Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski…
2023-03-16, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser

Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
95 lat temu, 16 marca 1928 roku, urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser. Był autorem wielu scenariuszy do filmów, między innymi "Człowiek z marmuru" i "Człowiek z żelaza" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Napisał też scenariusze do obrazów: "Popioły" na podstawie powieści Stefana Żeromskiego, "Domu bez okien" oraz serialu telewizyjnego "Lalka" według książki Bolesława Prusa. Zmarł w 1983 roku.
Na początku lat 50. XX wieku Aleksander Ścibor-Rylski tworzył scenariusze filmów dokumentalnych, a następnie fabularnych, jak "Cień" Jerzego Kawalerowicza. Jego debiut reżyserski przypadł na lata 60., gdy zrealizował obrazy: "Jutro Meksyk" i "Sąsiedzi". Reżyserował też filmy według własnego scenariusza, między innymi "Morderca zostawia ślad" oraz "Wilcze echa". Obraz "Człowiek z żelaza" z 1981 roku z jego scenariuszem, będący kontynuacją "Człowieka z marmuru", został nominowany do Oscara.

W jednym z wywiadów dla Polskiego Radia, w 1980 roku, Aleksander Ścibor-Rylski podkreślił, że dobry scenariusz zostawia także pole do popisu reżyserowi: "Oczywiście mówimy o dobrych reżyserach, bo w ręku złych reżyserów scenariusz się rozsypuje, a film nie powstaje. Ale w wypadku ludzi, którzy umieją robić filmy, (...) musi tam być miejsce na ich własną wyobraźnię, ponieważ inaczej nudziłoby się to robić".

Aleksander Ścibor-Rylski jest autorem opowiadania "Ich dzień powszedni" oraz książek "Styczeń" i "Pierścionek z końskiego włosia", napisanej w 1965 roku, a wydanej drukiem po śmierci prozaika, w 1991-ym. Dwutomowa powieść opowiadająca o losach młodzieży z Armii Krajowej, rozgrywająca się w czasie Powstania Warszawskiego oraz pierwszych miesięcy komunistycznych rządów w Polsce, została zablokowana przez PRL-owską cenzurę. Na kanwie książki Andrzej Wajda nakręcił w 1992 roku głośny film "Pierścionek z orłem w koronie".

Aleksander Ścibor-Rylski był laureatem licznych wyróżnień, w tym Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Nagrody Polskiego Radia II stopnia, a za scenariusz do "Lalki" w 1979 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu do spraw Radia i Telewizji (zespołową).

(więcej)

Aleksander Ścibor-Rylski, herbu Ostoja, urodził się 16 marca 1928 roku w Grudziądzu. Podczas okupacji walczył w Szarych Szeregach i Armii Krajowej. Ciężko ranny w Powstaniu Warszawskim, gdzie był łącznikiem dowódcy w Zgrupowaniu ''Żniwiarz", po upadku zrywu wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną.

Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, jednak studiów nie skończył. W latach 1948-1954 był członkiem redakcji tygodnika "Żołnierz Polski", gdzie pełnił między innymi funkcję kierownika działu kulturalnego. Od 1955 do 1958 roku pisał do czasopisma "Nowa Kultura". W latach 70. XX wieku był kierownikiem artystycznym zespołu filmowego "Pryzmat", a potem przewodniczącym Komitetu Kinematografii.

Jako poeta debiutował w 1946 roku, zaś w 1950 jego powieść "Węgiel" została uznana za wzorcowy utwór tzw. realizmu socjalistycznego. Pisał też sztuki teatralne - "Kaftan bezpieczeństwa" czy "Rodeo", które pobiło rekord popularności na Małej Scenie Teatru Współczesnego w Warszawie. Spektakl w reżyserii Tadeusza Łomnickiego zagrano blisko 250 razy.

Aleksander Ścibor-Rylski zmarł w Warszawie, 3 kwietnia 1983 roku, w wieku 55 lat. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Wólce Węglowej.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej 2024-04-17, godz. 15:00 Fotografie z getta w Muzeum Warszawy W Muzeum Warszawy będzie można oglądać wystawę "Świadectwa z getta warszawskiego". Gabinet pod tą samą nazwą stanie się częścią wystawy głównej… » więcej 2024-04-17, godz. 13:00 Zabytkowym autobusem szlakiem polskiego pieniądza Wycieczki zabytkowym autobusem szlakiem miejsc związanych z polską walutą narodową. To propozycja na najbliższy weekend dla mieszkańców Warszawy i turystów… » więcej 2024-04-17, godz. 11:10 Pamiętnik Aliny Janowskiej trafił do Muzeum Powstania Warszawskiego [DŹWIĘK] Oryginał pamiętnika Aliny Janowskiej z sierpnia 1944 roku został przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego. To dwudziestostronicowy rękopis, opisujący… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »