Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła…
2023-11-03, 11:30 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł/dok

80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka

Majdanek [pixabay.com]
Majdanek [pixabay.com]
80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun, (właściwie Paulina Braun) polska poetka i kompozytorka żydowskiego pochodzenia, autorka tekstów kabaretowych oraz piosenek. Śpiewała o swoim codziennym otoczeniu, tożsamości żydowskiej, a później o deportacji. Ocalało zaledwie kilka jej wierszy, jednak prawdopodobnie żaden przedwojenny.
Dokładna data urodzenia Poli Braun w Warszawie nie jest znana. Według różnych źródeł mógł to być rok 1910 lub 1915. Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w redakcji "Szpilek” oraz występowała w warszawskich kabaretach.

Podczas okupacji trafiła do getta, gdzie kontynuowała działalność artystyczną. Tworzyła wiersze i teksty piosenek, a także komponowała utwory. Pisała po polsku i - rzadziej - w języku jidysz. Wstępowała w teatrze Femina i w kawiarni artystycznej Sztuka, śpiewając własne utwory i grając na fortepianie.

Na scenie pojawiała się między innymi z Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney i Władysławem Szpilmanem. Współpracowała z Wierą Gran i Dianą Blumenfeld, dla których pisała piosenki. Do jej najbardziej znanych utworów należy "Curik ahejm" ("Powrót do domu"), opisujący historie wygnanych polskich Żydów. Wraz z Władysławem Szlenglem pisała teksty do "Żywego Dziennika" - kabaretu błyskotliwie opisującego życie w getcie i zawierającego liczne ryzykowne aluzje do nazistów.

Dzięki pracy w niemieckim zakładzie przemysłowym OBW w 1942 roku, Pola Braun uniknęła wywózki do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Jednak na przełomie kwietnia i maja 1943 roku, po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, trafiła do obozu na Majdanku. Tam uczestniczyła nadal w życiu kulturalnym, ale też konspiracyjnym. Skomponowała piosenkę "Przeprowadzka", której tekst zachował się w pamięci polskich więźniarek. W obozie napisała też "List do Warszawy", wyznając w nim "Pragnę przypaść do gruzów twoich ulic, Całować mury, do serca je przytulić...".

Została zamordowana 3 listopada 1943 roku, podczas "Aktion Erntefest" ("Akcja Dożynki") - największej egzekucji w historii Majdanka, nazywanej "krwawą środą", kiedy to tylko w tym obozie rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Jej ciała nie udało się odnaleźć i pochować.

Ocalałe wiersze Poli Braun zostały zebrane po wojnie w różnych tomach i publikacjach, między innymi w antologii pisarza i poety Michała Borwicza pod tytułem "Pieśń ujdzie cało", wydanej w 1947 roku przez Centralną Żydowską Komisję Historyczną.

Zobacz także

2023-12-02, godz. 09:00 60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz armii generała Andersa 60 lat temu, 2 grudnia 1963 roku, w ogrodzie zoologicznym w stolicy Szkocji Edynburgu na wieczną wartę odszedł syryjski niedźwiedź brunatny Wojtek, znany… » więcej 2023-12-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 2 grudnia » więcej 2023-11-28, godz. 23:29 Wystawa Biblii w MBP w Opolu Wystawę Biblii można będzie oglądać od wtorku w holu Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Minorytów 4 w Opolu w godzinach otwarcia placówki. Będzie… » więcej 2023-12-01, godz. 12:00 W Belwederze ogłoszone zostały nazwiska kolejnych ofiar totalitaryzmów W Belwederze odbyła się uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar totalitaryzmów. Ogłoszone zostały nazwiska 20 osób, których szczątki… » więcej 2023-12-01, godz. 13:00 Targi Książki Historycznej Rozpoczęły się XXXI Targi Książki Historycznej. Wydarzenie organizowane jest przez Porozumienie Wydawców Książki Historyczne i odbywa się na Zamku Królewskim… » więcej 2023-12-01, godz. 11:00 81. rocznica utworzenia niemieckiego obozu dla polskich dzieci w Łodzi 81 lat temu, 1 grudnia 1942 roku, Niemcy utworzyli w Łodzi obóz dla polskich dzieci i młodzieży, na obszarze wydzielonym z getta, przy ulicy Przemysłowej… » więcej 2023-12-01, godz. 09:00 105 lat temu wprowadzono biało-czerwoną szachownicę, znak polskiego lotnictwa wojskowego 105 lat temu, 1 grudnia 1918 roku, wszedł w życie rozkaz wprowadzający biało-czerwoną szachownicę, jako standardowe oznaczenie polskich samolotów wojskowych… » więcej 2023-12-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 grudnia » więcej 2023-11-30, godz. 16:00 z Instytuty pamięci z krajów bałtyckich, Polski i Ukrainy chcą wpisania listów na korze brzozowej na listę UNESCO Pięć instytutów pamięci - z Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy - chce wpisania na listę UNESCO listów zesłańców napisanych na korze brzozowej. W… » więcej 2023-11-30, godz. 15:00 Jan Józef Kasprzyk odznaczył dziennikarzy Informacyjnej Agencji Radiowej Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk odznaczył pięcioro dziennikarzy Polskiego Radia - Informacyjnej Agencji Radiowej… » więcej
116117118119120
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »