Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021
2021-10-25, 17:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021

Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej kontynuowana.
Jeszcze w październiku 1939 roku w czasie pobytu w Krakowie gen Szymon Karaszewicz -Tokarzewski, ten sam który tworzył Służbę Zwycięstwu Polski utworzył komendę okręgu krakowskiego SZP .W jej ramach powstały dwa podookręgi zagłębiowski i śląski.

Komendantem pierwszego został późniejszy gen. Henryk Kowalówka ps.”Skała”. Natomiast obowiązki komendanta podokręgu Śląskiego miał sprawować Józef Korol ps. “Starosta”
Generał starał się , aby organizacja rozwijała się przede wszystkim jako struktura wojskowa. Jednym z pierwszych kontaktów jakie nawiązał Kowalówka było sprowadzenie na Śląsk komendantki Przysposobienia Wojskowego, cichociemnej Elżbiety Zawackiej, która dotarła tam w listopadzie 1939 roku. Pod pseudonimem “Zelma” zorganizowała siatkę konspiracyjną kobiet na Śląsku.

Jako cichociemna pojawiła się na Śląsku jeszcze raz trzy lata później. Miałą wtedy zorganizować sztab Wojskowej Służby Kobiet w Śląskim okręgu AK.
W styczniu 1942 roku powrócił na Śląsk także ppłk Henryk Kowalówka ps. Topola i na krótko objął dowództwo .

Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo przekazał komendę Okręgu Śląskiego majorowi Józefowi Słaboszewskimu. Jak się miało okazać przeczuwał inwigilację podziemnych struktur przez Niemców. Trzy miesiące później doszło do masowych aresztowań wśród Akowców na Śląsku.

Dwa lata wcześniej w czerwcu 1940 roku teren Okręgu Śląskiego Polskich Sił Zbrojnych, a potem Związku Walki Zbrojnej podzielono na inspektoraty. Właśnie wtedy powstał Inspektorat Nadodrzański zwany też Opolskim. Został on utworzony w tej części Górnego Śląska, która w okresie międzywojennym nie należała do Polski. Inspektorat przyjął kryptonim „Skorpion”.

W ramach Inspektoratu Opolskiego miały funkcjonować 4 obwody: Kluczbork, Opole, Nysa i Koźle. Z Inspektoratu została wyłączona Ziemia Raciborska, która weszła w skład Inspektoratu Rybnickiego.

Ostatecznie jednak nie udało się uruchomić tych czterech obwodów, utworzono tylko dwa .W skład pierwszego weszły tereny rolnicze, a drugi przemysłowy objął miasta : Gliwice, Zabrze i Bytom.

Jednak te dwa też nie działały długo Niemcy odkryli siatkę konspiracyjną działająca na terenie dzisiejszego województwa opolskiego. Jej przywódca Leon Powolny działacz Związku Polaków w Niemczech został zgilotynowany jesienią 1944. A w wyniku przeprowadzonych wcześniej aresztowań w ręce Gestapo wpadło kilkudziesięciu Akowców co spowodowało ostateczne rozbicie Inspektoratu Armii Krajowej pod ps. ”Skorpion”.

Klęskę „Skorpiona” pogłębiał jeszcze fakt zagarnięcia przez gestapo archiwów organizacyjnych, przechwycenia szyfrów, zdekonspirowania „skrzynek” i dróg kurierskich. W tej sytuacji inspektorat nie mógł dłużej istnieć i Komenda Główna AK postanowiła z niego zrezygnować. Obwody wchodzące w skład organizacji po likwidacji “Skorpiona” zostały włączone do Inspektoratu Katowickiego,

Zobacz także

2022-08-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.08.2022 Dzisiaj mija dokładnie 100 lat, kiedy w Berlinie doszło do zjazdu przedstawicieli głównych organizacji skupiających polską społeczność w Niemczech. Tego… » więcej 2022-08-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022 Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku. » więcej 2022-08-15, godz. 09:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022 102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu… » więcej 2022-08-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.08.2022 Początek XX wieku przyniósł Górnemu Śląskowi grupę nowych działaczy walczących o polskość tych ziem.Jednym z takich śląskich działaczy był Wawrzyniec… » więcej 2022-08-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022 Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka –… » więcej 2022-07-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.07.2022 Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku występowało duże zróżnicowanie postaw wśród księży. Wrocławscy studenci teologii pochodzący z Górnego Śląska… » więcej 2022-07-23, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.07.2022 Na Śląsku niezastąpioną rolę odgrywały prawie zawsze biblioteki i czytelnie. W XIX wieku stały się cennym uzupełnieniem działających tam polskich organizacji… » więcej 2022-07-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.07.2022 Dokładnie 100 lat temu odbyła się symboliczna uroczystość przekazania części ziem Górnego Śląska do Polski. W. tym dniu w Katowicach został podpisany… » więcej 2022-07-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.07.2022 Kiedy europejska Wiosna Ludów dotarła na Śląsk wydarzenia miały już nie tylko wymiar społeczny, ale stały się też kolejnym etapem walki o charakterze… » więcej 2022-07-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.07.2022 Mija właśnie 81 lat od czasu, kiedy 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarty został w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Wcześniej Konsulat Generalny… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »