Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy…
2024-09-25, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę

Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 25 września 1939 roku, Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę. Był to pierwszy w historii II wojny światowej nalot dywanowy na europejską metropolię. Przez niemal 11 godzin około 400 niemieckich samolotów zrzucało bomby na miasto i bezbronną ludność. Szacuje się, że w tzw. czarny poniedziałek zginęło od kilku do 10 tysięcy osób. Ponad 30 tysięcy zostało rannych.
Stolica była bombardowana przez Luftwaffe codziennie od wybuchu wojny 1 września aż do kapitulacji - 28 września. Celem wroga były budynki mieszkalne, szkoły, szpitale oznakowane Czerwonymi Krzyżami, a nawet cmentarze. 23 września zamilkła rozgłośnia Polskiego Radia - Warszawa II, nadająca z Fortu Mokotowskiego.

W "lany poniedziałek" - jak ironicznie mówili warszawiacy, czyli 25 września - na miasto spadło blisko 630 ton bomb burzących i zapalających. Wybuchło około 200 pożarów. Niemcy zbombardowali elektrownię i stację filtrów. W płomieniach stanęły szpitale, gmachy publiczne, budynki mieszkalne. Płonął Nowy Świat, Marszałkowska, Królewska, Chmielna i wiele innych ulic. Po godzinie 17-tej ponad 30 maszyn przeprowadziło ostatni nalot tego dnia. Zniszczono zabudowania Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Łącznie, podczas oblężenia we wrześniu 1939 roku, zniszczeniu uległo 12 procent zabudowy Warszawy.

Ataki lotnicze były wstępem do generalnego szturmu na Warszawę 26 września. Oddziały niemieckie przeprowadziły natarcie, które jednak nie przyniosło większych sukcesów. Następnego dnia, wobec braku prądu, żywności i wody pitnej oraz tragicznej sytuacji ludności cywilnej, zapadła decyzja o wstrzymaniu walk. Akt kapitulacji stolicy podpisano 28 września 1939 roku. W czasie całej wojny obronnej w Warszawie poległo około 6 tysięcy żołnierzy, a rany odniosło 16 tysięcy. Zginęło około 25 tysięcy cywilów, 50 tysięcy ludzi zostało rannych.

Amerykański fotografik Julien Bryan, dokumentujący we wrześniu 1939 roku bohaterską postawę warszawiaków i bestialstwo żołnierzy niemieckich, nazwał naloty "terrorystycznymi". Na podstawie taśm wywiezionych z Polski zmontował film "Oblężenie", wyświetlany w amerykańskich kinach wiosną 1940 roku. To Bryan powiedział: "Gdyby Spartanie odżyli, to przed wami, Polacy, pochyliliby czoła".

(więcej)

Ogromne zasługi podczas walk w stolicy we wrześniu 1939 roku położył dowodzący cywilną obroną Warszawy prezydent Stefan Starzyński. Wykazał się nie tylko zmysłem organizacyjnym, lecz także niezwykłą determinacją i poświęceniem. Do historii przeszły jego transmitowane na żywo przemówienia radiowe, w których informował o stanie miasta i mobilizował ludność do walki.

Niemieccy piloci bombardowali szpitale oznaczone Czerwonymi Krzyżami, szkoły, budynki mieszkalne i kościoły oraz schodzili na tyle nisko, by prowadzić ostrzał ludności cywilnej z karabinów maszynowych. Włoski korespondent wojenny pisał o Warszawie: "Lotnictwo obrzucało bombami i ostrzeliwało barykady na ulicach. Zdarzyło się po raz pierwszy w historii wojen, że samoloty walczyły z barykadami”.

Naloty na miasto obserwował bezpośrednio (22 września) Adolf Hitler w towarzystwie Heinricha Himmlera z wieży kościoła św. Feliksa w Marysinie Wawerskim. Informacyjna Agencja Radiowa/

Zobacz także

2024-10-24, godz. 12:25 XXIX Seminarium Śląskie „Śląska mozaika. Rola wielokulturowości w kształtowaniu regionu” - to temat przewodni tegorocznego Seminarium Śląskiego. Uroczyste otwarcie konferencji… » więcej 2024-10-24, godz. 12:24 Marian Buchowski z nową książką “Rondo. Opolskie fragmenty przeprawy z PRL do RP” to tytuł najnowszej książki Mariana Buchowskiego. Jej promocja odbędzie się w najbliższy piątek (25.10)… » więcej 2024-10-24, godz. 07:00 Przyznano Nagrody Ambasador Polskiej Historii Działacze i organizacje polonijne promujące Polską historię na Węgrzech, w Argentynie, Belgii, Wielkiej Brytanii otrzymały Nagrody Ambasador Polskiej Historii… » więcej 2024-10-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 października » więcej 2024-10-23, godz. 16:00 Odszedł profesor Józef Rykwert, krytyk, historyk architektury oraz wykładowca Odszedł jeden z najważniejszych krytyków historii architektury XX i XXI wieku. Profesor Józef Rykwert kształtował całe pokolenia architektów i teoretyków… » więcej 2024-10-23, godz. 14:00 Historia polskiej opieki nad zabytkami na Kresach Katedra we Lwowie, kolegiata w Ołyce, Muzeum Słowackiego w Krzemieńcu to niektóre z cennych budynków na terenie Ukrainy, których konserwacją zajmuje się… » więcej 2024-10-23, godz. 13:15 68 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 68 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było ono próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej… » więcej 2024-10-23, godz. 11:00 70. rocznica podpisania Układów Paryskich 70 lat temu, 23 października 1954 roku, podpisano Układy Paryskie, których postanowienia znosiły okupacyjny status Republiki Federalnej Niemiec, dawały jej… » więcej 2024-10-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 października » więcej 2024-10-22, godz. 22:04 Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »