Od sierpnia 1942 do lutego 1943 roku pełnił funkcję Delegata Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj. W uznaniu jego zasług dla niepodległości w 1995 roku został pośmiertnie uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego.

W latach międzywojennych Jan Piekałkiewicz zajmował się działalnością naukową, głównie finansami i statystyką. Angażował się w życie polityczne, współpracował z ludowcami.

Był członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast", potem działał w Stronnictwie Ludowym. Kilka miesięcy po rozpoczęciu okupacji niemieckiej podjął działalność konspiracyjną w podziemnym SL "Roch". Z ramienia tej organizacji został wyznaczony na zastępcę Delegata Rządu na Kraj Cyryla Ratajskiego. Gdy ten, ze względu na podeszły wiek i pogarszający się stan zdrowia, ustąpił z urzędu, 5 sierpnia 1942 roku Jan Piekałkiewicz objął zwolnione przez niego stanowisko.

Zasługą polityka była konsolidacja podziemia oraz zatwierdzenie powołania Rady Pomocy Żydom "Żegota" w grudniu 1942 roku. Nawoływał do powszechnej walki cywilnej z Niemcami, polecił dokumentowanie zbrodni niemieckich oraz objęcie opieką więźniów politycznych.

19 lutego 1943 roku Jan Piekałkiewicz, który zrezygnował z ochrony osobistej przydzielonej przez Armię Krajową, został aresztowany przez gestapo. Torturowany na Pawiaku i w więzieniu przy alei Szucha zmarł cztery miesiące później - 19 czerwca. Pochowano go w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Na stanowisku Delegata Rządu na Kraj zastąpił go Jan Stanisław Jankowski.

(więcej)

Jan Piekałkiewicz urodził się 19 września 1892 roku w Kursku, w rodzinie inteligenckiej. Ukończył studia ekonomiczne w Petersburgu.

Zajmował się głównie statystyką. Był autorem spisu powszechnego z 1921 roku, pierwszego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Napisał wiele prac naukowych z dziedziny finansów i ekonometrii. Pracował w Głównym Urzędzie Statystycznym.

Od 1924 roku był profesorem w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Wykładał też na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Należał do Międzynarodowego Instytutu Statystycznego.

W 1954 roku Jan Piekałkiewicz został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Niepodległości Polski Podziemnej z Mieczami przez prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego. Poświęcono mu film dokumentalny "Delegat. Jan Piekałkiewicz" zrealizowany w 2013 roku dla TVP Historia.

W ubiegłym (2022) roku z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego grób Jana Piekałkiewicza na Powązkach został odrestaurowany. Projekt był realizowany przez Fundację Stare Powązki we współpracy z Kancelarią Premiera.