Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 57 lat temu zmarł generał 'Bór' Komorowski
2023-08-24, 14:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Leo

57 lat temu zmarł generał "Bór" Komorowski

Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
57 lat temu, 24 sierpnia 1966 roku, zmarł generał Tadeusz "Bór" Komorowski, komendant główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu RP na uchodźstwie. To on w 1944 roku wydał rozkaz rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Kawaler Orderu Orła Białego i Orderu Wojennego Virtuti Militari.
W czasie I wojny światowej służył na frontach rosyjskim i włoskim. Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939. Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie podjął działalność konspiracyjną. W lutym 1940 roku został mianowany na stopień generała brygady. W lecie 1941 objął funkcję zastępcy dowódcy ZWZ generała Stefana Roweckiego "Grota". 1 lipca 1943 roku, po aresztowaniu "Grota" (30 czerwca), przejął dowodzenie Armią Krajową.

1 sierpnia 1944 roku z jego rozkazu wybuchło Powstanie Warszawskie. Planowano samodzielnie wyzwolić stolicę spod okupacji niemieckiej przed wkroczeniem Armii Czerwonej, by powstrzymać realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski. Po latach generał mówił w Radiu Wolna Europa, że: "Gdybyśmy się zachowali biernie, Warszawa nie uniknęłaby zniszczeń i strat. Musieliśmy się liczyć z tym, że jeśli stolica stanie się polem bitwy i walk ulicznych między Niemcami a Sowietami, może ją czekać los Stalingradu".

Przez cały okres powstania "Bór" Komorowski pozostawał w Warszawie. 30 września, po zdymisjonowaniu generała Kazimierza Sosnkowskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował go Naczelnym Wodzem. Swoje obowiązki miał wykonywać do momentu, kiedy będzie to możliwe. Ostatecznie wobec olbrzymiej przewagi wroga, wielkich strat w ludziach, wyczerpania amunicji i żywności, po 63 dniach krwawych walk, w nocy z 2 na 3 października, podpisano akt kapitulacji powstania. Generał trafił do niemieckich oflagów, gdzie był przetrzymywany do maja 1945 roku.

Po wojnie Tadeusz "Bór" Komorowski mieszkał w Londynie, gdzie dołączyła do niego żona z dwojgiem dzieci. Na emigracji Komorowscy żyli jeszcze ponad 20 lat, w skromnych warunkach. By się utrzymać Irena Komorowska założyła firmę szyjącą firanki, a jej mąż pracował jako tapicer. W latach 1947-49 był premierem rządu RP na obczyźnie. W kolejnych latach działał w Radzie Trzech, organie opozycyjnym w stosunku do rządu na uchodźstwie.

Zmarł 24 sierpnia 1966 roku. Pochowano go w Londynie na cmentarzu Gunnersbury. W 1994 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na Powązkach Wojskowych w Warszawie.

W 1995 roku uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W sierpniu 2016 roku Senat uczcił 50. rocznicę śmierci generała "Bora" Komorowskiego specjalną uchwałą, w której oddano hołd dowódcy AK.

(więcej)

Tadeusz Komorowski urodził się 1 czerwca 1895 roku w Chorobrowie na Ukrainie w rodzinie ziemiańskiej. Kształcił się w Akademii Wojskowej w Wiedniu, którą ukończył jako podporucznik kawalerii. W trakcie I wojny światowej służył jako oficer kawalerii w austriackiej armii. Walczył na froncie wschodnim, a następnie - włoskim. W 1918 roku powrócił do Polski i wstąpił do wojska. Rok później został dowódcą 12. pułku Ułanów Podolskich. Dowodził tą jednostką między innymi w czasie słynnej bitwy pod Komarowem w wojnie polsko-bolszewickiej

W 1928 roku otrzymał awans na stopień podpułkownika, cztery lata później został pułkownikiem. Od 1938 roku dowodził Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W 1936 roku kierował polską ekipą jeździecką na igrzyskach olimpijskich w Berlinie, w czasie których zdobyła ona srebrny medal.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Był dowódcą Ośrodka Zapasowego Zgrupowania Kawalerii w Garwolinie i zastępcą dowódcy Brygady Kawalerii pułkownika Adama Zakrzewskiego w składzie Armii "Lublin". Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie pod koniec roku założył konspiracyjną Organizację Wojskową.

W lipcu 1943 roku, po aresztowaniu generała Roweckiego przez gestapo, stanął na czele Armii Krajowej. Cztery miesiące później wydał rozkaz do Okręgów AK o rozpoczęciu operacji "Burza". W marcu 1944 został awansowany do stopnia generała dywizji.

30 września 1944 roku, kiedy było już wiadomo o zbliżającym się upadku Powstania Warszawskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych w kraju i za granicą.

Po powstaniu przebywał w niemieckich oflagach - początkowo w Langwasser pod Norymbergą, a od lutego 1945 roku - w Colditz w Saksonii. Zwolniony z niewoli, w okolicach Innsbrucku został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskiej 103. Dywizji Piechoty.

W maju tego samego roku przybył do Londynu, gdzie przejął od generała Władysława Andersa obowiązki Naczelnego Wodza. Funkcję tę pełnił do listopada 1946. W latach 1947-1949 był premierem rządu emigracyjnego. Od lipca 1956 roku należał do emigracyjnej Rady Trzech.

Został odznaczony między innymi trzykrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. Pośmiertnie, w 1995 roku, uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W 2008 w Muzeum Powstania Warszawskiego odsłonięto tablicę ku czci generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego.

Zobacz także

2023-10-26, godz. 13:00 Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau uhonorowany Orderem Imperium Brytyjskiego Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau doktor Piotr Cywiński odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Imperium Brytyjskiego. To jedno z wysokich odznaczeń… » więcej 2023-10-26, godz. 11:00 W Muzeum na Rakowieckiej zainaugurowano siódmy projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" 16 grup z klas siódmych i ósmych szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Mazowsza wraz z opiekunami włącza się w projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań"… » więcej 2023-10-26, godz. 09:00 42 lata temu wybuchł strajk w radomskiej WSI 42 lata temu, 26 października 1981 roku, wybuchł strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu, zorganizowany przez uczelnianą "Solidarność" i Niezależne… » więcej 2023-10-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 26 października » więcej 2023-10-25, godz. 13:00 200 lat temu w Krakowie zakończono sypanie Kopca Kościuszki 200 lat temu, 25 października 1823 roku, w Krakowie zakończono usypywanie Kopca Kościuszki. Dzieło, rozpoczęte w październiku 1820 roku, stało się demonstracją… » więcej 2023-10-25, godz. 11:00 80 lat temu oddział dywersji bojowej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth" 80 lat temu, 25 października 1943 roku, oddział dywersji bojowej "Agat" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth". Jej celem… » więcej 2023-10-25, godz. 09:44 Zmarła Wanda Półtawska, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück W Krakowie zmarła Wanda Półtawska - doktor psychiatrii i działaczka na rzecz obrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci. 2 listopada skończyłaby 102… » więcej 2023-10-25, godz. 09:00 105 lat temu został powołany Sztab Generalny Wojska Polskiego 105 lat temu, 25 października 1918 roku, został powołany urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich. Dziesięć lat później - w 1928 roku - przemianowano go na Sztab… » więcej 2023-10-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 25 października » więcej 2023-10-24, godz. 16:00 Grób powstańca śląskiego odznaczony znakiem pamięci "Tobie Polsko" Grób Franciszka Kozika został odznaczony znakiem pamięci "Tobie Polsko". Uroczystość odbyła się na cmentarzu komunalnym w Piasku koło Pszczyny, a zorganizował… » więcej
164165166167168
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »