Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski '…
2023-09-24, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/O.Kłosińska

105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski "Zapora"

Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
105 lat temu, 24 września 1918 roku, urodził się major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", Żołnierz Niezłomny. Został zamordowany przez bezpiekę w 1949 roku. Jego ciało wrzucono do zbiorowej, bezimiennej mogiły.
Szczątki majora odnaleziono w 2012 roku w Kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 roku. Major został pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Hieronim Dekutowski "Zapora" walczył jako ochotnik w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie bronił granic Francji, a po jej kapitulacji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku przerzucono go na teren Polski jako cichociemnego. Został przydzielony do Kedywu Okręgu AK Lublin. Przeprowadził kilkadziesiąt akcji zbrojnych. W sierpniu 1944 roku podjął nieudaną próbę przedostania się na pomoc walczącej Warszawie.

Na początku 1945 roku skoncentrował żołnierzy zagrożonych aresztowaniami i rozpoczął akcje odwetowe wobec wojsk NKWD i organów władzy ludowej. Dowodził największym zgrupowaniem na Lubelszczyźnie, działającym do amnestii w 1947 roku. Podlegało mu około 200 żołnierzy, którzy wiosną 1945 roku oczyścili powiaty kraśnicki, część puławskiego i lubelskiego z posterunków Milicji Obywatelskiej.

W 1947 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii, zaprzestał akcji i ujawnił się. Zagrożony aresztowaniem, wraz z grupą podkomendnych, podjął próbę ucieczki poza granice kraju, jednak wszyscy zostali zatrzymani.

Major Dekutowski został poddany brutalnemu śledztwu w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed wykonaniem wyroku major Dekutowski podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi.

Stracono go 7 marca 1949 roku. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!". Został pochowany w zbiorowym grobie. Razem z "Zaporą" stracono też sześciu jego żołnierzy.

Wyrok wydany przez komunistyczne władze na "Zaporę" został unieważniony w 1994 roku.

W 2007 prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Hieronima Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanych zostało też sześciu żołnierzy majora straconych wraz z nim - Stanisław Łukasik, Roman Groński, Edmund Tudruj, Tadeusz Pelak, Arkadiusz Wasilewski i Jerzy Miatkowski.

Zobacz także

2023-10-24, godz. 09:00 Rozpoczynają się prace budowlane na terenie Muzeum Getta Warszawskiego Placówka będzie się mieściła w zabytkowym kompleksie dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów przy ulicy Siennej. Dyrekcja muzeum przekazała plac budowy generalnemu… » więcej 2023-10-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 24 października » więcej 2023-10-23, godz. 19:45 Litwa: polscy dyplomaci rozpoczęli kilkudniową akcję odwiedzania miejsc polskiej pamięci narodowej Polscy dyplomaci na Litwie rozpoczęli akcję odwiedzania miejsc pamięci narodowej związanych z Polską. Przedstawiciele naszej ambasady tradycyjnie już zapalają… » więcej 2023-10-23, godz. 14:30 67 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 67 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej dominacji.ęłęó… » więcej 2023-10-23, godz. 14:15 96 lat temu urodził się Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta 96 lat temu, 23 października 1927 roku, urodził się Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta, autor moralistyczno-filozoficznych esejów i opowieści… » więcej 2023-10-23, godz. 09:00 Nie żyje Jan Stangryciuk, strzelec dywizjonu 300, członek Klubu Królików Doświadczalnych Nie żyje Jan Stangryciuk, który jako strzelec dywizjonu 300 walczył podczas II Wojny Światowej o Polskę i Brytanię. Był członkiem tak zwanego "Klubu Królików… » więcej 2023-10-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 23 października » więcej 2023-10-22, godz. 10:00 75 lat temu zmarł kardynał August Hlond 75 lat temu, 22 października 1948 roku, zmarł kardynał August Hlond, w latach 1926-1948 prymas Polski, kawaler Orderu Orła Białego. Po I wojnie światowej… » więcej 2023-10-22, godz. 08:00 Już dzisiaj zwiedzanie wykopalisk w Brzegu Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu zaprasza na zwiedzanie z przewodnikiem wykopalisk archeologicznych na terenie Gimnazjum Piastowskiego. » więcej 2023-10-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 22 pażdziernika » więcej
134135136137138
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »