Edmund Jan Osmańczyk urodził się 10 sierpnia 1913 roku w Jagielnie na Dolnym Śląsku. Studiował na Uniwersytetach w Warszawie, Bordeaux i Berlinie. W roku 1974 uzyskał doktorat nauk politycznych.

W latach 1932-1935 był redaktorem pisma „Młody Polak w Niemczech”, w latach 1934 - 1939 kierował Centralą Prasową Związku Polaków w Niemczech.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej uciekł z Niemiec do Warszawy, gdzie we wrześniu 1939 podjął pracę w Polskim Radiu. Po kapitulacji Warszawy podjął pracę w konspiracyjnej redakcji polskiego radia. Praca ta nabrała szczególnego wymiaru po wybuchu Powstania Warszawskiego. Edmund Osmańczyk prowadził wówczas na antenie powstańczego Radia Błyskawica codzienną audycję o sytuacji w stolicy zatytułowaną „Dzień Walki”.

W roku 1945 był korespondentem Polskiego Radia na konferencji pokojowej w Poczdamie, a zaraz potem objął funkcję korespondenta na procesach zbrodniarzy hitlerowskich odbywających się do 1946 roku w Norymberdze.

Od roku 1947 przez wiele lat pracował jako korespondent zagraniczny Polskiego Radia. Na stałe mieszkał wówczas w Szczecinie, a potem w Warszawie. Równocześnie prowadził działalność publicystyczną na łamach tygodnika "Świat". Od roku 1969 zajął się pracą naukową. Napisał szereg książek politologicznych, wśród których najważniejszą była wielokrotnie nagradzana wydana w roku 1982, także w językach hiszpańskim oraz angielskim „Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych”.

Jako reprezentant strony solidarnościowej był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu w zespole ds. reform politycznych. W w tzw. wyborach kontraktowych w czerwcu roku 1989 został wybrany do Senatu, w którym pełnił funkcję przewodniczącego senackiej Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą.

Edmund Jan Osmańczyk zmarł 4 października 1989 w Warszawie. Pochowano go obok opolskiego kościoła na Górce. Jego pogrzeb stał się manifestacją patriotyczną Opolan.