Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81. rocznica bitwy pod Lenino
2024-10-12, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

81. rocznica bitwy pod Lenino

Atak Wojska Polskiego pod Lenino. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Atak Wojska Polskiego pod Lenino. [fot. wikipedia/domena publiczna]
To było jedno z najbardziej krwawych starć podczas II wojny światowej. 81 lat temu, 12 października 1943 roku, rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Lenino, stoczona przez Armię Czerwoną z siłami Wehrmachtu. Celem było przełamanie przez Rosjan pozycji niemieckich na wschodniej Białorusi w pobliżu miasteczka Lenino, co się nie udało i front stanął w miejscu do lata następnego roku.
Bitwa była określana jako "chrzest bojowy" 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, sformowanej w Sielcach nad Oką w Związku Radzieckim i dowodzonej przez generała Zygmunta Berlinga. "Kościuszkowcy" walczyli w składzie 33. Radzieckiej Armii Frontu Zachodniego. W okresie PRL starcie pod Lenino przedstawiano jako jedno z największych zwycięstw w dziejach polskiego oręża, budując mit przyjaźni polsko-radzieckiej. W rzeczywistości, nieprzygotowana i źle dowodzona dywizja, bez wsparcia pancernego i lotniczego, nie była w stanie przełamać niemieckiej obrony.

1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, utworzoną pod auspicjami komunistycznego Związku Patriotów Polskich, tworzyli między innymi polscy zesłańcy i jeńcy, którzy nie zdążyli wstąpić do armii generała Władysława Andersa i wyjść z nią z ZSRR. Na początku września 1943 roku, zaledwie pięć miesięcy po rozpoczęciu formowania, 1. Dywizja Piechoty została włączona w skład Frontu Zachodniego i podporządkowana 33. Armii pod dowództwem generała Wasilija Gordowa. Żołnierze polscy nie zostali wystarczająco przeszkoleni, brakowało im też doświadczenia. Dowódcy Armii Czerwonej natomiast nie liczyli się ze stratami w ludziach.

Podczas bitwy pod Lenino "kościuszkowcy" stracili ponad trzy tysiące żołnierzy, z tej liczby ponad 500 poległo, niemal 1800 zostało rannych, ponad 650 zaginęło bez wieści, a ponad 100 dostało się do niemieckiej niewoli. Straty własne dywizji wyniosły blisko 24 procent stanu osobowego.

Na miejscu bitwy pod Lenino znajduje się polski cmentarz wojskowy.

(więcej)

Przeciwnikiem wojsk radzieckich i polskich były połączone - 337. i 113. - niemieckie dywizje piechoty, broniące "linii Pantery", przebiegającej na wysokości Lenino. Kierunek ten miał duże znaczenie strategiczne, gdyż poprzez tak zwaną bramę smoleńską otwierał drogę na Białoruś, a następnie do Polski i Prus Wschodnich.

Polskiej dywizji przypadło w udziale przełamanie obrony niemieckiej na rzece Mierei między Susajewo i Lenino, zdobycie dwóch sąsiednich wsi oraz rozwijanie natarcia w kierunku Dniepru. Żołnierzom udało się wedrzeć w głąb niemieckiej obrony, jednak po dwóch dniach zaciętych walk dywizja została wycofana na tyły, by uzupełnić straty. Wskutek tego Niemcy odzyskali utracony teren i działania na froncie zamarły do lata 1944 roku, gdy rozpoczęła się wielka ofensywa Armii Czerwonej na Białorusi, znana pod kryptonimem "Bagration".

1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki w 1944 roku walczyła pod Puławami i o Pragę. Od lutego 1945 brała udział w walkach o Wał Pomorski, forsowała Odrę oraz uczestniczyła w szturmie na Berlin. W 1955 roku jednostka została przeformowana w 1. Warszawską Dywizję Zmechanizowaną, której dowództwo stacjonowało w podwarszawskim Legionowie. Była sztandarową formacją, pełniąc też funkcje reprezentacyjne, do rozformowania w 2011 roku.

W okresie PRL, od 1950 do 1989 roku, decyzją komunistycznych władz, w rocznicę walk pod Lenino - 12 października - obchodzono Dzień Wojska Polskiego. Rada Państwa uznała tę bitwę za początek braterstwa Wojska Polskiego z Armią Czerwoną.

Zobacz także

2024-11-04, godz. 09:00 Colloquium Opole 2024 o zbiorowej pamięci i sposobach jej kształtowania “Pamięć zbiorowa i sposoby jej kształtowania z polsko-czesko-niemieckiej perspektywy” - pod takim tytułem już w najbliższy wtorek (05.11) rozpocznie… » więcej 2024-11-04, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 4 listopada » więcej 2024-11-03, godz. 11:00 Prezes IPN o projekcie straty.pl: stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej Stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej - zaapelował w czwartek prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki. W Gdańsku… » więcej 2024-11-03, godz. 11:00 81 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 81. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej 2024-11-03, godz. 09:00 Mija 40 lat od pogrzebu księdza Jerzego Popiełuszki 40 lat temu, 3 listopada 1984 roku, w Warszawie odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa… » więcej 2024-11-03, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 3 listopada » więcej 2024-11-02, godz. 09:00 Ogłoszono nominacje do Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego O Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego rywalizowało w tym roku 100 publikacji. Spośród nich jury 16. edycji nagrody nominowało… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Dzień Zaduszny 2 listopada w Dzień Zaduszny Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycją tego dnia jest odwiedzanie grobów bliskich, składanie kwiatów… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 2 listopada » więcej 2024-11-01, godz. 11:00 Na zabytkowych nekropoliach w Wilnie odbędzie się akcja zapalenia zniczy Wspólne zapalenie zniczy odbędzie się po godzinie 13 na zabytkowym Cmentarzu Na Rossie w Wilnie. Akcję organizuje społeczność polska na Litwie. Nekropolia… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »