Była to pierwsza bitwa 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, sformowanej w Związku Radzieckim i dowodzonej przez generała Zygmunta Berlinga. Formacja ta walczyła w składzie 33. Radzieckiej Armii Frontu Zachodniego.

Bitwa pod Lenino posłużyła komunistom do stworzenia mitu "polsko-radzieckiego braterstwa broni". W PRL przedstawiano ją jako jedno z największych zwycięstw w dziejach polskiego oręża, choć zdaniem współczesnych historyków z militarnego punktu widzenia była klęską. Źle przygotowana i źle dowodzona dywizja polska działając samodzielnie, nie była w stanie przełamać obrony niemieckiej.

Żołnierze I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki byli ludźmi, którzy nie zdążyli wstąpić do armii generała Władysława Andersa. Pragnęli za wszelką cenę wyrwać się z nieludzkiej ziemi Stalina, więc dołączyli do formacji tworzonej przez generała Berlinga. "Byli to ludzie, którzy docierali w łachach, na bosaka, wynędzniali, ginący z głodu" - mówił w jednej z audycji Polskiego Radia profesor Paweł Wieczorkiewicz (zm. 2009). Historyk dodał, że "docierali oni do wojska, które niekoniecznie było ich wojskiem i walczyli niekoniecznie w swojej sprawie, ale była to jedyna szansa wyrwania się z sowieckiej ziemi".

Na początku września 1943 roku, zaledwie 5 miesięcy po rozpoczęciu formowania, 1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki została włączona w skład Frontu Zachodniego i podporządkowana 33. Armii pod dowództwem generała Wasilija Gordowa. Żołnierze polscy nie byli zgrani i przeszkoleni, brakowało im doświadczenia.

Podczas bitwy pod Lenino, z szeregów "kościuszkowców" ubyło ponad 3 tysiące żołnierzy, z czego ponad 500 poległo, niemal 1800 zostało rannych, ponad 650 zaginęło bez wieści, a ponad 100 dostało się do niemieckiej niewoli. Straty własne dywizji wyniosły blisko 24 procent stanu osobowego i procentowo przewyższały straty 2. Korpusu Polskiego poniesione w walkach o Monte Cassino. Na miejscu bitwy pod Lenino powstał polski cmentarz wojskowy.