Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022
2022-12-17, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął organizować wyjazdy do kraju.
W marcu 1924 roku rozpoczął działalność Zarząd Tymczasowy Związku Harcerstwa Polskiego prowincji Górny Śląsk. Przewodniczącym został wybrany Leon Powolny. Dwa lata później po połączeniu różnych drużyn harcerskich powstała organizacja Związek Harcerzy Polskich w Niemczech. Na czele Związku stanął Józef Michałek.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości harcerstwo musiało postawić sobie nowe cele i zdefiniować swoją rolę w niepodległym państwie. Młodzież poszukiwała możliwości realizowania się w innych organizacjach czerpiących z dorobku ZHP m.in w stowarzyszeniach gimnastycznych, śpiewaczych i politycznych o zabarwieniu katolickim i narodowym.

Jednocześnie zaraz po zakończeniu I wojny światowej harcerze włączyli się w walkę o granice odrodzonej Ojczyzny. Poza obroną Lwowa wzięli udział także w powstaniu wielkopolskim, trzech powstaniach śląskich, wojnie polsko-bolszewickiej i plebiscytach prowadzonych na terenach spornych, także na Śląsku. Tak więc harcerstwo spełniało pokładane w nim nadzieje na patriotyczne wychowanie nowego pokolenia.

Po dojściu Hitlera do władzy polskie harcerstwo w Niemczech spotykały coraz częstsze szykany. Niemcy próbowali za wszelką cenę podporządkować sobie polski ruch harcerski.

I właśnie w takiej atmosferze doszło w lutym 1933 roku do X walnego zebrania ZHP w Niemczech.W zjeździe uczestniczyło kilkudziesięciu delegatów polskiego harcerstwa z terenu Niemiec. Nadszedł czas opanowywania władz naczelnych ZHP w Niemczech przez harcerzy Ślązaków. Do najaktywniejszych zaliczali się wówczas Józef Kachel i Paweł Kwoczek.

Ten pierwszy ostatecznie został naczelnikiem Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Młody naczelnik - dwudziestolatek rozruszał i uaktywnił działalność harcerską także na terenie dzisiejszej Opolszczyzny. Znacznie wzrosła ilość harcerzy .

W drugiej połowie lat trzydziestych na terenie Śląska Opolskiego działało kilkuset polskich harcerzy. W czasie największego terroru hitlerowskiego na Śląsku w latach 1933-1939 w Bytomiu, Gliwicach, Zabrzu, ale także w Opolu, Grudzicach, Nakle, Folwarku, Siołkowicach Starych, Dobrzeniu Wielkim i Wójtowej Wsi wciąż działały samodzielne drużyny harcerskie.
Aktywny był także Ruch Zuchowy. Szefem Ruchu był wówczas druh Artur Gadziński, który co roku organizował kolonie zuchów na Górze Św. Anny.

W Opolu najbardziej zaangażowaną w walkę o polskość była drużyna harcerska im. Bronisława Koraszewskiego.Niestety opolskie drużyny harcerskie natrafiały na wiele trudności i były zwalczane przez niemieckie organizacje młodzieżowe. W latach 30-tych na Śląsku działało już ponad 400 harcerzy.

W 1936 w Berlinie odbyła się konferencja konsulów polskich z przedstawicielstw dyplomatycznych w Niemczech. Właśnie w czasie spotkania polskich dyplomatów ustalono, że harcerstwem polskim w Niemczech będzie się opiekował ówczesny opolski konsul generalny Bohdan-Ostoja Samborski.

Środowiska harcerskie wydawały w okresie międzywojennym wiele czasopism.Od 1920 roku był wydawany “Harcerz Śląski”. Na Opolszczyźnie Związek wydawał własny miesięcznik “Harcerz Opolski”. Potem tytuł czasopisma został zmieniony na “Harcerz Polski w Niemczech”, a jeszcze później ukazywało się czasopismo Młody Polak w Niemczech”. Godłem harcerstwa stał się znak Rodła na tle zielonej lilijki .

Na dwa lata przed wybuchem II wojny światowej zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych III Rzeszy zostało wydane zarządzenie ,które zabraniało noszenia mundurów harcerskich. Jednak harcerze nie poddawali się i cały czas angażowali się w działalność na rzecz polskiego Śląska..

Pomimo szykan i represji przez cały okres międzywojenny harcerze na Śląsku identyfikowali się zawsze z odrodzoną w 1918 roku Rzeczpospolitą.
O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »