Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła…
2023-11-03, 11:30 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł/dok

80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka

Majdanek [pixabay.com]
Majdanek [pixabay.com]
80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun, (właściwie Paulina Braun) polska poetka i kompozytorka żydowskiego pochodzenia, autorka tekstów kabaretowych oraz piosenek. Śpiewała o swoim codziennym otoczeniu, tożsamości żydowskiej, a później o deportacji. Ocalało zaledwie kilka jej wierszy, jednak prawdopodobnie żaden przedwojenny.
Dokładna data urodzenia Poli Braun w Warszawie nie jest znana. Według różnych źródeł mógł to być rok 1910 lub 1915. Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w redakcji "Szpilek” oraz występowała w warszawskich kabaretach.

Podczas okupacji trafiła do getta, gdzie kontynuowała działalność artystyczną. Tworzyła wiersze i teksty piosenek, a także komponowała utwory. Pisała po polsku i - rzadziej - w języku jidysz. Wstępowała w teatrze Femina i w kawiarni artystycznej Sztuka, śpiewając własne utwory i grając na fortepianie.

Na scenie pojawiała się między innymi z Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney i Władysławem Szpilmanem. Współpracowała z Wierą Gran i Dianą Blumenfeld, dla których pisała piosenki. Do jej najbardziej znanych utworów należy "Curik ahejm" ("Powrót do domu"), opisujący historie wygnanych polskich Żydów. Wraz z Władysławem Szlenglem pisała teksty do "Żywego Dziennika" - kabaretu błyskotliwie opisującego życie w getcie i zawierającego liczne ryzykowne aluzje do nazistów.

Dzięki pracy w niemieckim zakładzie przemysłowym OBW w 1942 roku, Pola Braun uniknęła wywózki do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Jednak na przełomie kwietnia i maja 1943 roku, po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, trafiła do obozu na Majdanku. Tam uczestniczyła nadal w życiu kulturalnym, ale też konspiracyjnym. Skomponowała piosenkę "Przeprowadzka", której tekst zachował się w pamięci polskich więźniarek. W obozie napisała też "List do Warszawy", wyznając w nim "Pragnę przypaść do gruzów twoich ulic, Całować mury, do serca je przytulić...".

Została zamordowana 3 listopada 1943 roku, podczas "Aktion Erntefest" ("Akcja Dożynki") - największej egzekucji w historii Majdanka, nazywanej "krwawą środą", kiedy to tylko w tym obozie rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Jej ciała nie udało się odnaleźć i pochować.

Ocalałe wiersze Poli Braun zostały zebrane po wojnie w różnych tomach i publikacjach, między innymi w antologii pisarza i poety Michała Borwicza pod tytułem "Pieśń ujdzie cało", wydanej w 1947 roku przez Centralną Żydowską Komisję Historyczną.

Zobacz także

2023-11-05, godz. 10:00 107 lat temu ogłoszono Akt 5 listopada 107 lat temu, 5 listopada 1916 roku, władze niemieckie i austro-węgierskie wydały proklamację, zawierającą obietnicę utworzenia z ziem byłego Królestwa… » więcej 2023-11-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 5 listopada » więcej 2023-11-04, godz. 13:22 Już po raz dwunasty akcja "Darmowy Listopad" w rezydencjach królewskich Już po raz dwunasty przez cały listopad będzie można bezpłatnie zwiedzać rezydencje królewskie w całej Polsce. W tegorocznej akcji "Darmowy listopad" organizowanej… » więcej 2023-11-04, godz. 07:30 To już 6. edycja akcji „Niepodległa do Hymnu”. Jak co roku Biuro „Niepodległa” zaprasza do włączenia się we wspólne śpiewanie Hymnu Polski. Wykonajmy hymn wszyscy razem, bez względu na to gdzie będziemy… » więcej 2023-11-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 4 listopada » więcej 2023-11-03, godz. 15:30 Na zachodzie Francji odnaleziono groby uczestników Wielkiej Emigracji W zachodniej Francji odnaleziono groby uczestników Wielkiej Emigracji. To efekt poszukiwań prowadzonych przez Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami… » więcej 2023-11-03, godz. 13:30 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów 103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych… » więcej 2023-11-03, godz. 12:00 Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich. 3 listopada 1939 roku koło Wejherowa Niemcy rozstrzelali co najmniej 82 Polaków, a 11 listopada tego samego… » więcej 2023-11-03, godz. 09:30 80 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 80. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej
146147148149150
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »