Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła…
2023-11-03, 11:30 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł/dok

80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka

Majdanek [pixabay.com]
Majdanek [pixabay.com]
80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun, (właściwie Paulina Braun) polska poetka i kompozytorka żydowskiego pochodzenia, autorka tekstów kabaretowych oraz piosenek. Śpiewała o swoim codziennym otoczeniu, tożsamości żydowskiej, a później o deportacji. Ocalało zaledwie kilka jej wierszy, jednak prawdopodobnie żaden przedwojenny.
Dokładna data urodzenia Poli Braun w Warszawie nie jest znana. Według różnych źródeł mógł to być rok 1910 lub 1915. Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w redakcji "Szpilek” oraz występowała w warszawskich kabaretach.

Podczas okupacji trafiła do getta, gdzie kontynuowała działalność artystyczną. Tworzyła wiersze i teksty piosenek, a także komponowała utwory. Pisała po polsku i - rzadziej - w języku jidysz. Wstępowała w teatrze Femina i w kawiarni artystycznej Sztuka, śpiewając własne utwory i grając na fortepianie.

Na scenie pojawiała się między innymi z Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney i Władysławem Szpilmanem. Współpracowała z Wierą Gran i Dianą Blumenfeld, dla których pisała piosenki. Do jej najbardziej znanych utworów należy "Curik ahejm" ("Powrót do domu"), opisujący historie wygnanych polskich Żydów. Wraz z Władysławem Szlenglem pisała teksty do "Żywego Dziennika" - kabaretu błyskotliwie opisującego życie w getcie i zawierającego liczne ryzykowne aluzje do nazistów.

Dzięki pracy w niemieckim zakładzie przemysłowym OBW w 1942 roku, Pola Braun uniknęła wywózki do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Jednak na przełomie kwietnia i maja 1943 roku, po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, trafiła do obozu na Majdanku. Tam uczestniczyła nadal w życiu kulturalnym, ale też konspiracyjnym. Skomponowała piosenkę "Przeprowadzka", której tekst zachował się w pamięci polskich więźniarek. W obozie napisała też "List do Warszawy", wyznając w nim "Pragnę przypaść do gruzów twoich ulic, Całować mury, do serca je przytulić...".

Została zamordowana 3 listopada 1943 roku, podczas "Aktion Erntefest" ("Akcja Dożynki") - największej egzekucji w historii Majdanka, nazywanej "krwawą środą", kiedy to tylko w tym obozie rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Jej ciała nie udało się odnaleźć i pochować.

Ocalałe wiersze Poli Braun zostały zebrane po wojnie w różnych tomach i publikacjach, między innymi w antologii pisarza i poety Michała Borwicza pod tytułem "Pieśń ujdzie cało", wydanej w 1947 roku przez Centralną Żydowską Komisję Historyczną.

Zobacz także

2023-12-11, godz. 11:00 105 lat temu urodził się urodził się Aleksander Sołżenicyn, pisarz, autor "Archipelagu GuŁag" 105 lat temu, 11 grudnia 1918 roku, urodził się Aleksander Sołżenicyn, pisarz, myśliciel, autor słynnej powieści "Archipelag GUŁag". Więzień sowieckich… » więcej 2023-12-11, godz. 09:00 Kilkanaście osób z medalami Pro Patria i Pro Bono Kilkanaście osób, działaczy podziemia antykomunistycznego z czasów stanu wojennego, zostało uhonorowanych medalami Pro Patria i Pro Bono. Medale przyznał… » więcej 2023-12-11, godz. 08:00 Rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Muzeum na Rakowieckiej Od 9 do 13 grudnia 2023 r. w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL odbywają się wydarzenia i uroczystości upamiętniające ofiary systemu… » więcej 2023-12-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 grudnia » więcej 2023-12-10, godz. 13:00 120 lat temu Maria Skłodowska-Curie po raz pierwszy otrzymała Nagrodę Nobla 120 lat temu, 10 grudnia 1903 roku, polska uczona Maria Skłodowska-Curie, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla… » więcej 2023-12-10, godz. 11:00 127 lat temu zmarł Alfred Nobel, wynalazca dynamitu, fundator Nagród Nobla 127 lat temu, 10 grudnia 1896 roku, zmarł Alfred Nobel, szwedzki chemik, wynalazca dynamitu, a także przemysłowiec i naukowiec. Obecnie jego nazwisko kojarzy… » więcej 2023-12-10, godz. 08:30 Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą laureatem nagrody prezydenta Litwy Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą jednym z laureatów nagrody prezydenta Litwy Gitanasa Nausedy. W Pałacu Prezydenckim w Wilnie odbyła się uroczysta… » więcej 2023-12-10, godz. 09:00 Koncert Marka Piekarczyka rozpoczął obchody 42.rocznicy stanu wojennego w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów… Akustyczny koncert Marka Piekarczyka rozpoczął obchody 42. rocznicy stanu wojennego w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Lider zespołu… » więcej 2023-12-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 grudnia » więcej 2023-12-09, godz. 11:00 Jutro (10.12) w Nysie odsłonięcie tablicy upamiętniającej Bogusława Podborączyńskiego W niedzielę odbędą się uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej, upamiętniającej Bogusława Podborączyńskiego, kolportera prasy podziemnej, ofiary… » więcej
127128129130131
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »