Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 20 lat temu zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz…
2024-10-07, 11:15 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok. /w kry

20 lat temu zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny

Bystrzycki-Przemyslaw [fot. źródło: elitadywersji.org/domena publiczna]
Bystrzycki-Przemyslaw [fot. źródło: elitadywersji.org/domena publiczna]
20 lat temu, 7 października 2004 roku, zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny. Był autorem wielu książek poświęconych historii, w tym "Znaku cichociemnych".
Wydana w 1983 roku, była pierwszą pracą poświęconą legendarnym żołnierzom AK. Bystrzycki opisał w niej historię elitarnej jednostki, szkolonej w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych, realizowanych w okupowanej Polsce. Autor zmarł w wieku 81 lat.

W wieku 17 lat został wywieziony w głąb ZSRR, do Kazachstanu. Po ucieczce skazany na dziesięć lat łagru. We wrześniu 1941 roku - zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski, zgłosił się do Armii Polskiej na Wschodzie. Wkrótce trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł szkolenie dla cichociemnych i został zrzucony na Podhale. Był dowódcą tajnej radiostacji 1. Pułku Piechoty Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej, działającej do sierpnia 1945. Posługiwał się pseudonimami "Grzbiet” i „Kreda”.

Po wojnie brał udział w organizacji antysowieckiego podziemia. Aresztowany przez UB trafił do więzienia. Po wyjściu na wolność zamieszkał w Poznaniu. Zajmował się pracą dziennikarską i pisaniem.

Deklarował, że jego celem jako pisarza było dawanie świadectwa prawdzie. W utworach dzielił się refleksją nad historią i ludzką egzystencją. W dorobku literackim miał ponad 20 książek, wśród nich powieści wyróżniające się epickim rozmachem, jak "Nad Sanem, nad zielonookim" i "Wiatr Kuszmurunu", które razem z pozycjami - "Znak cichociemnych" i "Oddanie broni" stanowią cykl autobiograficzny. Uczestniczył także w działalności Komisji Historycznej do spraw Cichociemnych. Od 1989 roku był członkiem władz naczelnych Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Pisarz przez wiele lat pełnił funkcję wiceprezesa Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Należał także między innymi do Polskiego PEN Clubu i Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza.

Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Honorowy obywatel Poznania i Przemyśla.

(więcej)

Przemysław Bystrzycki urodził 23 maja 1923 roku w Przemyślu. W kwietniu 1940 został wywieziony wraz z rodziną do Kazachstanu. Uciekł rok później, w maju 1941 roku. Po dotarciu do Charkowa został aresztowany, a następnie skazany na dziesięć lat łagru. Zwolniony we wrześniu, na mocy układu Sikorski-Majski.

W listopadzie 1941 roku w Tockoje zgłosił się do formującej się Armii Polskiej na Wschodzie. Został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskich 6. Lwowskiej Dywizji Piechoty. W 1942 roku ewakuowany do Palestyny, następnie oddelegowany do Wielkiej Brytanii. W Szkocji ukończył kursy łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii. W 1944 roku, po specjalnym szkoleniu, został zrzucony jako skoczek spadochronowy na teren okupowanej Polski, na Podhale.

Po wojnie pozostał w podziemiu. Najpierw w Górze Świętego Jana, później niedaleko Jodłownika, wyposażony w dwie radiostacje, utrzymywał łączność z Centralą w Londynie, skąd przybywały instrukcje przekazywane potem Komendantowi Głównemu AK. W sierpniu 1945 roku został aresztowany w Krakowie przez UB. Skazano go na sześć lat więzienia. Na mocy amnestii karę zmniejszono do jednego roku.

Po wyjściu na wolność kształcił się na Uniwersytecie imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1951 roku ukończył studia ekonomiczne, rok później - socjologiczne.

Przemysław Bystrzycki należał do redakcji pism "Poznań - dzieje, ludzie, kultura", a także ukazującego się w Szczecinie - "Ziemia i Morze". W latach 1957-1960 był kierownikiem działu publicystycznego, a następnie kulturalnego w "Tygodniku Zachodnim", a od 1964 - działu literackiego w miesięczniku "Nurt". Od 1968 roku aż do przejścia na emeryturę w 1990 - redaktor naczelny pisma "Ceramika Budowlana".

W ostatnich latach życia pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich. Zmarł w 2004 roku w Poznaniu. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Zobacz także

2024-11-05, godz. 21:19 Kalendarium historyczne 5 listopada » więcej 2024-11-04, godz. 09:00 Colloquium Opole 2024 o zbiorowej pamięci i sposobach jej kształtowania “Pamięć zbiorowa i sposoby jej kształtowania z polsko-czesko-niemieckiej perspektywy” - pod takim tytułem już w najbliższy wtorek (05.11) rozpocznie… » więcej 2024-11-04, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 4 listopada » więcej 2024-11-03, godz. 11:00 Prezes IPN o projekcie straty.pl: stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej Stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej - zaapelował w czwartek prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki. W Gdańsku… » więcej 2024-11-03, godz. 11:00 81 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 81. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej 2024-11-03, godz. 09:00 Mija 40 lat od pogrzebu księdza Jerzego Popiełuszki 40 lat temu, 3 listopada 1984 roku, w Warszawie odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa… » więcej 2024-11-03, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 3 listopada » więcej 2024-11-02, godz. 09:00 Ogłoszono nominacje do Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego O Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego rywalizowało w tym roku 100 publikacji. Spośród nich jury 16. edycji nagrody nominowało… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Dzień Zaduszny 2 listopada w Dzień Zaduszny Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycją tego dnia jest odwiedzanie grobów bliskich, składanie kwiatów… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 2 listopada » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »