Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 3 lata temu otwarto Muzeum Teatru Polskiego Radia…
2024-10-18, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/dok

3 lata temu otwarto Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim

Muzeum Teatru Polskiego Radia [fot. źródło: facebook.com/fundacjateatrwyobrazni?ref=embed_page]
Muzeum Teatru Polskiego Radia [fot. źródło: facebook.com/fundacjateatrwyobrazni?ref=embed_page]
Trzy lata temu, 18 października 2021 roku, w Baranowie Sandomierskim zostało otwarte Muzeum Teatru Polskiego Radia. To jedyna taka placówka dokumentująca dorobek, działającego prawie 100 lat, Radiowego Teatru Wyobraźni. W muzeum są prezentowane między innymi eksponaty związane ze znanymi słuchowiskami "Matysiakowie" i "W Jezioranach".
Można tu obejrzeć ekspozycję "Sonus ex Machina" - jedyną w Polsce interaktywną prezentację barokowych maszyn służących do wytwarzania efektów dźwiękowych, jak: deszcz, wiatr czy grzmoty. Placówka oferuje też lekcje muzealne i warsztaty tworzenia słuchowisk radiowych. Wystawa poświęcona historii Teatru Polskiego Radia, zatytułowana "Hulewicz-Kukuła", zaprasza w podróż od czasów pierwszego dyrektora Witolda Hulewicza, poprzez złote lata radiowego teatru do czasów współczesnych - dyrekcji Janusza Kukuły. Ponadto w muzeum została zgromadzona kolekcja plakatów Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry", autorstwa Rafała Olbińskiego i Andrzeja Pągowskiego.

"Muzeum Teatru Polskiego Radia - Muzeum Słów i Głosów" - bo tak brzmi pełna nazwa, powstało z inicjatywy Janusza Kukuły - Dyrektora i Głównego Reżysera Teatru Polskiego Radia oraz Wojciecha Ramusa - Prezesa Zarządu Fundacji Teatr Wyobraźni. Historia Teatru Polskiego Radia sięga początków polskiej radiofonii - 29 listopada 1925 roku wyemitowano pierwsze słuchowisko: "Warszawiankę" Stanisława Wyspiańskiego, w reżyserii Mikołaja Alojzego Kaszyna, kierownika programowego radia. W 1926 roku teatr działał już przed mikrofonami Polskiego Radia - spółki akcyjnej, która otrzymała koncesję na nadawanie i przejęła stery rozwoju radiofonii po Polskim Towarzystwie Radiotechnicznym. Zaczęły też powstawać słuchowiska oryginalne, pisane z myślą o radiu. Pierwsze - zatytułowane "Pogrzeb Kiejstuta" autorstwa Witolda Hulewicza - zrealizowała w plenerze Rozgłośnia Wileńska Polskiego Radia 17 maja 1928 roku. To Hulewiczowi radiowy teatr zawdzięcza rozpropagowanie określenia - "teatr wyobraźni".

Dziś Teatr Polskiego Radia zajmuje się produkcją i nadawaniem słuchowisk, będących najczęściej realizacjami utworów scenicznych. Szczególną formą są powieści dźwiękowe w odcinkach, adaptacje prozy i radiowe przedstawienia operowe. Teatr przygotowuje około 160 premier rocznie. Do audycji najbardziej rozpoznawalnych i lubianych przez słuchaczy należą radiowe nowele odcinkowe. Od 1956 roku jest emitowana powieść radiowa "Matysiakowie" a od 1960-go - "W Jezioranach", będące fenomenem na tle światowych radiofonii.

(więcej)

Od lat polskie słuchowiska zdobywają prestiżowe nagrody na międzynarodowych festiwalach sztuki radiowej i telewizyjnej - Prix Italia, Prix Europa, Prix Futura czy Ostankino Prize. W 2011 roku Teatr PR otrzymał tytuł Kuźni Mistrzów Mowy Polskiej. W 2015-tym został nagrodzony Złotym Berłem przyznanym przez Fundację Kultury Polskiej i Bank Millenium.

Radiowy teatr nie tylko jest wyróżniany, lecz sam też przyznaje nagrodę Wielkiego Splendora oraz Honorowego Wielkiego Splendora, a także Splendora Splendorów, honorując nimi znakomitych aktorów, reżyserów, dramaturgów i kompozytorów za wybitne kreacje w słuchowiskach radiowych oraz twórczy wkład w rozwój i umacnianie roli radia artystycznego w Polsce.

Przez lata z radiowym teatrem współpracowali wybitni twórcy, między innymi Melchior Wańkowicz, Maria Kuncewiczowa i Jerzy Szaniawski, którego słuchowisko "Zegarek" z 1935 roku zostało zrealizowane przez 20 rozgłośni na całym świecie. W gronie kompozytorów piszących dla Polskiego Radia byli: Jan Maklakiewicz, Roman Palester i Tadeusz Sygietyński, a spośród reżyserów można wymienić: Aleksandra Bardiniego, Zbigniewa Kopalkę, Andrzeja Piszczatowskiego, Jana Warenycię i Janusza Kukułę. W latach 1961-1992 działał - nawiązujący do przedwojennych tradycji - Radiowy Teatr dla Dzieci, wymyślony i prowadzony przez Wandę Tatarkiewicz-Małkowską. Występowały w nim gwiazdy polskiej sceny, jak: Irena Kwiatkowska, Barbara Krafftówna, Mieczysław Czechowicz i Kazimierz Wichniarz, muzykę i piosenki do słuchowisk komponował między innymi Jerzy Wasowski. Obecnie słuchowiska dla dzieci realizuje też Teatr Polskiego Radia, a ponadto całą dobę audycje dla młodzieży i najmłodszych słuchaczy nadaje Polskie Radio Dzieciom.

Radiowe słuchowiska przeszły ewolucję technologiczną - od sztuk odgrywanych bezpośrednio przed mikrofonem z użyciem najprostszych efektów dźwiękowych, do multimedialnych realizacji, wykorzystujących montaż elektroniczny i specjalne efekty osiągane dzięki współczesnej technice akustycznej.

Od 2001 roku odbywa się Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry", podczas którego prezentowane są najlepsze słuchowiska oraz spektakle telewizyjne. Do 2019 festiwal gościł w Sopocie, po przerwie spowodowanej pandemią od 2021 odbywał się w Zamościu, by w 2024 powrócić do Sopotu.

Zobacz także

2024-10-24, godz. 12:25 XXIX Seminarium Śląskie „Śląska mozaika. Rola wielokulturowości w kształtowaniu regionu” - to temat przewodni tegorocznego Seminarium Śląskiego. Uroczyste otwarcie konferencji… » więcej 2024-10-24, godz. 12:24 Marian Buchowski z nową książką “Rondo. Opolskie fragmenty przeprawy z PRL do RP” to tytuł najnowszej książki Mariana Buchowskiego. Jej promocja odbędzie się w najbliższy piątek (25.10)… » więcej 2024-10-24, godz. 07:00 Przyznano Nagrody Ambasador Polskiej Historii Działacze i organizacje polonijne promujące Polską historię na Węgrzech, w Argentynie, Belgii, Wielkiej Brytanii otrzymały Nagrody Ambasador Polskiej Historii… » więcej 2024-10-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 października » więcej 2024-10-23, godz. 16:00 Odszedł profesor Józef Rykwert, krytyk, historyk architektury oraz wykładowca Odszedł jeden z najważniejszych krytyków historii architektury XX i XXI wieku. Profesor Józef Rykwert kształtował całe pokolenia architektów i teoretyków… » więcej 2024-10-23, godz. 14:00 Historia polskiej opieki nad zabytkami na Kresach Katedra we Lwowie, kolegiata w Ołyce, Muzeum Słowackiego w Krzemieńcu to niektóre z cennych budynków na terenie Ukrainy, których konserwacją zajmuje się… » więcej 2024-10-23, godz. 13:15 68 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 68 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było ono próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej… » więcej 2024-10-23, godz. 11:00 70. rocznica podpisania Układów Paryskich 70 lat temu, 23 października 1954 roku, podpisano Układy Paryskie, których postanowienia znosiły okupacyjny status Republiki Federalnej Niemiec, dawały jej… » więcej 2024-10-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 października » więcej 2024-10-22, godz. 22:04 Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »