1558 - Urodził się Szymon Szymonowic, poeta, humanista, pochodzenia ormiańskiego, autor wierszy okolicznościowych i patriotycznych oraz "Sielanek”, wydanych w zbiorze w 1614 roku, organizator Akademii Zamojskiej, jeden z najwybitniejszych twórców epoki staropolskiej. Szymon Szymonowic opublikował także dwa dramaty po łacinie: "Castus Joseph" w 1587 i "Pentesilea" w 1618 roku. Zmarł 5 maja 1629 roku. Rok jego śmierci zamyka epokę polskiego renesansu. 465 rocznica
1632 - Urodził się Antoni van Leeuwenhoek, holenderski przyrodnik, twórca podstaw mikrobiologii. Dzięki zastosowaniu mikroskopu, odkrył mikroorganizmy. Opisał wiele rodzajów bakterii, plemniki i czerwone ciałka krwi oraz określił ich wielkość. Jego listy wraz z rysunkami drobnoustrojów, przesłane do Angielskiego Towarzystwa Królewskiego, stanowią najstarsze dokumenty rzeczowe istnienia drobnoustrojów. Przypisuje się mu opisanie wielu struktur anatomicznych i organizmów, a także odkrycie bakterii i obalenie teorii samorództwa. Zmarł 26 sierpnia 1723 roku.
1725 - Zmarł Alessandro Pietro Scarlatti, włoski kompozytor okresu baroku, czołowy przedstawiciel operowej szkoły neapolitańskiej, dyrektor konserwatorium w Neapolu. W latach 1679-1683 był kapelmistrzem szwedzkiej królowej Krystyny. Tworzył: kantaty, oratoria, msze, pasje, utwory instrumentalne. Interesował się kulturą polską, wyrażając to na przykład w oratorium "San Casimiro re di Polonia”. Urodził się 2 maja 1660 roku.
1743 - Urodził się Rafał Józef Czerwiakowski, lekarz położnik, filozof, pierwszy w Polsce organizator kształcenia chirurgów, wynalazca wielu narzędzi chirurgicznych. Autor prac "Chirurgia praktyczna” i "Narząd opatrzenia chirurgicznego”. Uznawany za "ojca chirurgii polskiej”. W czasie powstania kościuszkowskiego był naczelnym chirurgiem wojsk polskich. Zmarł 5 sierpnia 1816 roku. 280 rocznica
1795 - Trzeci rozbiór Polski. Niecały rok po upadku insurekcji kościuszkowskiej Austria, Rosja i Prusy uzgodniły traktat, zgodnie, z którym przeprowadzono ostatni, całkowity rozbiór Rzeczypospolitej. Sam król Stanisław August potwierdził upadek państwa, wyjeżdżając z Warszawy oraz abdykując na rozkaz carycy Katarzyny II. Polska straciła niepodległość na 123 lata.
1804 - Urodził się Wilhelm Eduard Weber, niemiecki fizyk. Wraz z przyjacielem Carlem Friedrichem Gaussem, prowadził badania w dziedzinie elektromagnetyzmu. Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednostki strumienia magnetycznego - weber. Ogłosił szereg podstawowych prac z zakresu elektromagnetyzmu, wydanych pod tytułem "Elektrodynamische Massbestimmungen”. Zmarł 23 czerwca 1891 roku.
1817 - Urodził się Hippolyte Mege-Mouries, francuski chemik i technolog środków spożywczych, specjalista w zakresie żywienia człowieka. Wynalazca margaryny, opracowanej w 1869 roku na konkurs ogłoszony przez cesarza Napoleona III. Twórca ulepszonych metod przemiału mąki i metody konserwowania owoców i warzyw. Zmarł 31 maja 1880 roku.
1843 - Urodził się Henryk Siemiradzki, malarz, przedstawiciel akademizmu. Jego ojciec był wysokim oficerem armii Imperium Rosyjskiego, jednak dzieci zostały wychowane w tradycji polskiej, katolickiej. Tematykę swych dzieł Siemiradzki czerpał głównie z antyku. Malował monumentalne, teatralne kompozycje: "Dirce chrześcijańska”, "Taniec wśród mieczów”, "Orfeusz w podziemiach”. Obraz "Pochodnie Nerona” ofiarował miastu Kraków, jako pierwszy obraz do Muzeum Narodowego. Twórca kurtyn teatrów w Krakowie i we Lwowie. Zmarł 23 sierpnia 1902 roku. 180 rocznica
1857 - Założono najstarszy klub piłkarski na świecie - angielski Sheffield F.C.
1862 - Urodził się Daniel Swarovski, mieszkający i działający w Austrii szlifierz szkła, z pochodzenia Czech. Założył przedsiębiorstwo Swarovski, które stało się przodującą w świecie marką szlifowanego szkła kryształowego. W roku 1892 opatentował elektryczną maszynę do szlifowania kryształu. Obecnie firma D. Swarovski KG jest marką rozpoznawalną na świecie. Zmarł 23 stycznia 1956 roku.
1882 - Urodził się Imre Kálmán, węgierski kompozytor operetkowy, początkowo planował zostać pianistą wirtuozem, ale choroba ręki położyła kres marzeniom. Twórca operetek: "Hrabina Marica”, "Manewry jesienne”, "Król skrzypków”, "Bajadera”, "Księżniczka czardasza”. Muzykę, szczególnie w pierwszym okresie twórczości komponował, korzystając z elementów folkloru węgierskiego i cygańskiego, potem uczynił ją bardziej kosmopolityczną, wprowadzał nawet rytmy jazzowe. Jego najlepsze utwory są powiązane z czardaszami, Węgrami i Budapesztem. Zmarł 30 października 1953 roku.
1892 - Urodził się Rafał Malczewski, malarz, pisarz i taternik, popularyzator Tatr i sportu. Zainspirowany kubizmem, tworzył krajobrazy górskie. Po II wojnie światowej malował kompozycje abstrakcyjne i obrazy o tematyce religijnej. Rafał Malczewski był także autorem felietonów, ukazujących specyficzną atmosferę Zakopanego w okresie międzywojennym. Syn Jacka Malczewskiego. Od 1939 roku przebywał za granicą. Zmarł 15 lutego 1965 roku w Montrealu.
1892 - Urodził Jan Kowalewski, podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, matematyk, poliglota i kryptolog, który złamał sowieckie szyfry w czasie wojny z bolszewikami, oficer Oddziału II Sztabu Głównego. Podczas Bitwy Warszawskiej w sierpniu 1920 roku informacje polskiego radiowywiadu zorganizowanego przez Jana Kowalewskiego miały rozstrzygający wpływ na decyzje strategiczne Józefa Piłsudskiego i w konsekwencji na rozmiar zwycięstwa Wojska Polskiego nad nacierającą na Warszawę Armią Czerwoną. Zmarł 31 października 1965 roku w Londynie.
1893 - Urodził się Merian Caldwell Cooper, amerykański filmowiec, reżyser i scenarzysta oraz pilot, służący w lotnictwie polskim w latach 1919-1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej. Jego prapradziad pułkownik John Cooper walczył w bitwie pod Savannah u boku Kazimierza Pułaskiego i uważał go za przyjaciela. Merian Cooper postanowił spłacić Polsce dług wdzięczności i zaciągnął się do polskiego wojska. Podczas drugiej wojny światowej opiekował się Polakami przebywającymi w USA. W Anglii nawiązał natomiast kontakty z polskim Dywizjonem 303. Ze swoich licznych podróży po świecie przywiózł wiele filmów dokumentalnych. Jest też twórcą filmów fabularnych: ”King Kong”, "Małe kobietki”, "Spokojny człowiek”. Wyprodukował w sumie 62 filmy, dwa wyreżyserował, do ośmiu napisał scenariusze. W "King Kongu" - swoim najbardziej znanym filmie - zagrał rolę pilot samolotu, który atakuje wielką małpę. Zmarł 21 kwietnia 1973 roku. 130 rocznica
1899 - Urodził się Anatol Stern, poeta i prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej, scenarzysta filmowy. Wraz z Brunonem Jasieńskim był autorem manifestu futuryzmu polskiego "Nuż w bżuhu”. Ponadto autor poematów "Europa”, "Idzie żołnierz borem, lasem”, sztuk scenicznych - ”Ich troje”, "Szkoła geniuszów”, utworów dla dzieci "Opowiadania starego szpaka”, "Maleńki człowiek z Wielkiej Doliny”, "Zaczarowana grządka”. Wielokrotnie w treści jego utworów interweniowała cenzura, w Wilnie - za publicznie odczytany wiersz "Uśmiech Primavery" - groziła mu nawet kara więzienia. Zmarł 19 października 1968 roku.
1901 - Urodził się Zygmunt Puławski, pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Był twórcą serii polskich myśliwców PZL, opracował nowe rozwiązania w lotnictwie, między innymi oryginalny układ skrzydeł nazwany płatem Puławskiego lub płatem polskim. Został śmiertelnie ranny podczas katastrofy samolotu amfibii PZL.12 własnej konstrukcji. Pilotowana przez Zygmunta Puławskiego maszyna podczas lotu doświadczalnego, runęła na jedno ze skrzyżowań w warszawskiej dzielnicy Ochota. Pilot zmarł 21 marca 1931 roku. Pośmiertnie został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
1901 - W dniu swoich 63. urodzin nauczycielka Annie Edson Taylor, jako pierwsza osoba pokonała zamknięta w drewnianej beczce wodospad Niagara.
1911 - Urodził się Nathaniel C. Wyeth, amerykański inżynier i wynalazca, twórca tworzywa PET, surowca do produkcji między innymi plastikowych butelek. Zmarł 4 lipca 1990 roku.
1912 - Urodził się Jan Moll, kardiochirurg, jeden z pionierów kardiochirurgii w Polsce. Jako pierwszy dokonał próby przeszczepu serca w naszym kraju. Okazała się jednak ona nieudana. W 1953 roku skonstruował pierwszy polski aparat sztuczne płuco-serce do krążenia pozaustrojowego. Dyrektor Instytutu Kardiologii i kierownik Kliniki Kardiochirurgii Akademii Medycznej w Łodzi. Podczas II wojny światowej pracował, jako chirurg w Radomiu, z narażeniem życia ratując między innymi żołnierzy AK. Zmarł 2 czerwca 1990 roku.
1916 - Urodził się Edward Piszek, przemysłowiec amerykański pochodzenia polskiego, filantrop. Wieloletni działacz Polonii amerykańskiej, prezes Fundacji Kopernikańskiej; od lat 60. zajmował się promocją kultury polskiej w USA, szczególnie twórczości literackiej Henryka Sienkiewicza, oraz filmów o Polsce. Był właścicielem przedsiębiorstwa branży spożywczej. Za wybitne zasługi na rzecz Polski został odznaczony w 1997 roku Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 marca 2004 roku.
1917 - I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Kobaridem, miastem w Słowenii nad rzeką Soczą, między armią włoską a wojskami niemieckimi i austro-węgierskimi. Zakończyła się zwycięstwem Państw Centralnych. Podczas bitwy użyto nowej, nigdzie wcześniej niestosowanej broni chemicznej: bezbarwnego i bezwonnego gazu bojowego o nazwie difosgen. Walki trwały do 1 grudnia 1917 roku.
1920 - Urodził się Tadeusz Tarnowski, aktor związany z Krakowem. Zadebiutował w sezonie 1945/46 w Teatrze dla Dzieci "Wesoła Gromadka". Pozostał w tym zespole, który przekształcał się z upływem lat - w 1948 w Teatr Młodego Widza, następnie Rozmaitości i Bagatelę. W latach 70. wystąpił w kilku filmach fabularnych, między innymi zagrał Waleriana Czumę w obrazie "Gdziekolwiek jesteś Panie Prezydencie" Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1978 roku. Zmarł 21 maja 1991 roku.
1922 - Zmarł George Cadbury, angielski przemysłowiec i filantrop, rozwinął handel kakao, zapoczątkowany przez ojca, i nazwał swoim nazwiskiem firmę - dziś największego brytyjskiego producenta czekolady. Zainspirowany ideami kwakrów, wybudował dla swoich robotników wioskę Village Trust, na przedmieściach Birmingham, gdzie mieli zapewnione mieszkanie, pomoc finansową na edukację dzieci i opiekę socjalną. Urodził się 19 września 1839 roku.
1927 - Urodził się Gilbert Bécaud, francuski piosenkarz, kompozytor i aktor filmowy, autor "Deszczowej ballady", "Marianny moich marzeń" i "Nathalie". W 1956 roku nagrał poruszającą piosenkę "Pianista z Warszawy” ("Le pianiste de Varsovie”), w której zawarł swoją fascynację Chopinem i wspomniał o stolicy Polski zniszczonej podczas II wojny światowej. Polskę odwiedził dwukrotnie, w 1964 i w 2000 roku, z recitalem podczas XXI Festiwalu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Zmarł 18 grudnia 2001 roku.
1927 - Zmarł Stanisław Grodzki, przemysłowiec warszawski, inicjator motoryzacji w Polsce. Był przedstawicielem wytwórców samochodów Karla Benza i braci Peugeot w Królestwie Polskim. Pierwsze egzemplarze aut znalazły się w Warszawie około 20 sierpnia 1896 roku. 29 sierpnia 1896 samochody zostały dopuszczone do ruchu, a we wrześniu 1896 przedsiębiorstwo "Alfred Grodzki” znalazło pierwszego kupca na samochód. Stanisław Grodzki urodził się w 1866 roku.
1929 - "Czarny czwartek" - krach na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Gwałtownie spadły ceny praktycznie wszystkich akcji, pociągając za sobą łańcuch bankructw i zadłużenia, które rozprzestrzeniły się stopniowo na większość krajów świata. Był to początek globalnego kryzysu finansowego, największego w historii, który trwał do 1933 roku.
1930 - Zmarł Ludwik Finkel, historyk, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Redaktor "Kwartalnika Historycznego”, inicjator i współautor "Bibliografii historii polskiej”, której pierwszy tom ukazał się w 1891 roku, autor ponad 300 prac naukowych, w tym: "Konstytucja 3 Maja”, "Księstwo warszawskie”, "Poselstwa Jana Dantyszka”. Urodził się 20 marca 1858 roku.
1930 - Urodził się Jiles Perry Richardson, znany, jako The Big Bopper, amerykański muzyk i kompozytor rockowy, jeden z pionierów rock and rolla. Największy przebój The Big Boppera to piosenka "Chantilly Lace", która znalazła się na liście 500 utworów, które ukształtowały rock utworzonej przez Rock and Roll Hall of Fame. Był też autorem wielkich przebojów country "Running Bear" i "White Lightning". Zginął w katastrofie lotniczej, 3 lutego 1959 roku w USA wraz z dwoma innymi znanymi muzykami - Buddy Hollym i Ritchie Valensa.
1931 - Al Capone został skazany na karę 11 lat pozbawienia wolności za oszustwa podatkowe. Na inne przestępstwa śledczym nie udało się znaleźć dowodów. Legendarny amerykański gangster włoskiego pochodzenia był jednym z najniebezpieczniejszych przestępców w dziejach USA. 16 listopada 1939 roku został zwolniony z więzienia i powrócił do swojego domu w Palm Island na Florydzie. Jednak w ciągu kilku lat pobytu w więzieniu wpływy Ala Capone w światku przestępczym gwałtownie spadły. Podupadły także jego interesy. Urodził się 17 stycznia 1899 roku, a zmarł 25 stycznia 1947 roku.
1932 - Urodził się Robert Alexander Mundell, kanadyjski ekonomista. Zajmował się między innymi analizą roli kursów walutowych - wykazał, że reżimy kursowe mają istotny wpływ na skuteczność polityki pieniężnej danego kraju. Laureat Nagrody Nobla w 1999 roku, w dziedzinie ekonomii, za badania nad polityką pieniężną i fiskalną w warunkach różnych systemów walutowych oraz nad optymalnymi obszarami walutowymi. Zmarł 4 kwietnia 2021 roku.
1935 - Urodził się Marek Piwowski, reżyser filmowy, scenarzysta. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. W połowie lat 60. redaktor działu reportażu "Nowej Kultury". Twórca obrazów: "Uprowadzenie Agaty”, "Oscar”, "Przepraszam, czy tu biją?”. Najbardziej znany z filmu "Rejs”, który w latach PRL odbierany był, jako parodia systemu komunistycznego w Polsce, co przyczyniło się do jego popularności. Charakterystyczną cechą filmów Marka Piwowskiego jest umiejętne łączenie elementów filmu dokumentalnego i fabularnego oraz podejmowanie spraw ważnych, dotyczących całego społeczeństwa, co pozwala uznać go za twórcę zaangażowanego społecznie. W 2005 roku nazwisko Marka Piwowskiego znalazło się na tak zwanej liście Wildsteina, a reżyser przyznał się do współpracy z tajnymi służbami PRL. Miał donosić na działaczy emigracyjnych i literatów.
1936 - Wojna domowa w Hiszpanii: sformowano Batalion imienia Jarosława Dąbrowskiego, którego dowódcą został Stanisław Ulanowski. Jego szeregi zasilali sympatycy ruchu lewicowego, walczący po stronie republikańskiej przeciwko oddziałom generała Francisco Franco, wspieranym przez nazistowski rząd Rzeszy i faszystowski rząd Włoch. Po krótkim przeszkoleniu już w listopadzie oddział trafił na front, na przedpola Madrytu. W walce trwającej około czterech miesięcy batalion poniósł dotkliwe straty, poległ też dowódca oddziału. W czerwcu 1937 wycofany z frontu batalion wszedł w skład tworzonej Brygady imienia Jarosława Dąbrowskiego. Rząd polski odebrał jego żołnierzom obywatelstwo polskie ze względu na nielegalną służbę w obcym wojsku. W czasie kampanii wrześniowej nie mogli przez to wstąpić do armii. Dopiero w 1940 roku generał Sikorski zezwolił im na wstępowanie w szeregi tworzonego we Francji Wojska Polskiego.
1936 - Urodził się Bill Wyman, właściwie William George Perks, brytyjski muzyk rockowy, basista. Od grudnia 1962 do grudnia 1992 był basistą w zespole rockowym The Rolling Stones. Po odejściu z zespołu zaczął nagrywać solowe płyty oraz występować i nagrywać z Bill Wyman’s Rhythm Kings. W 2012 roku wystąpił ponownie z The Rolling Stones na koncertach z okazji 50-lecia powstania kapeli.
1938 - Minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop przedstawił niemieckie żądania wobec Polski. Niemcy zażądali włączenia Wolnego Miasta Gdańsk do Rzeszy, budowy eksterytorialnej autostrady oraz linii kolejowej przez Pomorze. W zamian zadeklarował między innymi, że Polska dalej będzie mogła sprzedawać swoje towary w Gdańsku oraz zaproponował przedłużenie polsko-niemieckiej deklaracji o nieagresji na 25 lat oraz możliwość podpisania gwarancji terytorialnych. Zaskoczony polski ambasador stwierdził, że musi przekazać te żądania rządowi. Polska nie udzieliła ostatecznej odpowiedzi na te żądania aż do marca, kiedy to stanowczo odmówiła ich spełnienia. 85 rocznica
1938 - Urodził się Wieniedikt Jerofiejew, rosyjski pisarz i dramaturg. Był autorem utworów ukazujących satyryczno-groteskowy wizerunek sowieckich realiów społeczno-obyczajowych i politycznych. Przez lata jego twórczość była zakazana przez władze radzieckie i krążyła w tak zwanym "samizdacie". Pisał pracując w rozmaitych zawodach, od kamieniarza po bibliotekarza. Dopiero pod koniec życia pisarz doczekał się sławy w swoim kraju. Autor powieści: "Moskwa-Pietuszki”, "Zapiski psychopaty”, "Wasilij Rozanow oczami ekscentryka”, "Noc Walpurgii albo Kroki Komandora”. Zmarł 11 maja 1990 roku. 85 rocznica
1942 - W odwecie za publiczną egzekucję 50 więźniów Pawiaka, grupa bojowa Gwardii Ludowej przeprowadziła atak na kawiarnię Café Club w Warszawie, przeznaczoną tylko dla Niemców. Tego samego dnia obrzucono granatami niemiecką restaurację Mitropa na Dworcu Głównym i drukarnię dziennika "Nowy Kurier Warszawski". W akcjach raniono kilku niemieckich żołnierzy i policjantów. Zamach na Café Club przedstawiony został w filmie "Za wami pójdą inni”, nakręconym w 1949 roku.
1942 - W Dubnie na Wołyniu oddziały niemieckie i ukraińskie zamordowały około 1000 Żydów z likwidowanego od maja getta.
1945 - Po ratyfikacji przez ciała ustawodawcze państw-sygnatariuszy weszła w życie Karta Narodów Zjednoczonych, wielostronna umowa międzynarodowa powołująca do życia i określająca ustrój Organizacji Narodów Zjednoczonych. Została podpisana 26 czerwca 1945 roku, w San Francisco, przez 50 z 51 krajów członkowskich. Polska podpisała ją 16 października 1945.
1946 - Kamera umieszczona na wystrzelonej przez Amerykanów niemieckiej rakiecie V-2 wykonała pierwsze w historii zdjęcie Ziemi z przestrzeni kosmicznej.
1947 - W Warszawie działalność artystyczną rozpoczął Teatr Nowy. Inicjatorem jego powstania była Spółdzielnia Pracy Aktorów i Pracowników Teatralnych pod kierownictwem Juliana Tuwima. Pierwszym dyrektorem został Marian Meller, a kierownikiem artystycznym i literackim Julian Tuwim. Teatr zainaugurował działalność od wystawienia "Wesela Figara" Pierre'a Beaumarchais'ego. Obecnie działa pod nazwą Teatr Praga przy ulicy Otwockiej.
1948 - Zmarł Franz Lehár, węgierski kompozytor operetkowy, autor kilkudziesięciu utworów, z których "Wesoła wdówka", "Carewicz", "Cygańska miłość" czy "Kraina uśmiechu" weszły na stałe do repertuaru operetki XX wieku. Jego twórczość operetkowa jest porównywana do twórczości słynnej wiedeńskiej rodziny Straussów. Oprócz utworów scenicznych pisał również partytury dla filmu, poematy symfoniczne, koncerty na skrzypce, walce i marsze, utwory na fortepian oraz niezliczone piosenki. Urodził się 30 kwietnia 1870 roku. 75 rocznica
1948 - Urodził się Marek Siudym, aktor warszawskich teatrów - Rozmaitości i Kwadrat, specjalizujący się w rolach komediowych i charakterystycznych. Popularność przyniosły mu występy w telewizyjnym "Kabarecie Olgi Lipińskiej". Gra również w filmach i serialach, między innymi: "Przepraszam, czy tu biją?”, "Miś”, "Konopielka”, "Życie Kamila Kuranta”, "Ubu Król”, "Galeria”, "Tylko życie”, "Bogowie" i "Wyklęty". Marek Siudym był też zawodnikiem w klubach jeździeckich Lotnik i Legia Warszawa. 75 rocznica
1951 - Rząd w Lhasie, pod groźbą interwencji wojskowej, ostatecznie zaaprobował 17-punktowe porozumienie z Pekinu, zawarte 23 maja bez stosownych pełnomocnictw przez tybetańską delegację, na mocy którego Tybet został przyłączony do Chin. W 1959 roku wybuchło antychińskie powstanie, po którym XIV Dalajlama zbiegł do Indii. Od tego czasu duża część tybetańskiej elity przebywa na emigracji. Powstanie zakończyło się dużymi stratami materialnymi i ludzkimi oraz pacyfikacją regionu.
1951 - W więzieniu mokotowskim został stracony Eugeniusz Chudowolski, pseudonim "Pawełek” i "Zemsta”. W czasie okupacji niemieckiej wywieziony na roboty przymusowe do Prus Wschodnich, stąd trafił do obozu w Stutthofie. W maju 1945 wrócił do Polski. W lipcu 1946 trafił do oddziału WiN Stanisława Łukasika "Rysia”. Kilka miesięcy później został aresztowany przez UB, skazany na pięć lat pozbawienia wolności, wyszedł z więzienia, na mocy amnestii. 28 sierpnia 1950 wstąpił do konspiracyjnej organizacji PAP. To on miał zaproponować organizację zamachu na prezydenta Bolesława Bieruta i marszałka Konstantego Rokossowskiego w czasie ogólnopolskich dożynek, 10 września 1950, w Lublinie. Akcja nigdy nie wyszła poza sferę pomysłu. Zamachowcy zamierzali strzelać do Bieruta i Rokossowskiego stojących na trybunie honorowej z okna domu odległego od trybuny o 800 metrów. We wrześniu 1950 Eugeniusz Chudowolski został zatrzymany w Lublinie i skazany na karę śmierci. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 10 stycznia 1998 Sąd Wojskowy w Warszawie uznał ten wyrok za nieważny. Symboliczny grób Eugeniusza Chudowolskiego znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Kwaterze "na Łączce”. Urodził się 20 marca 1925 roku.
1956 - Na placu Defilad odbył się wiec mieszkańców Warszawy, będący wyrazem poparcia dla Władysława Gomułki, pierwszego sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W wydarzeniu uczestniczyło blisko 400 tysięcy ludzi. Było jednym z ważniejszych wydarzeń okresu określanego, jako "odwilż gomułkowska". Nowy I sekretarz KC PZPR, podczas przemówienia na wiecu potępił stalinizm oraz zapowiedział demokratyzację wszystkich dziedzin życia, niezależność i suwerenność polskiej polityki i poszanowanie praw obywatelskich. Bezpośrednio po tych wydarzeniach z Polski wyjechał marszałek Konstanty Rokossowski oraz wielu innych oficerów radzieckich, służących w Siłach Zbrojnych PRL.
1956 - Kryzys sueski: delegacje rządowe Francji, Izraela i Wielkiej Brytanii zawarły tajne porozumienie - tak zwany protokół z Sevres, na mocy którego Izrael miał wywołać konflikt z Egiptem, dając tym pretekst dwóm państwom zachodnim do zajęcia strefy Kanału Sueskiego. Izrael rozpoczął działania militarne już pięć dni później, 29 października. Przyczyną wspólnej akcji Francji, Izraela i Wielkiej Brytanii była nacjonalizacja Kanału Sueskiego, która godziła w interesy brytyjskie i francuskie. Ponadto wzrastanie w siłę Egiptu było we Francji odbierane, jako zagrożenie dla stabilności regionu i pozycji Francji w byłych koloniach w północnej Afryce, a w przypadku Izraela traktowane, jako zagrożenia dla niepodległości państwa, któremu Egipt odmawiał prawa do istnienia.
1957 - Zmarł Christian Dior, francuski dyktator mody, założyciel domu mody. W lutym 1947 roku zorganizowano pokaz jego pierwszej kolekcji. Przyczynił się do dominacji Paryża, jako stolicy światowej mody. Christian Dior był w 1953 roku nominowany do nagrody Oscara za najlepsze kostiumy w filmie czarno-białym za "Stację końcową". Urodził się 21 stycznia 1905 roku.
1958 - Zmarł George Edward Moore, filozof i etyk angielski, współtwórca brytyjskiej szkoły filozofii analitycznej. Urodził się 4 listopada 1873 roku. 65 rocznica
1962 - Kryzys kubański: pierwsze radzieckie frachtowce wraz z towarzyszącymi im okrętami podwodnymi dotarły do ustanowionej przez Amerykanów linii blokady wokół Kuby.
1965 - Premiera serialu telewizyjnego "Wojna domowa" w reżyserii Jerzego Gruzy. Powstał na kanwie felietonów Marii Zientarowej publikowanych w "Przekroju". W serialu, kręconym w latach 1965-66, grali między innymi: Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Andrzej Szczepkowski, Alina Janowska, Elżbieta Góralczyk i Krzysztof Musiał-Janczar. Łącznie powstało 15 odcinków.
1967 - Urodził się Michał Grymuza, gitarzysta, kompozytor, producent muzyczny, muzyk sesyjny. Na przełomie lat 80. i 90. grał w zespole Róże Europy, w 1993 roku wydał z zespołem Wniebowzięci płytę, na której śpiewał i grał na gitarze. W latach 1994-1995 był gitarzystą Armii. Od 2008 roku gra w zespole Mono. Współpracował między innymi z Edytą Górniak, Kasią Kowalską, Edytą Bartosiewicz, Kayah, Robertem Chojnackim i Małgorzatą Ostrowską.
1971 - Szwajcarski kierowca Formuły 1 Jo Siffert z brytyjskiego zespołu British Racing Motors zginął w wypadku na brytyjskim torze Brands Hatch. Na 16. okrążeniu w BRM prowadzonym przez kierowcę złamało się zawieszenie, samochód wypadł z toru i stanął w płomieniach. Jak się okazało, Jo Siffert doznał jedynie złamania nogi, lecz nie był w stanie opuścić wraku o własnych siłach. Ponieważ żadna z gaśnic w tym punkcie toru nie działała, kierowcę wyciągnięto z wraku już martwego, dopiero po kilkunastu minutach.
1974 - Zmarł Stefan Behr, pianista, kompozytor, wieloletni wykładowca Akademii Muzycznej w Warszawie, pierwszy organizator redakcji muzycznej działu dziecięcego w Telewizji Polskiej. Pracował, jako pianista w Polskim Radiu w zespole Jana Cajmera w latach 1946-48, a w latach 1954-1974, jako akompaniator w Estradzie Kameralnej Filharmonii Narodowej. Urodził się 10 kwietnia 1919 roku.
1974 - Zmarł Dawid Ojstrach, światowej sławy rosyjski skrzypek, pochodzenia żydowskiego, profesor Moskiewskiego Konserwatorium. Światową sławę zdobył, wygrywając krajowe i międzynarodowe konkursy, między innymi w 1937 roku zwyciężył w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym imienia Królowej Elżbiety Belgijskiej. Kompozytorzy dedykowali mu wiele utworów skrzypcowych. Do najważniejszych należą: koncert skrzypcowy Arama Chaczaturiania i oba koncerty skrzypcowe Dymitra Szostakowicza. Gdy nazistowskie Niemcy najechały Rosję, na linii frontu, grał dla żołnierzy i robotników w bardzo trudnych wojennych warunkach. Urodził się 30 września 1908 roku.
1980 - W warszawskim sądzie wojewódzkim dokonano wstępnej rejestracji statutu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność”. Sąd jednak skreślił zapisy o prawie do strajku i dopisał stwierdzenie o kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po wprowadzeniu tych zmian Krajowa Komisja Porozumiewawcza ogłosiła oficjalny protest i gotowość strajkową w całym kraju. Ostatecznie 10 listopada Sąd Najwyższy uchylił poprawki wprowadzone do statutu "Solidarności” i związek został zarejestrowany.
1984 - Jan Paweł II zaapelował o uwolnienie księdza Jerzego Popiełuszki, o którego porwaniu podano w dzienniku telewizyjnym 20 października. Władze komunistyczne poinformowały, że w sprawie uprowadzenia księdza zatrzymani zostali funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa. Kapelan warszawskiej "Solidarności", obrońca praw człowieka w okresie PRL, został porwany wraz ze swoim kierowcą 19 października na drodze do Torunia, niedaleko miejscowości Górsk przez funkcjonariuszy Samodzielnej Grupy "D” Departamentu IV MSW. Księdza zmuszono do wyjścia z samochodu, następnie pobito i wrzucono do bagażnika auta "esbeków". Dalsze wydarzenia znane są jedynie z późniejszych zeznań trzech wykonawców porwania i zabójstwa. Zabójcy zeznali przed sądem, że około północy z 19 na 20 października wjechali na zaporę na Wiśle we Włocławku. Tam z wysokości kilkunastu metrów wrzucili księdza do wody. Do dziś nie wiadomo, kto i kiedy podjął decyzję o zabiciu księdza, ani na jakim szczeblu zapadła decyzja. Ksiądz Popiełuszko miał 37 lat. Został beatyfikowany, jako męczennik za wiarę, w 2010 roku. Trwa jego proces kanonizacyjny.
1989 - Zginął tragicznie Jerzy Kukuczka, taternik i alpinista. Poniósł śmierć, zdobywając południową ścianę Lhotse w Himalajach Wysokich. Jako drugi człowiek na świecie - po Reinholdzie Messnerze - zdobył wszystkie 14 szczytów o wysokości ponad ośmiu tysięcy metrów. Zajęło mu to osiem lat. Zasłynął ze zdobywania nowymi drogami najtrudniejszych do osiągnięcia gór. Zginął 200 metrów pod szczytem Lhotse, wytyczając nową drogę na trzeci wierzchołek świata. Autor książki "Na szczytach świata". Urodził się 24 marca 1948 roku.
1991 - Ukazało się pierwsze wydanie dziennika "Super Express”. Jego pierwszy zespół dziennikarski stanowiła w przeważającej większości dotychczasowa obsada "Expressu Wieczornego”. Zasłynął publikacjami dotyczącymi afer politycznych i obyczajowych. Przed wyborami w 1993 i 1995 roku złamał obowiązującą media ciszę przedwyborczą, publikując wyniki sondaży przedwyborczych. W 1999 roku dziennik opublikował dane z PIT ówczesnego wicepremiera i ministra finansów Leszka Balcerowicza, następnie kontynuując tę akcję, co spowodowało uchwalenie w 2001 roku ustawy o jawności poselskich oświadczeń majątkowych.
1991 - Zmarł Gene Roddenberry, amerykański scenarzysta i producent telewizyjny, twórca serialu "Star Trek", pomysłodawca seriali "Andromeda" oraz "Ziemia: Ostatnie starcie". Urodził się 19 sierpnia 1921 roku.
1994 - Zmarł Józef Morton, pisarz, związany z ruchem ludowym, kustosz Muzeum imienia Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Autor powieści z życia współczesnej mu wsi: "Mój drugi ożenek”, "Czarcia łąka”, "Ucieczka z raju”, "Wielkie dni”. Był współpracownikiem oraz redaktorem pism "Chłopska Droga" oraz "Wieś". Urodził się 19 lipca 1911 roku.
1997 - Weszła w życie ustawa o ochronie zwierząt. Zgodnie z dokumentem, znęcanie się nad zwierzętami jest karalne. Zakazany jest intensywny tucz gęsi i kaczek, a także organizowanie walk byków, psów i kogutów. Przepisy dopuszczają możliwość dokonywania doświadczeń i testów na zwierzętach jedynie wtedy, gdy wymagają tego badania naukowe lub ochrona zdrowia ludzi. W 2012 roku weszła w życie nowelizacja ustawy zakazująca stałego trzymania psów na łańcuchach, odstrzeliwania błąkających się zwierząt domowych i przycinania psom ogonów i uszu, czyli tak zwanego kopiowania. Zgodnie z dokumentem, obowiązują surowsze kary za znęcanie się nad zwierzętami. Ustawa była jeszcze później nowelizowana. W ostatniej nowelizacji z 2020 roku wprowadzono między innymi ograniczenie uboju rytualnego zwierząt na mięso oraz hodowli zwierząt futerkowych, a także wprowadzono zasady trzymania psów podwórkowych, mające zapewnić tym zwierzętom humanitarne warunki życia.
2000 - Zmarła Barbara Drapińska, aktorka, przez wiele lat występująca w warszawskim Teatrze Współczesnym. Zagrała między innymi w filmach: "Ostatni etap”, "Bicz Boży" i "Głód serca". Występowała też w słuchowisku Polskiego Radia "Matysiakowie". Urodziła się 8 listopada 1921 roku.
2001 - 11 osób zginęło w wyniku pożaru powstałego po zderzeniu dwóch samochodów ciężarowych w tunelu drogowym Świętego Gotarda w Szwajcarii, jednym z najdłuższych na świecie.
2001 - Zmarła Zofia Radwańska, botaniczka, taterniczka, pisarka. Żona Witolda Henryka Paryskiego. W 1945 została pierwszą ratowniczką TOPR, a w 1948 pierwszą kobietą - przewodnikiem tatrzańskim. W latach 30. XX wieku była jedną z czołowych polskich taterniczek i alpinistek. W Tatrach dokonała licznych przejść dróg klasycznych o nadzwyczajnym stopniu trudności. Była przeciwniczką powstania kolei linowej na Kasprowy Wierch i do końca życia nigdy z niej nie skorzystała. Urodziła się 3 maja 1901 roku.
2005 - Zakończył się XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina. Zwycięzcą został Polak Rafał Blechacz. W konkursie wzięło udział 80 pianistów z 18 krajów. Wcześniej Polak Krystian Zimerman zdobył główną nagrodę tej imprezy w 1975 roku.
2007 - Zmarł Stefan Witkowski, szachista, dziennikarz, sędzia i działacz sportowy. Reprezentował kraj w 19 meczach i ponad 30 turniejach międzynarodowych. Najlepsze wyniki osiągnął w latach 1976-1977. W 1976 roku został członkiem honorowym Polskiego Związku Szachowego. Urodził się 27 września 1931 roku.
2014 - Zmarł Romuald Rodziewicz, pseudonim "Roman”, hubalczyk, wachmistrz Wojska Polskiego. Jeden z bohaterów książki Melchiora Wańkowicza "Hubalczycy”. Ostatni żołnierz majora Henryka Dobrzańskiego. W lipcu 2008 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej Prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 18 stycznia 1913 roku.
2014 - Zmarła Barbara Podmiotko, dziennikarka, prezenterka radiowa, znawczyni muzyki francuskiej. W Programie Trzecim Polskiego Radia prowadziła między innymi audycje: "Pod dachami Paryża", "Akademia muzyczna Trójki" czy "Trójka pod księżycem". W październiku 2012 otrzymała francuskie odznaczenie Kawalera Orderu Sztuk i Literatury. Urodziła się 14 stycznia 1945 roku.
2016 - Zmarł Eugeniusz Rudnik, inżynier elektronik i reżyser dźwięku, pionier muzyki elektronicznej i elektroakustycznej w Polsce, kompozytor. Jego twórczość można podzielić na dwie kategorie - autonomiczne utwory elektroakustyczne i utwory określane, jako "ars acustica”, oscylujące między rodzajem słuchowiska radiowego a muzyką programową. Jako kompozytor stworzył około 95 utworów, w studiach elektronicznych między innymi w Warszawie, Sztokholmie, Kolonii, Paryżu, Bourges, Baden-Baden, Brukseli i Gandawie. Był laureatem Złotego Mikrofonu - nagrody Polskiego Radia, przyznanej mu za "cenione na świecie osiągnięcia w dziedzinie sztuki radiowej oraz autonomiczną muzykę eksperymentalną”. Urodził się 28 października 1932 roku.
2017 - Zmarł Jerzy Gottfried, jeden z najwybitniejszych architektów doby modernizmu w Polsce, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich w Katowicach. Najciekawsze samodzielne realizacje Jerzego Gottrieda przypadają na lata 60. XX wieku. Podczas II wojny światowej działał w konspiracji. W ramach Grup Katolickich organizował samokształcenie młodzieży, od 1942 roku był żołnierzem AK w pułku "Baszta”. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Podczas walk na Mokotowie został ranny, był internowany w obozie w Pruszkowie. Urodził się 29 grudnia 1922 roku.
2017 - Zmarł Zbigniew Makowiecki, pułkownik Wojska Polskiego, kawalerzysta, uczestnik II wojny światowej, działacz emigracyjny. Przed wojną i w okresie wojny aktywnie działał w harcerstwie, do jego wychowanków należeli między innymi: Tadeusz Zawadzki "Zośka”, Jan Bytnar "Rudy”, Aleksy Dawidowski i Jan Rodowicz "Anoda”. Po wybuchu II wojny światowej walczył między innymi w bitwie pod Kockiem, po przegranej kampanii wrześniowej przebywał w niewoli niemieckiej w różnych obozach jenieckich. Po wyzwoleniu wyjechał do Anglii. Działał w tamtejszym środowisku polonijnym. Odznaczony Krzyżem Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 11 kwietnia 1917 roku.
2018 - Zmarł Zdzisław Schneider, zapaśnik i trener zapasów, zdobywca dziewięciu tytułów Mistrza Polski w wagach 52 i 57 kilogramów, w latach 1949-1959. Reprezentował Polskę w kadrze powołanej na Igrzyska Olimpijskie w Helsinkach w 1952 roku. Od 1968 roku zajmował się pracą trenerską. Urodził się 15 listopada 1931 roku. 5 rocznica
2020 - Zmarł Ludwik Flaszen, pisarz, krytyk, tłumacz, reżyser, współzałożyciel Teatru Laboratorium i współpracownik Jerzego Grotowskiego. W 1959 wspólnie z Jerzym Grotowskim założył w Opolu Teatr 13 Rzędów, późniejszy Teatr Laboratorium, który od 1965 działał we Wrocławiu. W latach 1980-1982 był jego dyrektorem. Był przede wszystkim współtwórcą doktryny teatralnej Teatru, autorem terminu "teatr ubogi”, którego użył w komentarzu do przedstawienia "Akropolis". Od 1984 mieszkał w Paryżu. Prowadził staże teatralne i reżyserował. Ludwik Flaszen był znany także, jako tłumacz, przede wszystkim z języka rosyjskiego. Urodził się 4 czerwca 1930 roku.
2021 - Zmarł Krzysztof Kiersznowski, aktor filmowy, telewizyjny, teatralny i głosowy. Wystąpił w filmach takich jak: "Vabank", "Wakacje z Madonną", "Vabank II, czyli riposta", "Kiler", "Kiler-ów 2-óch", "Cześć Tereska" i "Statyści", a także w serialach: "Samo życie", "Twarzą w twarz", "Barwy szczęścia" i "Blondynka". Urodził się 26 listopada 1950 roku.
2022 - Zmarł Tomasz Wójtowicz, siatkarz, złoty medalista mistrzostw świata w 1974 i igrzysk olimpijskich w 1976 roku, a także zdobywca Pucharu Europy Mistrzów Krajowych, nominowany do grona ósemki najlepszych siatkarzy świata i amerykańskiej galerii siatkarskich sław - Volleyball Hall of Fame. Dwukrotnie, w 1982 i 1983 roku został mistrzem Polski. Urodził się 22 września 1953 roku. 1 rocznica
