Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-14, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
14 października
1257 - W Poznaniu urodził się książę wielkopolski i krakowski, przyszły król Polski Przemysł II.

1767 - W czasie obrad Sejmu w Warszawie na polecenie rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina porwani zostali przez żołnierzy carskich i wywiezieni do Rosji przywódcy konfederacji radomskiej: biskup krakowski Kajetan Sołtyk, biskup kijowski Józef Andrzej Załuski oraz hetman polny koronny Wacław Rzewuski i jego syn Seweryn.

1773 - W obliczu pierwszego rozbioru sejm 1773 r. podjął wysiłek reformy państwa, obejmujący również zmianę systemu kształcenia. Do realizacji tego celu powołano Komisję Edukacji Narodowej. Była to jedna z pierwszych w Europie państwowa instytucja oświatowa.

1809 - Wojny napoleońskie: W Schoenbrunn podpisany został traktat pokojowy pomiędzy Francją i Austrią; na jego mocy do Księstwa Warszawskiego włączone zostały ziemie III zaboru austriackiego, jako departamenty: krakowski, radomski, lubelski i siedlecki.

1846 - W Surochowie w powiecie jarosławskim urodził się Kazimierz Badeni, konserwatysta, namiestnik Galicji w latach 1888-1895; od 1895 do 1897 r. premier i minister spraw wewnętrznych Austro-Węgier.

1861 - Władze rosyjskie wprowadziły stan wojenny na terytorium Królestwa Polskiego.

1864 - W Strawczynie koło Kielc urodził się Stefan Żeromski, wybitny pisarz, publicysta, autor powieści "Popioły", "Syzyfowe prace", "Wierna rzeka" oraz "Przedwiośnie".

1889 - Zmarł Jan Mieczkowski, właściciel zakładów fotograficznych w Warszawie, przez krótki okres również w Paryżu, w których zajmował się głównie wykonywaniem portretów. Na swoich zdjęciach uwiecznił m.in. Adama Mickiewicza, Deotymę i Stanisława Moniuszkę.

1913 - W Kijowie urodził się Józef Garliński, oficer Komendy Głównej AK, więzień KL Auschwitz, długoletni prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, historyk, działacz emigracyjny.

1926 - W Poznaniu urodził się Conrad Drzewiecki, tancerz i choreograf.

1930 - W Katowicach urodził się Bogusław Sochnacki, aktor, pedagog, związany z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi i łódzkim Teatrem Nowym; wystąpił m.in. w filmach "Pogrzeb kartofla", "Jeszcze tylko ten las", a także w serialach "Noce i dnie" oraz "Królowa Bona".

1936 - W Łodzi urodziła się Barbara Sass, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów "Krzyk", "Dziewczęta z Nowolipek", "Historia niemoralna", "Pajęczarki", "Pokuszenie", "W imieniu diabła".

1941 - W Moskwie w sowieckim więzieniu na Butyrkach zmarł Aleksander Prystor, jeden z czołowych polityków obozu piłsudczykowskiego, premier w latach 1931-33, poseł, senator, w latach 1935-38 marszałek Senatu.

1942 - Powstała Ukraińska Powstańcza Armia, zbrojna formacja banderowskiej frakcji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-B); podczas II wojny światowej walczyła przeciwko Niemcom i ZSRS; od wiosny 1943 r. prowadziła działania zbrojne przeciwko polskiej ludności Wołynia, Polesia i Galicji Wschodniej, zmierzające do jej całkowitego usunięcia z tych terenów - zdaniem polskich historyków ukraińscy nacjonaliści zamordowali wówczas ok. 100 tys. Polaków.

1943 - W niemieckim obozie zagłady w Sobiborze wybuchł bunt więźniów.

1950 - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego ogłosił wyroki w procesie IV Zarządu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Dowódca WiN ppłk. Łukasz Ciepliński "Pług" oraz jego współpracownicy zostali skazani na karę śmierci wykonaną 1 marca 1951 r. 1 marca jest obchodzony jako święto państwowe - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

1955 - Zmarł prof. Zygmunt Wojciechowski, historyk, założyciel i dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

1969 - Premiera filmu obyczajowego "Struktura kryształu”. Był to reżyserski debiut Krzysztofa Zanussiego.

1981 - Początek wizyty we Francji delegacji NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą na czele.

1987 - W Warszawie zmarła Elżbieta Barszczewska, aktorka, w okresie międzywojennym wystąpiła m.in. w filmach "Trędowata", "Znachor", "Profesor Wilczur", "Dziewczęta z Nowolipek" i "Granica"; po wojnie związana z Teatrem Polskim w Warszawie.

1992 - Na polecenie prezydenta Rosji Borysa Jelcyna zostały opublikowane i przekazane Polsce dokumenty z kremlowskich archiwów, obarczające odpowiedzialnością za zbrodnię katyńską przywódców ZSRS: Józefa Stalina oraz jego towarzyszy z Politbiura KC WKP(b) - Ławrientija Berię, Wiaczesława Mołotowa, Klimenta Woroszyłowa, Anastasa Mikojana, Michaiła Kalinina i Łazara Kaganowicza.

1993 - Powstało Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze.

2011 - W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Wykonany z brązu monument przedstawiający polskiego papieża stanął w atrium Wszechrosyjskiej Państwowej Biblioteki Literatury Obcej.

2019 - Zmarł grafik i ilustrator Bohdan Butenko, autor komiksów i książek, twórca scenografii dla Kabaretu Starszych Panów, projektant lalek i dekoracji do teatrów lalkowych.

2023 – W Krakowie zmarł kompozytor Stanisław Radwan. Współpracował z Piwnicą pod Baranami i z licznymi teatrami w Polsce. Stworzył muzykę do ok. 200 spektakli teatralnych i filmów. Współpracował z reżyserami, m.in. z Konradem Swinarskim, Zygmuntem Hübnerem, Lidią Zamkow, Jerzym Grzegorzewskim, Jerzym Jarockim, Andrzejem Wajdą i Krystianem Lupą.

Zobacz także

2024-10-27, godz. 09:00 80 lat temu doszło do tragicznej ucieczki z Auschwitz 80 lat temu, 27 października 1944 roku, doszło do tragicznej ucieczki więźniów z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz. Ucieczkę zorganizowali członkowie… » więcej 2024-10-27, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 27 października » więcej 2024-10-26, godz. 12:29 Archiwum IPN poszukuje wolontariuszy do zbierania danych o ofiarach niemieckich represji Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej poszukuje wolontariuszy, który pomogą zbierać dane o ofiarach niemieckich represji. Działalność wolontariuszy ma wesprzeć… » więcej 2024-10-26, godz. 12:20 Mecz NAC Breda dla generała Maczka Piłkarze i kibice klubu sportowego NAC Breda podczas dzisiejszego meczu uczczą pamięć żołnierzy 1. dywizji pancernej generała Maczka. 29 października 1944… » więcej 2024-10-26, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 26 października » więcej 2024-10-26, godz. 01:00 Tadeusz Kościółek, zgładzony przez władze komunistyczne, spoczął na cmentarzu Podgórskim Uroczystości pogrzebowe Tadeusza Kościółka, skazanego na karę śmierci i zgładzonego przez władze komunistyczne w 1953 r., odbyły się w piątek na cmentarzu… » więcej 2024-10-25, godz. 15:45 Breda - odsłonięcie popiersia generała Maczka Na polskim cmentarzu wojskowym w Bredzie odsłonięto popiersie generała Stanisława Maczka. Dowodzona przez niego 1.dywizja pancerna 80 lat temu wyzwoliła miasto… » więcej 2024-10-25, godz. 11:00 Konkurs plastyczny w ramach Tygodnia Patriotycznego Muzeum Ziemi Kozielskiej i Miejska Biblioteka Publiczna w Kędzierzynie-Koźlu zapraszają dzieci i młodzież do udziału w konkursie plastycznym pod tytułem… » więcej 2024-10-25, godz. 09:00 106 lat temu został powołany Sztab Generalny Wojska Polskiego 106 lat temu, 25 października 1918 roku, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich. Dziesięć lat później - w 1928… » więcej 2024-10-25, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 25 października » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »