11 listopada - jako dzień odzyskania niepodległości - jest datą umowną i nie od razu stał się świętem państwowym. Przez pierwsze lata istnienia odrodzonej Polski toczyły się na ten temat gorące dyskusje, a samo święto było obchodzone w różnych dniach, na przykład 14 listopada, kiedy Józef Piłsudski - oprócz wojskowej - przejął także władzę cywilną. Obchody organizowano też zwyczajowo w pierwszą niedzielę po 11 listopada. Dopiero ustawa z kwietnia 1937 roku, przyjęta 19 lat po odzyskaniu niepodległości, oficjalnie ustanowiła 11 listopada świętem narodowym. Przed II wojną światową obchodzono je dwa razy - w 1937 i 1938 roku.

W latach 1939-1944 w okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Polsce oficjalne lub jawne obchodzenie dnia niepodległości było niemożliwe. Jednak Polacy starali się zachować pamięć o święcie - w dniach poprzedzających 11 listopada na murach, ogrodzeniach czy płytach chodnikowych pojawiały się afisze, ulotki i napisy, jak „Jeszcze Polska nie zginęła", „Polska zwycięży”, „Polska walczy”, a od 1942 roku także znak Polski Walczącej. W prasie konspiracyjnej pojawiały się okolicznościowe artykuły.

W roku 1945 komunistyczny rząd zdecydował, że świętem państwowym będzie dzień 22 lipca, kiedy ogłoszono Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Obchodzenie święta niepodległości 11 listopada było surowo zakazane. Odbywające się z tej okazji w latach 70. patriotyczne manifestacje uznawano za nielegalne zgromadzenia. Ich organizatorzy i uczestnicy często byli represjonowani przez ówczesne władze państwowe. Wyjątek stanowiły lata 1980-1981, kiedy za sprawą „Solidarności” przywrócono pamięć dnia niepodległości w świadomości społecznej i 11 listopada celebrowano w sposób całkowicie jawny.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku i delegalizacji „Solidarności”, środowiska opozycyjne przez całe lata 80. przygotowywały niezależne od władz komunistycznych obchody wydarzeń z 1918 roku. Odprawiano nabożeństwa, organizowano marsze, składano kwiaty i wieńce w miejscach pamięci. Mimo że władze komunistyczne także włączały się w obchody, czego wyrazem było składanie kwiatów na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, to aparat państwowo-partyjny, przy znacznym wsparciu SB, MO i ZOMO, starał się utrudniać społeczeństwu niezależne świętowanie. Manifestacje patriotyczne rozpędzano pałkami i gazem.

Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada przywrócono ustawą sejmową w 1989 roku. Dziś jest to dzień wolny od pracy i szkoły, uroczyście świętowany w całym kraju. W tym roku tradycyjnie kulminacyjnym elementem obchodów Narodowego Święta Niepodległości będzie uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza o godzinie 12.00. W uroczystościach wezmą udział najwyższe władze państwowe. Ulicami Warszawy po raz kolejny przejdzie też Marsz Niepodległości, który rozpocznie się o godzinie 14.00 na rondzie im. Romana Dmowskiego. Oprócz oficjalnych uroczystości w Warszawie organizowany jest także Bieg Niepodległości. W całej Polsce odbędzie się wiele różnego rodzaju imprez, w tym koncertów, wykładów, inscenizacji czy pochodów ulicami miast.

(więcej)

W dwudziestoleciu międzywojennym różne siły polityczne miały odmienną wizję tego, który dzień uznać za symboliczną datę powstania odrodzonej Polski. Dla piłsudczyków najważniejszym wydarzeniem było przybycie do Warszawy z magdeburskiej twierdzy Józefa Piłsudskiego i objęcie przez niego władzy nad wojskiem właśnie 11 listopada lub też objęcie władzy cywilnej, co nastąpiło 14 listopada. Polska Partia Socjalistyczna uznawała za datę odzyskania niepodległości dzień 7 listopada, kiedy powstał „rząd lubelski” Ignacego Daszyńskiego. Z kolei ruch narodowy za najważniejszy uznawał 28 czerwca 1919 roku. Tego dnia podpisano traktat wersalski, którego zapisy dotyczące Polski były głównym dziełem Romana Dmowskiego.

W 1926 roku po raz pierwszy odbyła się na placu Saskim defilada. Trzy dni wcześniej - 8 listopada - Józef Piłsudski, będący wówczas premierem, wydał okólnik, który ustanawiał dzień 11 listopada dniem wolnym od pracy dla urzędników. Dzieci chodziły do szkoły 11 listopada jeszcze przez 6 lat - do 1932 roku - choć dzień ten był odmienny od pozostałych: organizowano uroczyste akademie, a dla nauczycieli przygotowano podręczniki, jak te akademie mają wyglądać.

Do 1937 święto nie zawsze było obchodzone 11 listopada. Uroczystości często organizowano w pierwszą niedzielę po 11 listopada. W 10. rocznicę odzyskania niepodległości, 11 listopada 1928 roku, stołeczny plac Saski nazwano placem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Gmachy państwowe udekorowano girlandami i flagami narodowymi, na Starym Mieście odbył się uroczysty pochód żołnierzy.

11 listopada stał się oficjalnym Świętem Niepodległości w 1937 roku, dwa lata po śmierci Józefa Piłsudskiego, by uczcić objęcie przez niego władzy wojskowej w Królestwie Polskim 11 listopada 1918 roku.