Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy…
2024-09-25, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę

Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 25 września 1939 roku, Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę. Był to pierwszy w historii II wojny światowej nalot dywanowy na europejską metropolię. Przez niemal 11 godzin około 400 niemieckich samolotów zrzucało bomby na miasto i bezbronną ludność. Szacuje się, że w tzw. czarny poniedziałek zginęło od kilku do 10 tysięcy osób. Ponad 30 tysięcy zostało rannych.
Stolica była bombardowana przez Luftwaffe codziennie od wybuchu wojny 1 września aż do kapitulacji - 28 września. Celem wroga były budynki mieszkalne, szkoły, szpitale oznakowane Czerwonymi Krzyżami, a nawet cmentarze. 23 września zamilkła rozgłośnia Polskiego Radia - Warszawa II, nadająca z Fortu Mokotowskiego.

W "lany poniedziałek" - jak ironicznie mówili warszawiacy, czyli 25 września - na miasto spadło blisko 630 ton bomb burzących i zapalających. Wybuchło około 200 pożarów. Niemcy zbombardowali elektrownię i stację filtrów. W płomieniach stanęły szpitale, gmachy publiczne, budynki mieszkalne. Płonął Nowy Świat, Marszałkowska, Królewska, Chmielna i wiele innych ulic. Po godzinie 17-tej ponad 30 maszyn przeprowadziło ostatni nalot tego dnia. Zniszczono zabudowania Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Łącznie, podczas oblężenia we wrześniu 1939 roku, zniszczeniu uległo 12 procent zabudowy Warszawy.

Ataki lotnicze były wstępem do generalnego szturmu na Warszawę 26 września. Oddziały niemieckie przeprowadziły natarcie, które jednak nie przyniosło większych sukcesów. Następnego dnia, wobec braku prądu, żywności i wody pitnej oraz tragicznej sytuacji ludności cywilnej, zapadła decyzja o wstrzymaniu walk. Akt kapitulacji stolicy podpisano 28 września 1939 roku. W czasie całej wojny obronnej w Warszawie poległo około 6 tysięcy żołnierzy, a rany odniosło 16 tysięcy. Zginęło około 25 tysięcy cywilów, 50 tysięcy ludzi zostało rannych.

Amerykański fotografik Julien Bryan, dokumentujący we wrześniu 1939 roku bohaterską postawę warszawiaków i bestialstwo żołnierzy niemieckich, nazwał naloty "terrorystycznymi". Na podstawie taśm wywiezionych z Polski zmontował film "Oblężenie", wyświetlany w amerykańskich kinach wiosną 1940 roku. To Bryan powiedział: "Gdyby Spartanie odżyli, to przed wami, Polacy, pochyliliby czoła".

(więcej)

Ogromne zasługi podczas walk w stolicy we wrześniu 1939 roku położył dowodzący cywilną obroną Warszawy prezydent Stefan Starzyński. Wykazał się nie tylko zmysłem organizacyjnym, lecz także niezwykłą determinacją i poświęceniem. Do historii przeszły jego transmitowane na żywo przemówienia radiowe, w których informował o stanie miasta i mobilizował ludność do walki.

Niemieccy piloci bombardowali szpitale oznaczone Czerwonymi Krzyżami, szkoły, budynki mieszkalne i kościoły oraz schodzili na tyle nisko, by prowadzić ostrzał ludności cywilnej z karabinów maszynowych. Włoski korespondent wojenny pisał o Warszawie: "Lotnictwo obrzucało bombami i ostrzeliwało barykady na ulicach. Zdarzyło się po raz pierwszy w historii wojen, że samoloty walczyły z barykadami”.

Naloty na miasto obserwował bezpośrednio (22 września) Adolf Hitler w towarzystwie Heinricha Himmlera z wieży kościoła św. Feliksa w Marysinie Wawerskim. Informacyjna Agencja Radiowa/

Zobacz także

2024-09-26, godz. 18:00 5 lat temu zmarł Jacques Chirac, były prezydent i premier Francji 5 lat temu, 26. września 2019 roku, zmarł Jacques Chirac, w latach 1995-2007 prezydent Francji, wcześniej dwukrotny premier, a także mer Paryża. Przez 45… » więcej 2024-09-26, godz. 11:00 Powstanie "Wirtualne Muzeum Książąt Lubomirskich" Politechnika Lubelska we współpracy z Fundacją Książąt Lubomirskich stworzy "Wirtualne Muzeum Książąt Lubomirskich". Dzięki temu zbiory jednej z najlepszych… » więcej 2024-09-26, godz. 11:00 Od dzisiaj (26.09) długi urodzinowy weekend Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie (DŹWIĘK) Koncerty, autorskie oprowadzania, noc filmowa, debata i warsztaty dla dzieci - to atrakcje, jakie przygotowało Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie… » więcej 2024-09-26, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 26 września » więcej 2024-09-25, godz. 14:00 Otwarcie wystawy poświęconej Tuskulanom, gdzie ginęli między innymi żołnierze AK "Wysłuchaj mojej historii" to tytuł wystawy, którą od dziś (25.09) można oglądać w Parku pamięci w wileńskich Tuskulanach. 28 września 1944 roku służby… » więcej 2024-09-25, godz. 10:00 W Kwaterze Polskiej w Ponarach odbędą się Uroczystości Ponarskie z udziałem Wojska Polskiego W Kwaterze Polskiej w podwileńskich Ponarach odbędą się dziś (25.09) Uroczystości Ponarskie z udziałem Wojska Polskiego. W tym miejscu w czasie drugiej… » więcej 2024-09-25, godz. 09:00 W Wilnie odsłonięto tablicę poświęconą polskim Sprawiedliwym wśród Narodów Świata W Zespole Parku Pamięci w Tuskulanach w Wilnie odsłonięto w poniedziałek tablicę poświęconą rodzinie Antonowiczów. Instytut Jad Waszem w Jerozolimie uhonorował… » więcej 2024-09-25, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 25 września » więcej 2024-09-24, godz. 22:00 Ogłoszono najlepsze wydarzenie historyczne, wystawę i działalność edukacyjną 2023 roku Wystawa o kobietach w powstaniu warszawskim, otwarcie "Parku Dzieje" w Murowanej Goślinie oraz "Edukatorium Historyczno-Społeczne" z Katowic. To laureaci Plebiscytu… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »