Kościół przypomina, że Zaduszki to czas szczególnej modlitwy o zbawienie dla tych, którzy odeszli i przebywają w czyśćcu. Nazywany "przedsionkiem nieba" jest wyrazem Bożego miłosierdzia, ponieważ przygotowuje ich do pełnego zjednoczenia z Bogiem w niebie. Dzień Zaduszny jest wyrazem przekonania o skuteczności modlitwy wstawienniczej i dniem nadziei na życie wieczne.

Tradycja modlitwy za osoby zmarłe, które czekają na spotkanie z Bogiem, sięga czasów biblijnych. Pierwsze wzmianki o modlitwie i złożeniu ofiary przebłagalnej za tych, którzy odeszli z tego świata, znajdują się już w Starym Testamencie. W IV wieku św. Augustyn pisał: "Nie można zaprzeczyć, że dusze zmarłych doznają ulgi dzięki pobożności swoich żyjących bliskich".

Obchody Dnia Zadusznego zapoczątkował w chrześcijaństwie w 998 roku opat Odilon z opactwa Cluny we Francji, jako przeciwwagę dla pogańskich obrządków czczących zmarłych. Na dzień modlitw za dusze zmarłych - stąd nazwa "Zaduszki" - wyznaczył pierwszy dzień po uroczystości Wszystkich Świętych. W XIII wieku tradycja ta rozpowszechniła się w całym Kościele katolickim. Początkowo we Francji, Anglii, Niemczech i Włoszech, później w innych krajach. W Polsce Dzień Zaduszny obchodzono w XII stuleciu, a z końcem XV tradycja była już znana w całym kraju.

W 1915 roku papież Benedykt XV, na prośbę opata benedyktynów, zezwolił, aby tego dnia każdy kapłan mógł odprawić trzy msze: w intencji przyjętej od wiernych, za wszystkich wiernych zmarłych i w intencji papieża. Zwyczaj ten nie jest traktowany jako obowiązek.

Kilkaset lat wcześniej Kościół ogłosił istnienie czyśćca jako dogmat na soborze w Lyonie w 1274 roku. W XVI wieku podczas sesji Soboru Trydenckiego ogłoszono z kolei dekret, że duszom w nim przebywającym można pomagać, "zanosząc prośby przed tron Boży". Kościół w trosce o zmarłych zaleca nie tylko modlitwę, ale także jałmużnę, odpusty i dzieła pokutne podejmowane w ich intencji.

W Kościele istnieje tradycja nabożeństw za dusze czyśćcowe, między innymi znane są msze święte gregoriańskie, odprawiane codziennie przez 30 dni. W Polsce pod koniec XIX wieku powstało Zgromadzenie Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych, założone przez błogosławionego ojca Honorata Koźmińskiego. Kapucyn został beatyfikowany w 1988 roku przez papieża Jana Pawła II.

Tradycja stawiania zniczy na grobach wywodzi się natomiast z pogańskiego zwyczaju rozpalania ognisk na mogiłach. Ogień miał ogrzewać błąkające się po ziemi dusze zmarłych.