodził się Stanisław Gruszczyński, śpiewak operowy. Choć nie ukończył szkoły wokalnej, wstępował na scenach całej Europy. Śpiewał swoje partie po polsku, co było wówczas wydarzeniem bez precedensu. Był solistą teatrów w Hamburgu, Lizbonie i w Madrycie, a także słynnej mediolańskiej La Scali. Ceniony, jako odtwórca partii wagnerowskich, jeden z najsławniejszych polskich śpiewaków operowych pierwszej połowy XX wieku. Wcześnie zaczął odczuwać problemy z głosem, który stracił w 1931 roku. Zmarł 3 lutego 1959 roku, w zapomnieniu i skrajnej nędzy.
1893 - W Krakowie utworzono Polski Klub Filatelistów, pierwsze na naszych ziemiach stowarzyszenie kolekcjonerów znaczków pocztowych. Dlatego filateliści w Polsce 6 stycznia mają swoje święto, które obchodzą, jako Dzień Filatelisty.
1907 - Zmarł Jan Stanisławski, malarz, pedagog, jeden z głównych przedstawicieli polskiego modernizmu. Malował głównie pejzaże: "Bodiaki”, "Obłok”, "Ule" i "Lato”. Po śmierci artysty, w 1909 roku jego żona przekazała Muzeum Narodowemu w Krakowie 100 najbardziej wartościowych obrazów Stanisławskiego oraz szkicownik. Urodził się 24 czerwca 1860 roku.
1907 - Urodziła się Stefcia Górska, aktorka, artystka kabaretowa, parodystka. Od 1948 roku związana z warszawskim teatrem Syrena, grała między innymi w filmach: "Cafe pod Minogą", "Inspekcja pana Anatola", "O czym się nie mówi" i "Historia współczesna". Zmarła 3 września 1986 roku.
1911 - Urodził się Kazimierz Rudzki, aktor, konferansjer, reżyser teatralny i pedagog, profesor warszawskiej PWST. Walczył w kampanii wrześniowej, dostał się do niemieckiej niewoli. W obozie w Woldenbergu zorganizował teatr, w którym był aktorem, reżyserem i konferansjerem. Po wojnie występował w teatrze, radiu i telewizji. Jego dorobek sceniczny liczy 20 ról, wystąpił też w ponad 20 filmach. Sukces przyniosła mu rola podporucznika Turka w "Eroice" Andrzeja Munka, ale widzowie najlepiej zapamiętali go z roli ojca Pawła w serialu "Wojna domowa" Jerzego Gruzy. Kazimierz Rudzki prowadził też w Polskim Radiu audycje dla młodzieży propagujące kulturę słowa, a także uczące podstaw sztuki aktorskiej. Zmarł 2 lutego 1976 roku.
1913 - Urodził się Edward Gierek, polityk, działacz komunistyczny, sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Kierował partią blisko 10 lat. Zmienił Władysława Gomułkę po strajkach w Grudniu 1970 roku i masakrze robotników na Wybrzeżu. Okres jego rządów, nazwany epoką gierkowską, charakteryzował się początkowo dynamicznym rozwojem gospodarczym Polski, kosztem zaciągnięcia ogromnych kredytów na Zachodzie, by później przerodzić się w kryzys, który doprowadził do upadku ekipy Gierka. Za jego rządów doszło między innymi do pacyfikacji robotniczych protestów w 1976 roku. Został odsunięty od władzy 28 sierpnia 1980 roku, w wyniku strajków, które wybuchły na Wybrzeżu i ogarnęły cały kraj. Nie wrócił do polityki. Zmarł 29 lipca 2001 roku.
1914 - W Warszawie otwarto most imienia Cesarza Mikołaja II, od 1917 roku - most Księcia Józefa Poniatowskiego. Przeprawa przez Wisłę o długości 506 metrów i szerokości 21 metrów 40 centymetrów była budowana przez 10 lat. Most był dwukrotnie wysadzany - w 1915 roku przez Rosjan i w 1944 przez Niemców. Odbudowany po wojnie został oddany do użytku 22 lipca 1946. Most Poniatowskiego był też miejscem słynnego spotkania prezydenta Stanisława Wojciechowskiego z marszałkiem Józefem Piłsudskim podczas zamachu majowego w 1926 roku. 110. rocznica
1917 - Urodził się Stanisław Janusz Sosabowski, lekarz, major Wojska Polskiego, oficer Kedywu Armii Krajowej w stopniu porucznika, powstaniec warszawski, kawaler Orderu Virtuti Militari. Powstańczy oddział Kedywu pod jego dowództwem 1 sierpnia 1944 oswobodził strzeżoną przez SS w magazynach na Umschlagplatzu 50-osobową grupę Żydów z Węgier i Grecji, więźniów pobliskiego obozu na Gęsiówce. Na początku powstania został ciężko ranny. Po wyzwoleniu przez aliantów oflagu, w którym przebywał po upadku powstania, wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie pozostał do śmierci. Zmarł 6 listopada 2000 w Wimborne Minster. Był synem generała Stanisława Sosabowskiego.
1919 - Zmarł Theodore Roosevelt, amerykański polityk Partii Republikańskiej, 26. prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1901-1909, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Uznawany za jednego z najbardziej wpływowych i zasłużonych polityków amerykańskich. Pokojowego Nobla dostał w 1906 roku, jako "współtwórca kilku traktatów pokojowych". Swoją karierę zawdzięcza Rooseveltowi pluszowy miś. Gdy w 1902 roku podczas polowania prezydent nie zgodził się na odstrzelenie małego niedźwiedzia, scenę tę narysował pewien karykaturzysta, a jego praca zainspirowała właściciela sklepu z zabawkami w Nowym Yorku do wykonania pluszowej maskotki. Za zgodą prezydenta, nazwał ją "Teddy's Bear" - "miś Teddy'ego" - zdrobnieniem od imienia Theodore. Urodził się 27 października 1858 roku. 105. rocznica
1919 - Powstańcy wielkopolscy zdobyli lotnisko "Ławica" pod Poznaniem. Polskie oddziały przejęły około 70 samolotów i sprzęt, o wartości 200 milionów marek niemieckich. Wojenna zdobycz pozwoliła na sformowanie kilku eskadr lotniczych, które dały początek polskiemu lotnictwu. Lotnisko na "Ławicy" było ostatnim punktem oporu niemieckiego podczas Powstania Wielkopolskiego. Zanim doszło do ostatecznego ataku - strona polska postawiła otoczonym Niemcom żądanie bezwarunkowej kapitulacji. Ci jednak nie zgodzili się na opuszczenie terenu. Polskie oddziały, liczące około 400 powstańców, zaatakowały w nocy z 5 na 6 stycznia i po 20 minutowej walce zajęły lotnisko. 105. rocznica
1922 - Urodziła się Lidia Croce, włoska pisarka i działaczka społeczna, popularyzatorka historii i kultury polskiej we Włoszech. Najmłodsza córka włoskiego filozofa Benedetta Crocego oraz żona polskiego pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W 2014 roku otrzymała Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w uznaniu roli, jaką odegrała w relacjach kulturalnych między Włochami a Polską. Zmarła 7 kwietnia 2015 roku w Neapolu.
1924 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Wiadomości Literackich", tygodnika społeczno-kulturalnego. Pismo reprezentujące poglądy liberalne założył Mieczysław Grydzewski, a pisywali dla niego przede wszystkim skamandryci. Tam po raz pierwszy opublikowano "Lokomotywę" Juliana Tuwima, Zofia Nałkowska prezentowała fragmenty "Granicy", Irena Krzywicka reportaże sądowe ze słynnego procesu Rity Gorgonowej, a Antoni Słonimski prześmiewcze "Kroniki tygodniowe". Mimo niewielkiego nakładu, tygodnik stał się pismem opiniotwórczym, nadawał ton międzywojennej krytyce literackiej i teatralnej, poruszając też kwestie społeczne, a później i polityczne. Ostatni numer ukazał się w 1939 roku. 100. rocznica
1924 - W Krakowie urodziła się Olga Scherer, pisarka, tłumaczka, slawistka, historyk i teoretyk literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej. Autorka powieści: "Wesołych świąt", "W czas morowy", a także książki dla dzieci "Psim swędem". Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Całe życie poświęciła na upowszechnianie dziedzictwa polskiej kultury na Zachodzie, współpracując ze środowiskiem polskiej emigracji w Paryżu, Londynie czy wykładając na amerykańskich uniwersytetach. Zmarła 26 listopada 2001 roku w Paryżu. 100. rocznica
1929 - Urodził się Lucjan Kydryński, wybitny dziennikarz, publicysta, konferansjer, autor audycji radiowych i telewizyjnych, poświęconych muzyce popularnej, operze i operetce. Napisał wiele książek, między innymi: "Wierzę piosence", "Znajomi z płyt", "Znajomi z estrady", "Gershwin", "Jan Strauss", "Opera na cały rok", "Marek i Wacek - historia prawdziwa", "Kino muzyczne". Zmarł 9 września 2006 roku. 95. rocznica
1930 - Urodził się Cezary Leżeński, pisarz i dziennikarz. Redaktor dziennika "Kurier Polski” i miesięcznika "Epoka Literacka”. Autor ponad 30 książek, reprezentujących literaturę faktu i utwory dla młodzieży: "Bartek, Tatarzy i motorynka", "Czy Bóg był po stronie Niemców", "Jarek i Marek bronią Warszawy". Wieloletni kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Zmarł 5 grudnia 2006 roku.
1931 - Thomas Alva Edison opatentował swój ostatni wynalazek. Dla jednych był wielkim wynalazcą, dla innych uzurpatorem przypisującym sobie autorstwo cudzych pomysłów. To on udoskonalił i opatentował żarówkę, wynalazł fonograf, czyli poprzednik gramofonu, silnik prądu stałego, płytę gramofonową, kamerę filmową z jednoczesną rejestracją dźwięku na taśmie filmowej, a także betoniarkę, kombajn zbożowy, chłodziarkę, suche baterie alkaliczne, dyktafon, gumę syntetyczną i krzesło elektryczne. Tylko w Stanach Zjednoczonych na jego nazwisko wystawiono 1093 patenty. Edison urodził się 11 lutego 1847 roku, a zmarł 18 października 1931.
1933 - Urodził się Leszek Drogosz, mistrz bokserski - trzykrotny mistrz Europy, medalista olimpijski, zwany "Czarodziejem ringu”, jeden z najwybitniejszych pięściarzy w historii polskiego sportu. W latach 1952-1960 wystąpił 33 razy w reprezentacji Polski, wygrywając 31 razy i dwa razy przegrywając. Jeszcze w trakcie kariery sportowej zaczął występować w filmach. Zadebiutował w 1966 roku w filmie "Bokser". Zmarł 7 września 2012 roku.
1938 - Urodził się Adriano Celentano, włoski piosenkarz, aktor, prezenter telewizyjny oraz wykonawca licznych przebojów, jak: "Azzuro", "Lasciate Mi Cantare", "Soli". Jeden z najpopularniejszych przedstawicieli włoskiej muzyki rozrywkowej. Sprzedano ponad 150 milionów jego płyt na całym świecie. Stał się symbolem Włoch po II wojnie światowej.
1939 - Szef polskiej dyplomacji Józef Beck spotkał się w Monachium z ministrem spraw zagranicznych III Rzeszy Joachimem von Ribbentropem. Dzień wcześniej rozmawiał z Adolfem Hitlerem. Polski minister spraw zagranicznych opisywał, że jego drugi rozmówca, dużo natarczywiej dążył do ponownego omówienia kwestii Pomorza i Gdańska. "Można by było mniemać, że Hitler jeszcze się waha; było jednak jasne, że Ribbentrop dąży konsekwentnie do zaostrzenia sporu” - podsumowywał Beck. 85. rocznica
1939 - Niemiecki fizykochemik Otto Hahn podał do publicznej wiadomości odkrycie zjawiska rozszczepienia jądra atomowego. 85. rocznica
1940 - Zmarł Stefan Cybichowski, architekt i działacz społeczny. Twórca gmachu Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie i ponad stu obiektów sakralnych, między innymi kościołów Świętego Józefa w Inowrocławiu i Świętej Teresy w Kruszwicy. Jeden z organizatorów pierwszych Targów Poznańskich. Jako jeden z najbardziej zasłużonych architektów wielkopolskich został aresztowany w ramach Intelligenzaktion Posen przez gestapo i rozstrzelany w poznańskim Forcie VII. Urodził się 2 września 1881 roku.
1944 - Urodził się Rolf Zinkernagel, szwajcarski lekarz immunolog, profesor Uniwersytetu w Zurichu, laureat Nagrody Nobla w 1996 roku, w dziedzinie medycyny. Dostał ją za odkrycia związane z funkcjonowaniem systemu odpornościowego organizmu w momencie, gdy rozpoznaje on komórki zarażone przez wirusy. 80. rocznica
1946 - Urodził się Syd Barrett, brytyjski muzyk rockowy, wokalista i gitarzysta, współtwórca grupy Pink Floyd i autor pierwszych kompozycji muzycznych tego zespołu. Uważany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli psychodelicznego rocka. Z Pink Floyd Barret musiał się rozstać po czterech latach, w 1968 roku, po tym jak coraz bardziej dawały się we znaki skutki uzależnienia od narkotyków. Muzyk przestał pojawiać się na nagraniach, nie był też w stanie koncertować. Syd Barret próbował kariery solowej, ale z powodu pogarszającego się stanu psychicznego nie mógł jej kontynuować. Przestał występować w połowie lat 70., wrócił wtedy do malarstwa. Zmarł 7 lipca 2006 roku.
1949 - Zmarł Victor Fleming, amerykański reżyser, producent i operator filmowy. Laureat Oscara w kategorii dla najlepszego reżysera za film "Przeminęło z wiatrem". Urodził się 23 lutego 1889 roku. 75. rocznica
1955 - Urodził się Rowan Atkinson, brytyjski aktor, komik i scenarzysta, najbardziej znany z roli Jasia Fasoli. Wystąpił także w roli tytułowej w serialu "Czarna Żmija" oraz w filmach: "Johnny English", "Cztery wesela i pogrzeb", "To właśnie miłość" czy "Wszystko zostaje w rodzinie”. Jako dziecko mocno się jąkał, ale pomogła mu praca ze specjalistami. Z wykształcenia jest elektrotechnikiem i magistrem nauk ścisłych Oxford University. W 2013 roku dostał Order Imperium Brytyjskiego, w uznaniu zasług dla sztuki dramatycznej i działalności charytatywnej.
1957 - Powstało Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie. Od 2006 roku jest to organizacja pożytku publicznego. Jego członkami są pielęgniarki, pielęgniarze i położne, którzy mają uprawnienia do wykonywania zawodu. Kontynuuje działalność Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych, powstałego w 1925 roku, które było pierwszą samorządną organizacją pielęgniarek w Polsce. Zajmuje się realizacją zaleceń Międzynarodowej Rady Pielęgniarek, obejmujących kształcenie, doskonalenie i regulacje prawne dotyczące zawodu pielęgniarki.
1964 - Zakończyła się 1. podróż apostolska papieża Pawła VI do Izraela i Jordanii. Była to pierwsza od ponad 150 lat podróż zagraniczna Biskupa Rzymu, a równocześnie pierwsza w historii wizyta papieża w Ziemi Świętej. Podróż miała charakter religijny i ekumeniczny. Podczas pielgrzymki nastąpiło pierwsze od ponad 500 lat spotkanie zwierzchników Kościoła łacińskiego i Cerkwi prawosławnej. 60. rocznica
1965 - Premiera czarno-białego filmu obyczajowego "Drewniany różaniec" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich. Akcja filmu dzieje się w 1936 roku w sierocińcu w Zakopanem, gdzie przybywa nowa podopieczna. Główne role w filmie zagrali: Elżbieta Karkoszka, Barbara Horawianka i Zofia Rysiówna.
1971 - Urodził się Andrzej Piaseczny, piosenkarz, autor tekstów i aktor, a także osobowość telewizyjna. Były wokalista zespołu Mafia, członek Akademii Fonograficznej Związku Producentów Audio-Video. W latach 1997-2010 występował w serialu "Złotopolscy". Solową karierę muzyczną rozpoczął w 1998 roku.
1974 - Zmarł Lech Pijanowski, krytyk filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta, popularyzator teorii i praktyki gier. Autor scenariuszy do filmów: "Barbara i Jan”, "Droga na zachód” i "Kłopotliwy gość”. Urodził się 26 lipca 1928 roku. 50. rocznica
1974 - Zmarł David Alfaro Siqueiros, meksykański malarz i grafik, współtwórca i teoretyk narodowego programu sztuki meksykańskiej. Autor murali, monumentalnych malowideł ściennych nawiązujących do indiańskiej sztuki ludowej, znajdujących się między innymi w Pałacu Kongresów w stolicy Meksyku, a także obrazów sztalugowych, drzeworytów i litografii. Urodził się 29 grudnia 1896 roku. 50. rocznica
1977 - Urodził się Adam Bodnar, prawnik i nauczyciel akademicki, doktor habilitowany nauk prawnych, działacz na rzecz praw człowieka. W latach 2010-2015 wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w latach 2015-2021 rzecznik praw obywatelskich. Obecnie minister sprawiedliwości.
1978 - Amerykańska delegacja rządowa zwróciła Węgrom koronę Świętego Stefana, przechowywaną w Stanach Zjednoczonych od 1945 roku. Było to insygnium koronacyjne królów Węgier od XI wieku do 1916 roku. Relikwia narodowa i symbol państwowości Węgier. Pod koniec II wojny światowej została w tajemnicy przewieziona do Wiednia, a potem zdeponowana w USA, żeby nie dostała się w ręce sowietów. Symbol korony jest od XVIII wieku stale obecny w herbie Węgier, znajduje się w godle przyjętym w 1990 roku przez parlament. Odwołuje się do niej Konstytucja z 2011 roku, wskazując, że jest ucieleśnieniem ciągłości państwa i jedności narodu. Korona jest przechowywana w gmachu parlamentu w Budapeszcie.
1981 - Zmarł Archibald Joseph Cronin, szkocki pisarz. Autor realistycznych powieści obyczajowo-społecznych: "Gwiazdy patrzą na nas”, "Zielone lata”, "Klucze Królestwa” i "Cytadela”. Urodził się 19 lipca 1896 roku.
1982 - Minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki rozwiązał Niezależne Zrzeszenie Studentów. NZS powstało we wrześniu 1980 roku po strajkach robotniczych z sierpnia 1980, które były formą sprzeciwu wobec ówczesnego reżimu politycznego w PRL. Skupiało młodych ludzi, którzy żądali niezależnej od władz państwowych organizacji studenckiej oraz demokratyzacji życia akademickiego. Po 1989 roku NZS został ponownie zalegalizowany.
1989 - Kapitan polskiego trawlera "Kantar” nie wpłynął do portu w Bostonie, aby uniemożliwić członkom załogi planowaną ucieczkę. Mimo tego 12 marynarzy uciekło skacząc na pokład amerykańskiej barki paliwowej. 35. rocznica
1993 - Zmarł Dizzy Gillespie, amerykański trębacz, kompozytor i wokalista jazzowy, jeden z najsłynniejszych muzyków w historii jazzu. Razem z Charliem Parkerem stworzył jeden z nurtów tego gatunku muzycznego - bebop, wprowadził do jazzu elementy muzyki kubańskiej. Wywarł ogromny wpływ na wielu muzyków jazzowych, nie tylko trębaczy, w tym Milesa Davisa, Maxa Roacha, Arturo Sandovala. Dwukrotnie wystąpił w Polsce. Urodził się 21 października 1917 roku.
1993 - Zmarł Rudolf Nuriejew, jeden z najsłynniejszych tancerzy baletowych na świecie i jeden z najlepszych choreografów XX wieku, nazywany "carem tańca''. Z pochodzenia Tatar, wystąpił w 80 przedstawieniach baletowych na najsłynniejszych scenach świata. W 1961 roku po tournee we Francji nie wrócił do ZSRR, w Paryżu poprosił o azyl polityczny. Dzięki talentowi i charyzmie na zachodzie zyskał status gwiazdy. Zagrał także w kilku filmach, w tym główną rolę w obrazie "Valentino" z 1977 roku Kena Russella. Urodził się 17 marca 1938 roku.
1994 - W Detroit amerykańska łyżwiarka figurowa Nancy Kerrigan została zraniona metalowym prętem w kolano przez osobnika wynajętego przez rywalkę z reprezentacji olimpijskiej Tonyę Harding. Celem ataku było uniemożliwienie Nancy Kerrigan udziału w mistrzostwach Stanów Zjednoczonych, które decydowały o wyborze zawodników reprezentujących kraj na Olimpiadzie w Lillehammer. Ostatecznie Nancy Kerrigan udało się wrócić do sprawności i zdobyć w Lillehammer srebrny medal, jednak atak spowodował u niej problemy psychiczne i zadecydował o zakończeniu kariery zaraz po igrzyskach. 30. rocznica
1995 - W stolicy Filipin Manili udaremniono zamach na Jana Pawła II, na kilka dni przed wizytą papieża w tym kraju. Atak miał być początkiem operacji "Bojinka”, która zakładała wysadzenie 11 samolotów pasażerskich lecących z Azji do Stanów Zjednoczonych. Akcję współfinansował Osama bin Laden. Zamach miało przeprowadzić dwóch Pakistańczyków, którzy przebywali na Filipinach. Atak udaremniono po tym, jak w mieszkaniu, który wynajmowali spiskowcy, wybuchł pożar. Była to zaplanowana akcja służb, które dzięki temu dostały się do pomieszczeń zajmowanych przez terrorystów.
1996 - Zmarł Józef Kruża, bokser, złoty medalista Mistrzostwa Europy w 1953 roku w Warszawie w kategorii piórkowej. W finale, rozgrywanym dzień po tym, gdy dowiedział się o śmierci swojego nowo narodzonego dziecka, pokonał Rosjanina, Aleksandra Zasuchina, wzbudzając euforię w Hali Mirowskiej. Urodził się 19 marca 1928 roku.
1999 - Zmarł Stanisław Santor, skrzypek, koncertmistrz Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie. W latach 50. występował także gościnnie z orkiestrą Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze”. Urodził się 29 marca 1922 roku. 25. rocznica
2000 - Sejm przyjął ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.
2001 - Zmarł Michał Rusinek, pisarz. Autor powieści: "Prawo jesieni", "Igraszki nieba", "Wiosna admirała", a także wspomnień literackich "Opowieści niezmyślone". W 1944 roku uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po powstaniu był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych. Urodził się 29 września 1904 roku.
2001 - Adam Małysz - jako pierwszy Polak - wygrał Turniej Czterech Skoczni. 49. zawody były rozgrywane na skoczniach Austrii i Niemiec. Małysz ma na koncie cztery medale Igrzysk Olimpijskich. Wygrał 39 konkursów Pucharu Świata, drugie miejsce zajął 27 razy, a trzecie - 25. W corocznym plebiscycie Przeglądu Sportowego został czterokrotnie uznany za najlepszego sportowca Polski. Za wybitne osiągnięcia sportowe został trzykrotnie odznaczony Orderem Odrodzenia Polski. Karierę skoczka zakończył w 2011 roku.
2006 - Zmarł Józef Milik, filolog, epigrafik i historyk, badacz rękopisów z Morza Martwego, znalezionych w jaskiniach w okolicach ruin starożytnej osady Qumran na pustyni Judzkiej, na Zachodnim Brzegu. W 1957 roku opublikował pierwszy naukowy przegląd znalezisk, książka przez wiele lat była podstawową lekturą studentów archeologii biblijnej. Od końca lat 40. ubiegłego wieku przebywał za granicą. Urodził się 24 marca 1922 roku.
2008 - W Warszawie zmarła Danuta Mancewicz, aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, korepetytor dykcji. Była najbardziej znana, jako aktorka głosowa, użyczyła głosu Lolkowi w filmach z serii "Bolek i Lolek", postaciom z dobranocki "Przygody Gąski Balbinki" oraz Plackowi w filmie "O dwóch takich, co ukradli księżyc". Wystąpiła też w kilku epizodycznych rolach filmowych. Ostatnia jej rola to babcia Bogusia w serialu "M jak miłość". Odcinek, w którym zagrała, miał premierę dwa dni po jej śmierci. W czasie II wojny światowej była strzelcem, łączniczką i sanitariuszką. Urodziła się 24 listopada 1922 roku.
2012 - Francuski trimaran "Banque Populaire V” pod dowództwem Loicka Peyrona zakończył rejs wokółziemski w rekordowym czasie 45 dni, 13 godzin, 42 minut i 53 sekund.
2015 - Michał Hernik, motocyklista rajdowy, zginął podczas trzeciego etapu Rajdu Dakar. Był piątym zawodnikiem, który poniósł śmierć podczas tych zawodów od 2009 roku, gdy przeniesiono ich organizację do Ameryki Południowej, a 24 - od początku rozgrywania rajdu w 1979 roku. Urodził się 30 stycznia 1975 roku.
2017 - Kamil Stoch zwyciężył, a Piotr Żyła zajął drugie miejsce w 65. Turnieju Czterech Skoczni. Zaraz za podium uplasował się Maciej Kot. Po zakończeniu turnieju na czele klasyfikacji Pucharu Narodów znalazła się - po raz pierwszy w historii - reprezentacja Polski, która wcześniej zajmowała trzecią pozycję.
2018 - Kamil Stoch wygrał 66. Turniej Czterech Skoczni. Szóste miejsce w klasyfikacji generalnej zajął Dawid Kubacki. Kamil Stoch obronił tytuł, wygrywając wszystkie cztery konkursy i tym samym powtarzając wyczyn Svena Hannawalda z 50. Turnieju.
2018 - Zmarł Edward Ochmański, matematyk, doktor habilitowany nauk matematycznych, profesor nadzwyczajny w Instytucie Podstaw Informatyki PAN, autorytet w dziedzinie teorii śladów. W latach 70. i 80. pracował w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku. Urodził się 8 listopada 1947 roku.
2019 - W soborze Świętego Jerzego w Stambule patriarcha konstantynopolitański Bartłomiej I wręczył metropolicie Kijowa i całej Ukrainy Epifaniuszowi tomos o statusie autokefalii Kościoła Prawosławnego Ukrainy. 5. rocznica
2019 - Zmarł William Morgan Sheppard, brytyjski aktor filmowy, teatralny, telewizyjny i dubbingowy. Grał między innymi w teatrach na Broadwayu, a także występował w filmach i serialach" Star Trek", "Babilon 5" i "MacGyver". Urodził się 24 sierpnia 1932 roku. 5. rocznica
2020 - W hospicjum w Chojnicach w województwie zachodniopomorskim doszło do tragicznego pożaru, w którym zginęło czterech podopiecznych placówki, a 22 osoby zostały ranne. W hospicjum nie było urządzeń przeciwpożarowych ostrzegających przed dymem.
2020 - Dawid Kubacki wygrał 68. Turniej Czterech Skoczni.
2021 - Demonstrujący zwolennicy prezydenta Donalda Trumpa wdarli się do sali obrad Izby Reprezentantów, w tym na mównicę, oraz do biura przewodniczącej izby Nancy Pelosi. Część z nich była uzbrojona. W ataku na Kapitol zginęło pięć osób, ponad 130 funkcjonariuszy zostało rannych. Tysiące zwolenników ustępującego prezydenta protestowało przeciwko wynikom wyborów z listopada 2020 roku, które Donald Trump wielokrotnie wcześniej podważał. Obie izby Kongresu tego dnia prowadziły obrady mające potwierdzić zwycięstwo Joego Bidena.
2021 - Kamil Stoch wygrał 69. Turniej Czterech Skoczni. Były to znakomite zawody w wykonaniu polskich skoczków - trzecie miejsce w klasyfikacji generalnej zajął Dawid Kubacki, piąte Piotr Żyła, a szóste Andrzej Stękała.
2021 - Zmarł Antonio Sabato, włoski aktor filmowy i telewizyjny. Sławę i uznanie przyniosły mu spaghetti westerny. Zagrał też między innymi w przygodowym obrazie fantasy "Barbarella - królowa galaktyki" z Jane Fondą w roli tytułowej. Urodził się 2 kwietnia 1943 roku.
2022 - Zmarł Sidney Poitier, amerykański aktor, laureat Oskara w 1964 za pierwszoplanową rolę w filmie "Polne Lilie", w 2002 otrzymał statuetkę za całokształt twórczości. Wystąpił w filmach "W cieniu dobrego drzewa", "Opowieść wszech czasów", "Zróbmy to jeszcze raz" i wielu innych. Uznany za jednego z najwybitniejszych aktorów wszech czasów. Urodził się 20 lutego 1927 roku.
2023 - Zmarł Owen Roizman, amerykański operator filmowy. Był pięciokrotnie nominowany do Oscara za zdjęcia do filmów: "Francuski łącznik", "Egzorcysta", "Sieć", "Tootsie" oraz "Wyatt Earp". Statuetkę otrzymał dopiero w 2017, kiedy to Amerykańska Akademia Filmowa przyznała mu Honorowego Oscara za całokształt twórczości. Urodził się 22 września 1936 roku. 1. rocznica
2023 - W klinice onkologicznej w Londynie, w wieku 58 lat, zmarł słynny włoski piłkarz Gianluca Vialli. Przez pięć lat walczył z agresywną postacią nowotworu trzustki. Był 59-krotnym reprezentantem Włoch. W kadrze strzelił 16 goli. Grał w Sampdorii Genua, Juventusie Turyn i Chelsea Londyn. Urodził się 9 lipca 1964 roku. 1. rocznica
