Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 15.03.2021
2021-03-15, 12:00 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 15.03.2021

Niewątpliwie Wojciech Korfanty w walce o przynależność państwową Śląska po I wojnie światowej był postacią najważniejszą. Jako członek powstańczego rządu w powstaniu wielkopolskim, po jego zakończeniu nie oglądając się na stanowisko władz Rzeczpospolitej w dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że niejako przeniósł kompetencje i instytucje rządu powstania wielkopolskiego na Śląsk.
Wojciech Korfanty urodził się 20 kwietnia 1873 roku w Sadzawce, koło Siemianowic Śląskich. Już podczas nauki w katowickim gimnazjum za negatywną wypowiedź o niemieckim kanclerzu Bismarku został relegowany ze szkoły. Z tego powodu egzamin maturalny zdał eksternistycznie w grudniu 1895 roku i zaraz potem rozpoczął studia, które ukończył w roku 1901. W tym okresie rozpoczął w szeregach Ligi Narodowej współpracę z Romanem Dmowskim. Równocześnie został redaktorem naczelnym gazety „Górnoślązak”. W latach 1903 -1912, a także w roku 1918 był posłem do niemieckiego parlamentu. W Reichstagu należał do Klubu Polskiego, w którego szeregach walczył m.in. z obowiązującym na Górnym Śląsku zakazem używania języka polskiego. Zakaz taki nie istniał na pozostałym terytorium państwa pruskiego, ale na Śląsku był narzędziem lokalnych władz w walce z żywiołem polskim.

Najsłynniejszym przemówieniem Korfantego w Reichstagu było przemówienie wygłoszone 25 października 1918, w którym stanowczo zażądał przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego ale także Górnego Śląska. Wystąpienie to wywołało wśród pruskich parlamentarzystów szok i konsternację.

Już w początkach grudnia 1918 roku pojawił się w Wielkopolsce, gdzie jako delegat śląski wziął udział w obradach Polskiego Sejmu Dzielnicowego, na który zjechało się 1100 przedstawicieli polskich organizacji działających na terenie państwa pruskiego oraz delegaci poszczególnych dzielnic. Już wkrótce sejm ten wyłonił ze swego grona Naczelną Radę Ludową, a ta z kolei rodzaj rządu Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, który mając mandat delegatów na sejm sprawował funkcję rządu powstania wielkopolskiego, a po jego zwycięskim zakończeniu, za sprawą Korfantego nie rozwiązał się lecz przeniósł swą aktywność na pozostałe polskie obszary etniczne pozostające jeszcze w granicach Niemiec.

W kolejnych latach Korfanty pełnił funkcję Polskiego Komisarza Plebiscytowego na Górnym Śląsku, a następnie dyktatora III powstania śląskiego. W wolnej Polsce był posłem na Sejm I i II kadencji, desygnowany na premiera wycofał się po proteście Józefa Piłsudskiego. Od roku 1923 w rządzie Wincentego Witosa pełnił funkcję wicepremiera. Od 1924 roku wydawał czasopisma „Rzeczpospolita” i „Polonia”. W roku 1930 aresztowany i osadzony w twierdzy brzeskiej, Wyłączony z procesu brzeskiego i uwolniony powrócił na Śląsk. Pełnił funkcję senatora III kadencji i posła na sejm śląski. Od 1935 roku na emigracji w Pradze, a potem we Francji. Wrócił do Polski latem 1939 r. deklarując wolę walki z Niemcami.

Jako podejrzany politycznie osadzony został na Pawiaku, a którego wkrótce go zwolniono ze względu na zły stan zdrowia. Wojciech Korfanty zmarł 1 sierpnia 1939 roku w Warszawie. Pochowano go w Katowicach, jego pogrzeb stał się wielką demonstracją antyniemiecką.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 15.03.2021

Zobacz także

2021-03-22, godz. 12:09 "Na Linii Korfantego" 22.03.2021 Analizując wyniki plebiscytu Komisariat Plebiscytowy doszedł do wniosku, że w znacznym stopniu zaważyły na nich głosy emigrantów niemieckich, których Niemcy… » więcej 2021-03-19, godz. 12:04 "Na Linii Korfantego" 19.03.2021 Posłuchajmy jak wspomina tamten dzień cytowany tu już Jan Nowak – członek komisji plebiscytowej w Tarnowskich Górach, autor poczytnych pamiętników z okresu… » więcej 2021-03-18, godz. 15:54 "Na Linii Korfantego" 18.03.2021 O tym, że na Górnym Śląsku odbędzie się plebiscyt powszechnie wiedziano już od czerwca 1919 roku czyli od ogłoszenia postanowień pokoju wersalskiego… » więcej 2021-03-17, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 17.03.2021 Wśród powstańczych dowódców niewątpliwie jedną z najbardziej popularnych ale i tajemniczych postaci był kapitan pruskiej marynarki wojennej Robert Oszek… » więcej 2021-03-16, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 16.03.2021 Gdy przyjdzie wymieniać najbardziej zasłużonych powstańczych dowódców, niewątpliwie w pierwszej kolejności trzeba wskazać dowódcę dwóch pierwszych… » więcej 2021-03-12, godz. 11:31 "Na Linii Korfantego" 12.03.2021 Jednym z głównych elementów polskiej propagandy przedplebiscytowej była wspomniana już ustawa konstytucyjna Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r., która… » więcej 2021-03-11, godz. 14:30 "Na Linii Korfantego" 11.03.2021 Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród… » więcej 2021-03-10, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 10.03.2021 Po drugim Powstaniu Śląskim i usunięciu z Rejencji Opolskiej niemieckiej policji SIPO, polscy działacze mogli zacząć działać z większym rozmachem i na… » więcej 2021-03-09, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 09.03.2021 Gdy po II powstaniu śląskim z obszaru plebiscytowego zniknęła brutalna niemiecka policja SIPO, a powołana w jego miejsce dwunarodowa Policja Plebiscytowa… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »