Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 23.03.2021
2021-03-23, 10:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 23.03.2021

Zanim jednak opowiemy o samym powstaniu, należy przedstawić najważniejszych aktorów dramatu. Wśród nich jednym z pierwszych był Michał Grażyński, powstaniec śląski, polski działacz niepodległościowy i społeczny, instruktor harcerski, długoletni wojewoda śląski, a przede wszystkim najwybitniejszy konkurent Wojciecha Korfantego w walce o przywództwo polskiego ruchu niepodległościowego na Śląsku.
Michał Tadeusz Grażyński urodził się 12 maja 1890 roku w Gdowie w powiecie wielickim w Małopolsce. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagielloński, gdzie w roku 1913 otrzymał tytuł doktora. W tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w gimnazjum w Stanisławowie. Jako podporucznik armii austriackiej walczył w I wojnie światowej. Ciężko ranny na froncie rosyjskim przeniesiony został do garnizonu krakowskiego. Od jesieni 1918 roku oficer wywiadu wojska polskiego w pionie propagandy. Uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu i Orawie, a potem na Górnym Śląsku.

Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska brał udział w powstaniach śląskich. W roku 1920 był zastępcą szefa sztabu powstania, a rok później był szefem sztabu powstańczej grupy „Wschód”. Podczas przygotowań do plebiscytu na Górnym Śląsku opowiadał się za rozstrzygnięciami militarnymi i walką aż do ostatecznego zwycięstwa. W ostatnich dniach III powstania śląskiego wraz z grupą oficerów sztabu grupy „Wschód” był posądzony o próbę puczu mającego na celu odsunięcie od władzy dyktatora powstania Wojciecha Korfantego.

Po zakończeniu powstania wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia prawnicze i zdobył tytuł doktora prawa. Równocześnie nadal wykonywał zadania dla polskiego wywiadu, dla którego badał sytuację i nastroje na Opolszczyźnie. W tym okresie związał się z obozem sanacji, który po przewrocie majowym w 1926 roku mianował go wojewodą śląskim. Na tym stanowisku położył szereg zasług dla rozwoju regionu. Szczególną wagę przykładał do rozwoju szkolnictwa, inicjując budowę około 100 nowych szkół. Dużo energii włożył w starania o utworzenie na Śląsk wyższej uczelni technicznej, udało mu się jednak tylko utworzyć Instytut Pedagogiczny, który po wojnie stał się zalążkiem uniwersytetu. Starał się ograniczać wpływy mniejszości niemieckiej, wsparł utworzenie i budowę siedziby muzeum śląskiego w Katowicach. Równocześnie był aktywnym instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego, którego był przewodniczącym w latach 1931-39.

Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Anglii. W latach 1940-43 był więźniem obozu karnego na Wyspie Węży u wybrzeży Szkocji, gdzie przetrzymywano oficerów podejrzanych o sprzyjanie wrogiej premierowi Sikorskiemu Sanacji. W roku 1943 przywrócony do służby wojskowej, którą w roku 1945 zakończył w stopniu podpułkownika. Po wojnie pozostał w Londynie pełniąc w latach 1946–1960 funkcję przewodniczącego ZHP poza granicami kraju. Potrącony przez samochód zmarł 10 grudnia 1965 r. w Londynie.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 23.03.2021

Zobacz także

2021-04-06, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 06.04.2021 Wchodząca w skład powstańczej grupy Północ grupa "Butrym", nad ranem 3 maja 1921 roku po dwugodzinnej walce opanowała Mikulczyce i Tarnowskie Góry. Miasto… » więcej 2021-04-02, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 02.04.2021 Omawiany w poprzednim odcinku typowy scenariusz lokalnego wybuchu powstania odwrotnie zrealizował się w Gliwicach, które mieli zająć miejscowi powstańcy… » więcej 2021-04-01, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 01.04.2021 Wybuch III powstania śląskiego całkowicie zaskoczył Niemców. Chociaż liczyli się z taką możliwością, rozbudowywali swoje bojówki i gromadzili broń… » więcej 2021-03-31, godz. 10:00 "Na Linii Korfantego" 31.03.2021 100 lat temu dzień 3 maja wypadł we wtorek. Tego dnia od wczesnych godzin rannych oddziały powstańcze realizowały postawione im zadania i w większości wypadków… » więcej 2021-03-30, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 30.03.2021 Na trzy tygodnie zanim ustalono ostateczny termin wybuchu III powstania śląskiego, ale gdy znano już wyniki plebiscytu i alianckie propozycje podziału Śląska… » więcej 2021-03-29, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 29.03.2021 W piątek 29 kwietnia Korfanty otrzymał tajną wiadomość z Londynu, gdzie wówczas obradowała Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Wersalu, iż przyjęto… » więcej 2021-03-26, godz. 12:05 "Na Linii Korfantego" 26.03.2021 Niemcy również nie zaniedbywali zbrojenia swoich zwolenników. Zaraz po drugim powstaniu przystąpili do tworzenia nowej konspiracyjnej organizacji bojowej zwanej… » więcej 2021-03-25, godz. 11:58 "Na Linii Korfantego" 25.03.2021 Gdy obradująca w Paryżu Rada Ambasadorów zaczęła skłaniać się do przyjęcia włosko-brytyjskiego projektu podziału Górnego Śląska, który był zdecydowanie… » więcej 2021-03-24, godz. 10:30 "Na Linii Korfantego" 24.03.2021 Wśród polskich żołnierzy, którzy już od jesieni 1920 roku planowali szczegółowo akcję rozpoczęcia III powstania śląskiego był ojciec wybitnego poety… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »