Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 20 lat temu zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz…
2024-10-07, 11:15 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok. /w kry

20 lat temu zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny

Bystrzycki-Przemyslaw [fot. źródło: elitadywersji.org/domena publiczna]
Bystrzycki-Przemyslaw [fot. źródło: elitadywersji.org/domena publiczna]
20 lat temu, 7 października 2004 roku, zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny. Był autorem wielu książek poświęconych historii, w tym "Znaku cichociemnych".
Wydana w 1983 roku, była pierwszą pracą poświęconą legendarnym żołnierzom AK. Bystrzycki opisał w niej historię elitarnej jednostki, szkolonej w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych, realizowanych w okupowanej Polsce. Autor zmarł w wieku 81 lat.

W wieku 17 lat został wywieziony w głąb ZSRR, do Kazachstanu. Po ucieczce skazany na dziesięć lat łagru. We wrześniu 1941 roku - zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski, zgłosił się do Armii Polskiej na Wschodzie. Wkrótce trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł szkolenie dla cichociemnych i został zrzucony na Podhale. Był dowódcą tajnej radiostacji 1. Pułku Piechoty Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej, działającej do sierpnia 1945. Posługiwał się pseudonimami "Grzbiet” i „Kreda”.

Po wojnie brał udział w organizacji antysowieckiego podziemia. Aresztowany przez UB trafił do więzienia. Po wyjściu na wolność zamieszkał w Poznaniu. Zajmował się pracą dziennikarską i pisaniem.

Deklarował, że jego celem jako pisarza było dawanie świadectwa prawdzie. W utworach dzielił się refleksją nad historią i ludzką egzystencją. W dorobku literackim miał ponad 20 książek, wśród nich powieści wyróżniające się epickim rozmachem, jak "Nad Sanem, nad zielonookim" i "Wiatr Kuszmurunu", które razem z pozycjami - "Znak cichociemnych" i "Oddanie broni" stanowią cykl autobiograficzny. Uczestniczył także w działalności Komisji Historycznej do spraw Cichociemnych. Od 1989 roku był członkiem władz naczelnych Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Pisarz przez wiele lat pełnił funkcję wiceprezesa Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Należał także między innymi do Polskiego PEN Clubu i Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza.

Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Honorowy obywatel Poznania i Przemyśla.

(więcej)

Przemysław Bystrzycki urodził 23 maja 1923 roku w Przemyślu. W kwietniu 1940 został wywieziony wraz z rodziną do Kazachstanu. Uciekł rok później, w maju 1941 roku. Po dotarciu do Charkowa został aresztowany, a następnie skazany na dziesięć lat łagru. Zwolniony we wrześniu, na mocy układu Sikorski-Majski.

W listopadzie 1941 roku w Tockoje zgłosił się do formującej się Armii Polskiej na Wschodzie. Został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskich 6. Lwowskiej Dywizji Piechoty. W 1942 roku ewakuowany do Palestyny, następnie oddelegowany do Wielkiej Brytanii. W Szkocji ukończył kursy łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii. W 1944 roku, po specjalnym szkoleniu, został zrzucony jako skoczek spadochronowy na teren okupowanej Polski, na Podhale.

Po wojnie pozostał w podziemiu. Najpierw w Górze Świętego Jana, później niedaleko Jodłownika, wyposażony w dwie radiostacje, utrzymywał łączność z Centralą w Londynie, skąd przybywały instrukcje przekazywane potem Komendantowi Głównemu AK. W sierpniu 1945 roku został aresztowany w Krakowie przez UB. Skazano go na sześć lat więzienia. Na mocy amnestii karę zmniejszono do jednego roku.

Po wyjściu na wolność kształcił się na Uniwersytecie imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1951 roku ukończył studia ekonomiczne, rok później - socjologiczne.

Przemysław Bystrzycki należał do redakcji pism "Poznań - dzieje, ludzie, kultura", a także ukazującego się w Szczecinie - "Ziemia i Morze". W latach 1957-1960 był kierownikiem działu publicystycznego, a następnie kulturalnego w "Tygodniku Zachodnim", a od 1964 - działu literackiego w miesięczniku "Nurt". Od 1968 roku aż do przejścia na emeryturę w 1990 - redaktor naczelny pisma "Ceramika Budowlana".

W ostatnich latach życia pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich. Zmarł w 2004 roku w Poznaniu. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Zobacz także

2024-12-10, godz. 10:53 "Po katastrofie Heweliusz zatonął ponownie – w morzu kłamstw" Po katastrofie Heweliusz zatonął ponownie – w morzu kłamstw. Wiedziałem, że moja książka będzie nie tylko o tragedii promu, ale też ułomnym państwie… » więcej 2024-12-09, godz. 10:47 Pożar katedry Notre Dame uruchomił ludzką wyobraźnię Pożar, który 15 kwietnia 2019 r. wybuchł w paryskiej katedrze Notre Dame, kolejny raz uruchomił ludzką wyobraźnię, wzbudził skojarzenia. Masową reakcją… » więcej 2024-12-09, godz. 09:40 Wystawa na opolskim dworcu PKP o powstańcach warszawskich Losy powstańców warszawskich przewożonych koleją do Stalagu Lamsdorf przypomni wystawa, która zostanie pokazana w sali dworca kolejowego PKP Opole Główne… » więcej 2024-12-09, godz. 10:35 Bez pieniędzy na remont pomnika i amfiteatru. "Takie miejsce powinno być pielęgnowane" Nie będzie pieniędzy na remont Pomnika Czynu Powstańczego i amfiteatru w Górze św. Anny. Taką decyzję podjęli posłowie podczas piątkowego (06.12) głosowania… » więcej 2024-12-06, godz. 12:08 Wspomnienie Świętego Mikołaja 6 grudnia przypadają mikołajki - zwyczaj wręczania prezentów i drobnych upominków, głównie dzieciom. Tradycja ta jest kultywowana na pamiątkę Świętego… » więcej 2024-12-05, godz. 19:58 "Rzadko się zdarzają takie odkrycia". Biblia Brzeska przekazana konserwatorom Po odnalezieniu i zgłoszeniu odpowiednim służbom, przyszedł czas na przekazanie badaczom. Mowa o dwóch księgach, które mogą być egzemplarzami Biblii Brzeskiej… » więcej 2024-12-06, godz. 12:04 "To jawny brak poszanowania dla miejsca pamięci". Dewastacje w Łambinowicach Bezprecedensowe akty wandalizmu w gminie Łambinowice. Na Cmentarzu Jeńców Radzieckich w Łambinowicach zniszczono i skradziono fragmenty ogrodzenia i bramy… » więcej 2024-12-03, godz. 10:11 Ambasador Bodnar: rozwiązanie problemów polsko-ukraińskich wymaga uwzględnienia interesów obu państw Nowy ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Bodnar powiedział w poniedziałek, że do rozwiązania problemów polsko-ukraińskich konieczna jest stanowczość i uwzględnienie… » więcej 2024-12-03, godz. 08:39 Wzruszająca opowieść o patriotyzmie w dokumencie opolskiej fundacji Przy pełnej sali odbyła się opolska kinowa premiera dokumentu Grzegorza Kubaszki "Z pacynką i w pasiaku". Fundacja Filmowa Polscy Wychodźcy realizowała zdjęcia… » więcej 2024-12-02, godz. 14:35 Nagroda Historyczna m.st. Warszawy za książkę o akcji "Wisła" Prof. Grzegorz Motyka otrzymał w niedzielę Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Jury przyznało ją mu za książkę „Akcja »Wisła«… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »