Czas prezentacji tej wystawy został wybrany nieprzypadkowo, bowiem przed 83 laty, 5 marca najwyższe władze ZSRR wydały wyrok śmierci na ok. 22 tys. polskich jeńców wojennych i więźniów NKWD, w tym policjantów śląskich. Były wśród nich osoby mające za sobą wcześniejszy udział w powstaniach śląskich, a następnie służbę dla mieszkańców regionu i Polski.

Pamiątki po jednym z nich, przodowniku policji Stanisławie Kaladze, przedwojennym komendancie posterunków w Jędrzejowie i Strzemieszycach – przekazane do naszych zbiorów przez córkę – będzie można na ekspozycji oglądać.

Wystawa ukazuje Policję Województwa Śląskiego jako jeden z ważnych przejawów autonomii tego regionu w II Rzeczypospolitej. Poprzez liczne i różnorodne dokumenty, także osobiste, zaprezentowana zostały geneza tej formacji, codzienne zadania oraz życie funkcjonariuszy poza służbą.

Wielu policjantów, o czym dziś już mało kto wie, było znakomitymi sportowcami – lekkoatletami, kolarzami, a nawet szermierzami. Uprawianie sportu wzmacniało ich morale i pozwalało zachować dobrą kondycję fizyczną.

Wraz z agresją Niemiec i ZSRR na Polskę w 1939 r. rozpoczęło się ich fizyczne niszczenie, w efekcie czego, z rąk obu okupantów zginęło niemal 80% z nich: w egzekucjach, niemieckich obozach koncentracyjnych, a także w wyniku zbrodni katyńskiej.

Polscy policjanci wzięci do niewoli przez Armię Czerwoną, w tym funkcjonariusze Policji Województwa Śląskiego, trafili do obozu w Ostaszkowie, skąd wiosną 1940 r. zostali przewiezieni do siedziby NKWD w Kalininie i tam zamordowani strzałem w tył głowy, a następnie pochowani w masowych grobach w Miednoje. Nieliczni spośród ok. 3 tys. śląskich policjantów, którzy przetrwali wojnę, po 1945 r. doświadczyli jeszcze represji ze strony komunistycznych władz Polski.

Po 83 latach Centralne Muzeum Jeńców Wojennych wspólnie z Komendą Wojewódzką Policji w Opolu, chce przypomnieć o ich dramatycznych losach. Na wystawie, obok pamiątek ze zbiorów naszego Muzeum, prezentowane są również cenne eksponaty zgromadzone w działającej przy KWP Izbie Pamięci.

Ekspozycję będzie można zwiedzać w opolskiej siedzibie Muzeum od godz. 13.00 6 marca do 5 maja 2023.