Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła…
2023-11-03, 11:30 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł/dok

80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka

Majdanek [pixabay.com]
Majdanek [pixabay.com]
80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun, (właściwie Paulina Braun) polska poetka i kompozytorka żydowskiego pochodzenia, autorka tekstów kabaretowych oraz piosenek. Śpiewała o swoim codziennym otoczeniu, tożsamości żydowskiej, a później o deportacji. Ocalało zaledwie kilka jej wierszy, jednak prawdopodobnie żaden przedwojenny.
Dokładna data urodzenia Poli Braun w Warszawie nie jest znana. Według różnych źródeł mógł to być rok 1910 lub 1915. Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w redakcji "Szpilek” oraz występowała w warszawskich kabaretach.

Podczas okupacji trafiła do getta, gdzie kontynuowała działalność artystyczną. Tworzyła wiersze i teksty piosenek, a także komponowała utwory. Pisała po polsku i - rzadziej - w języku jidysz. Wstępowała w teatrze Femina i w kawiarni artystycznej Sztuka, śpiewając własne utwory i grając na fortepianie.

Na scenie pojawiała się między innymi z Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney i Władysławem Szpilmanem. Współpracowała z Wierą Gran i Dianą Blumenfeld, dla których pisała piosenki. Do jej najbardziej znanych utworów należy "Curik ahejm" ("Powrót do domu"), opisujący historie wygnanych polskich Żydów. Wraz z Władysławem Szlenglem pisała teksty do "Żywego Dziennika" - kabaretu błyskotliwie opisującego życie w getcie i zawierającego liczne ryzykowne aluzje do nazistów.

Dzięki pracy w niemieckim zakładzie przemysłowym OBW w 1942 roku, Pola Braun uniknęła wywózki do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Jednak na przełomie kwietnia i maja 1943 roku, po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, trafiła do obozu na Majdanku. Tam uczestniczyła nadal w życiu kulturalnym, ale też konspiracyjnym. Skomponowała piosenkę "Przeprowadzka", której tekst zachował się w pamięci polskich więźniarek. W obozie napisała też "List do Warszawy", wyznając w nim "Pragnę przypaść do gruzów twoich ulic, Całować mury, do serca je przytulić...".

Została zamordowana 3 listopada 1943 roku, podczas "Aktion Erntefest" ("Akcja Dożynki") - największej egzekucji w historii Majdanka, nazywanej "krwawą środą", kiedy to tylko w tym obozie rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Jej ciała nie udało się odnaleźć i pochować.

Ocalałe wiersze Poli Braun zostały zebrane po wojnie w różnych tomach i publikacjach, między innymi w antologii pisarza i poety Michała Borwicza pod tytułem "Pieśń ujdzie cało", wydanej w 1947 roku przez Centralną Żydowską Komisję Historyczną.

Zobacz także

2024-01-08, godz. 09:00 130. rocznica urodzin św. Maksymiliana Marii Kolbego, franciszkanina 130 lat temu, 8 stycznia 1894 roku, urodził się Święty Maksymilian Maria Kolbe, franciszkanin, założyciel klasztoru w Niepokalanowie koło Warszawy. Był… » więcej 2024-01-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 stycznia » więcej 2024-01-07, godz. 11:00 75 rocznica śmierci Jana Rodowicza "Anody" 07 stycznia 1949 roku, podczas śledztwa w budynku Ministerstwa Publicznego w Warszawie przy ulicy Koszykowej w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz… » więcej 2024-01-07, godz. 09:00 Paryż: wkrótce rozpocznie się rozbiórka zabytkowej pracowni Marii Skłodowskiej-Curie W Paryżu wkrótce rozpocznie się rozbiórka zabytkowej pracowni Marii Skłodowskiej-Curie. Sprawa oburza francuskich obrońców dziedzictwa kulturowego. Działania… » więcej 2024-01-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 stycznia » więcej 2024-01-06, godz. 10:00 Uroczystość Objawienia Pańskiego - Święto Trzech Króli 6 stycznia Kościół katolicki i chrześcijanie innych wyznań obchodzą uroczystość Objawienia Pańskiego, popularnie nazywaną "Trzech Króli". Jest to jedno… » więcej 2024-01-06, godz. 09:00 105 lat temu powstańcy wielkopolscy zdobyli lotnisko Ławica 105 lat temu, 6 stycznia 1919 roku, powstańcy wielkopolscy zdobyli lotnisko Ławica pod Poznaniem. Polskie oddziały przejęły około 70 samolotów i sprzęt… » więcej 2024-01-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 stycznia » więcej 2024-01-05, godz. 15:00 Patroni na 2024 rok ustanowieni przez parlament Polski parlament ustanowił dwunastu patronów na 2024 rok. Jak powiedziała Joanna Bancerowska, rzeczniczka Narodowego Centrum Kultury, wiele będzie się działo… » więcej 2024-01-05, godz. 13:00 Ostatnie dni wystawy "Wokół nas morze ognia" w Muzeum Polin Tylko do 8 stycznia można oglądać wystawę "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim" w Muzeum Historii Żydów… » więcej
115116117118119
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »