Jan Henryk Dąbrowski przez dwadzieścia lat był oficerem w wojsku saskim, od 1792 roku - w wojsku polskim. Uczestniczył w powstaniu kościuszkowskim, za udział w obronie stolicy został awansowany do stopnia generała.

Po upadku insurekcji udał się do Francji. W porozumieniu z Napoleonem Bonaparte zorganizował Legiony Polskie we Włoszech, opierając się na układzie podpisanym w 1797 roku w Mediolanie z Republiką Lombardzką, satelickim państwem utworzonym przez Napoleona na północy Włoch. Polacy mieli walczyć o niepodległą Polskę u boku wojsk włoskich i francuskich pod wodzą Napoleona przeciwko Austrii.

Generał Dąbrowski był kawalerem Orderu Orła Białego i Orderu Virtuti Militari, a także francuskiej Legii Honorowej i włoskiego Orderu Korony Żelaznej.

Urna z jego sercem spoczywa w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach poznańskiego kościoła św. Wojciecha.

(więcej)

Utworzone przez generała Dąbrowskiego legiony stały się dla wielu żołnierzy szkołą patriotyzmu. W polskich oddziałach panowały stosunki demokratyczne, zakazano kar cielesnych, oficerowie uczyli żołnierzy czytania i pisania. Legioniści stoczyli wiele bojów we Włoszech. Po francusko-austriackim traktacie pokojowym z Lunéville z 1801 roku, który dla Polaków był dużym rozczarowaniem, znaczna część z nich porzuciła szeregi wojska, a wielu zostało wysłanych na San Domingo do tłumienia powstania miejscowej ludności.

Po zwycięstwie Napoleona w wojnie z Prusami w 1806 roku działania zbrojne przeniosły się na ziemie polskie. Dąbrowski był organizatorem antypruskiego powstania w Wielkopolsce. W okresie Księstwa Warszawskiego, jako dowódca części wojska polskiego, tak zwanej III Legii, uczestniczył w wyzwalaniu ziem polskich położonych na lewym brzegu Wisły. Zdobył Tczew, uczestniczył w oblężeniu Gdańska i w bitwie pod Frydlandem.

W 1809 roku, gdy Księstwo Warszawskie zostało zaatakowane przez Austrię, był autorem planu wyprawy do Galicji. Walczył zwycięsko z Austriakami pod Radzyminem i Łęczycą.

W okresie kampanii rosyjskiej 1812 roku dowodził jedną z trzech dywizji polskich piątego korpusu i odznaczył się w bitwach pod Mohylewem i Borysowem. 26 listopada w bitwie nad Berezyną został ciężko ranny w czasie obrony jednego z mostów. W kolejnym roku walczył między innymi w bitwie pod Lipskiem. Po śmierci księcia Józefa Poniatowskiego został naczelnym wodzem armii Księstwa Warszawskiego, kilku tysięcy polskich żołnierzy pozostałych u boku Napoleona.

W 1815, po upadku cesarza Francuzów, powrócił do ojczyzny. Stanął na czele Komitetu Organizacyjnego Wojskowego, którego celem było zorganizowanie wojska utworzonego Królestwa Polskiego. Został też generałem jazdy. W listopadzie 1815 roku przeszedł w stan spoczynku. Był senatorem i wojewodą. Zmarł w majątku w Winnej Górze w Wielkopolsce w 1818 roku. Spoczął w tamtejszym kościele, a w 1863 roku jego szczątki umieszczono w sarkofagu w bocznej kaplicy.

Generał Dąbrowski był niedoceniany przez współczesnych, jednak w nowszej historiografii jest oceniany jako niezłomny, pełen energii i poświęcenia patriota oraz generał posiadający talent dowódczy i organizacyjny.

Urodził się 2 sierpnia 1755 roku w Pierzchowcu koło Bochni.