Najbardziej znanym i najważniejszym osiągnięciem Alfreda Nobla było wynalezienie dynamitu, który opatentował w 1867 roku. Jego produkcja zapoczątkowała przełom w metodach wysadzania skał, wiercenia tuneli, budowy kanałów i wielu innych form pracy konstruktorskiej.
Naukowiec wynalazł też między innymi syntetyczną gumę, skórę oraz sztuczny jedwab. Łącznie zarejestrował 355 patentów.
Wynalezienie dynamitu było początkiem wielkiej fortuny Alfreda Nobla. Pod koniec życia był właścicielem 92 fabryk i laboratoriów w około 20 krajach. Wiele firm założonych przez niego rozwinęło się w międzynarodowe korporacje i wciąż odgrywa znaczącą rolę w światowej ekonomii.
Wynalazca zajmował się również działalnością literacką. Tworzył wiersze, napisał powieść i dramat. Przyjaźnił się między innymi z Wiktorem Hugo i innymi literatami w Paryżu. Część swoich utworów zniszczył, więc nie zachowały się do dzisiaj, ale przed śmiercią zdołał wydrukować sztukę "Nemesis" o losach Beatrice Cenci.
Alfred Nobel zmarł w 1896 roku. Zgodnie z testamentem corocznie przyznawane są nagrody jego imienia za największe światowe osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny i od 1969 roku ekonomii. Nagradzana jest także wybitna twórczość literacka oraz działalność na rzecz pokoju. Po raz pierwszy wyróżnienia przyznano w 1901 roku. Wśród Polaków wyróżnionych Nagrodą Nobla są: Maria Skłodowska-Curie, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz, Lech Wałęsa, Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk.