Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-19, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
19 września
1410 - Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska Polski i Litwy zakończyły nieudane oblężenie Malborka.

1551 - W Fontainebleau urodził się Henryk de Valoise, pierwszy elekcyjny król polski, od 1574 r. król Francji jako Henryk III.

1620 - Pod Cecorą wojska polskie, dowodzone przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, poniosły klęskę w bitwie z Turkami.

1657 - W Welawie zwarty został układ pomiędzy Rzeczpospolitą i elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, zwalniający go od polskiej zwierzchności lennej.

1797 - W Grodnie urodził się January Suchodolski, malarz, oficer, uczestnik Powstania Listopadowego.

1863 - Powstanie Styczniowe: W Warszawie przeprowadzono nieudany zamach na carskiego namiestnika Królestwa Polskiego gen. Fiodora Berga.

1892 - W Kursku urodził się Jan Piekałkiewicz, ekonomista, działacz Stronnictwa Ludowego; od 1942 r. Delegat Rządu RP na Kraj; aresztowany i zamordowany przez Niemców w 1943 r.

1897 - W Pawłowie koło Lwowa zmarł Kornel Ujejski, poeta.

1904 - W Leszczynach, obecnie dzielnica Bielsko-Białej, urodził się Paweł Finder, działacz komunistyczny, członek KPP; sekretarz KC PPR w latach 1942-1943; aresztowany i rozstrzelany przez Niemców w lipcu 1944 r.

1931 - Premiera filmu "Dziesięciu z Pawiaka" w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

1934 - Premiera filmu "Czy Lucyna to dziewczyna?" w reżyserii Juliusza Gardana.

1935 - W Kałudze zmarł Konstanty Ciołkowski, rosyjski wynalazca, uczony, prowadzący badania m.in. w dziedzinie aerodynamiki; syn polskiego zesłańca.

1938 - W Warszawie urodził się Zygmunt Krauze, kompozytor, pianista.

1939 - Kampania polska: Zwycięska szarża całego 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich pod Wólką Węglową; była to jedna z ostatnich wielkich szarż w historii kawalerii.

1939 - Kampania polska: Padła Kępa Oksywska. Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża płk Stanisław Dąbek popełnił samobójstwo.

1939 - Kampania polska: W wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą zmarł gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki, dowódca Grupy Operacyjnej "Czersk".

1939 - Armia Czerwona zajęła przejściowo Wilno; w październiku miasto wraz z okręgiem zostało przekazane przez władze sowieckie Litwie.

1939 - II wojna światowa: Triumfalny wjazd Adolfa Hitlera do Gdańska.

1940 - W czasie wielkiej obławy w Warszawie Niemcy aresztowali ponad 2 tys. mężczyzn; wśród nich znalazł się rotmistrz Witold Pilecki, który dobrowolnie dał się zatrzymać, aby dotrzeć do KL Auschwitz w celu zebrania informacji na temat obozu i utworzenia w nim organizacji konspiracyjnej.

1943 - W Ak-Bułak na terenie Kazachstanu urodził się Janusz Kondratiuk, reżyser, autor m.in. filmu "Dziewczyny do wzięcia".

1943 - W nocy z 19 na 20 września z oflagu w Doessel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy; 37 z nich zostało przez Niemców schwytanych i zamordowanych.

1947 - W Poznaniu urodziła się Urszula Sipińska, piosenkarka, kompozytorka; wykonawczyni piosenek "Są takie dni w tygodniu", "Weselne dzieci" i "Cudownych rodziców mam".

1947 - W Warszawie urodził się Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; w latach 1991-1993 prezes Komitetu do spraw Radia i Telewizji; twórca filmów "Matka Królów", "Jezioro Bodeńskie", "Piłkarski poker".

1948 - W byłym majątku Potulickich w Oborach pod Warszawą otwarty został Dom Pracy Twórczej.

1953 - W Bydgoszczy urodziła się Grażyna Szapołowska, aktorka, przez wiele lat związana z Teatrem Narodowym w Warszawie; znana z ról w filmach "Lata dwudzieste lata trzydzieste", "Krótki film o miłości", "Kroniki domowe", "Pan Tadeusz".

1965 - W Poznaniu odsłonięto Pomnik Powstańców Wielkopolskich.

1966 - Premiera filmu "Piekło i niebo" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1968 - W Częstochowie urodził się Paweł Łukaszewski, kompozytor, organizator życia muzycznego.

1971 - W Warszawie urodził się Tomasz Gudzowaty, fotograf, wielokrotny laureat międzynarodowych nagród World Press Photo.

1980 - Premiera filmu "Constans" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

1980 - Premiera filmu "Spokój" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1981 - W Warszawie urodził się Krzysztof Włodarczyk, "Diablo", bokser, były mistrz świata organizacji WBC i IBF w kategorii junior ciężkiej.

1987 - W Warszawie zmarł Wiktor Sadecki, aktor, związany m.in. z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz Starym Teatrem; wystąpił w filmach "Wodzirej", "Lata dwudzieste lata trzydzieste", a także w serialach "Janosik", "Królowa Bona" i "Chłopi".

1988 - Dymisja rządu Zbigniewa Messnera.

1989 – W Warszawie podpisano umowy między Polską a Wspólnotami Europejskimi w sprawie handlu oraz współpracy gospodarczej.

1993 - Odbyły się wybory parlamentarne. Wyniki wyborów do Sejmu: SLD 20,41 proc., PSL 15,4 proc., UD 10,59 proc., UP 7,28 proc., KPN 5,77 proc., BBWR 5,41 proc. W Senacie SLD zdobył 37 miejsc, PSL 36, NSZZ "Solidarność" 9, UD 4, UP 2, BBWR 2, KLD i PC po jednym miejscu; po cztery mandaty senatorskie uzyskali kandydaci innych komitetów oraz kandydaci niezależni. Frekwencja: 52,08 proc.

1996 - W Warszawie zmarł Czesław Petelski, reżyser, scenarzysta; wspólnie z żoną Ewą Petelską autor filmów "Kamienne tablice", "Bołdyn", "Urodziny młodego warszawiaka", "Kopernik", "Jarzębina czerwona", "Drewniany różaniec", "Ogniomistrz Kaleń" i "Kamienne niebo".

2003 - Premiera filmu "Stara baśń. Kiedy Słońce było bogiem" w reżyserii Jerzego Hoffmana.

2014 - Premiera filmu "Miasto 44" w reżyserii Jana Komasy.

2015 - W Gdyni zmarł reżyser filmowy Marcin Wrona, twórca m.in. filmu "Chrzest".

2019 – W Warszawie zmarł ks. Hubert Czuma SJ, katecheta i działacz opozycyjny, duszpasterz radomskiej NSZZ "Solidarność".

2021 – W Warszawie zmarł Jerzy Targalski, ps. Józef Darski, historyk, politolog, orientalista, działacz Komitetu Obrony Robotników oraz "Solidarności", współpracownik Radia Wolna Europa i paryskiej "Kultury", współautor serii książek "Resortowe dzieci". W 2020 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

2022 – W Łodzi zmarł Piotr Marczewski, kompozytor, pianista, dyrygent, autor muzyki rozrywkowej, teatralnej, telewizyjnej i filmowej do takich obrazów jak "Znachor", "Daleko od szosy", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Między ustami a brzegiem pucharu", "Trędowata" i "Przygody Kota Filemona".

Zobacz także

2024-09-19, godz. 11:00 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy 81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z… » więcej 2024-09-19, godz. 09:00 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni 85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami… » więcej 2024-09-18, godz. 11:00 IV edycja Nagrody im. Grażyny Langowskiej IPN ogłasza nabór zgłoszeń kandydatów do IV edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej w kategorii przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej – zgłoszenia… » więcej 2024-09-18, godz. 09:00 74 lata temu Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję Muzyka i Aktualności 74 lata temu - 18 września 1950 roku - Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję "Muzyka i Aktualności". Był to pierwszy w Polskim Radiu nowoczesny magazyn… » więcej 2024-09-18, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 18 września » więcej 2024-09-17, godz. 13:00 80 lat temu rozpoczęła się operacja Market Garden 80 lat temu, 17 września 1944 roku, rozpoczęła się operacja Market Garden przeprowadzona przez aliantów pod Arnhem w Holandii z udziałem polskich żołnierzy… » więcej 2024-09-17, godz. 12:00 85 lat temu utworzono konspiracyjną Tajną Organizację Wojskową 85 lat temu, 17 września 1939 roku, w dniu napaści Związku Sowieckiego na Polskę, w Stanisławowie utworzono Tajną Organizację Wojskową. Była to konspiracyjna… » więcej 2024-09-17, godz. 11:00 Dziś przypada Dzień Sybiraka 17 września - w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę w 1939 roku - przypada Dzień Sybiraka. Został ustanowiony przez Sejm w 2013 roku, by oddać hołd wszystkim… » więcej 2024-09-17, godz. 10:00 85 lat temu doszło do napaści sowieckiej na Polskę 85 lat temu, 17 września 1939 roku, doszło do napaści sowieckiej na Polskę. Na wschodnie tereny naszego kraju wkroczyła Armia Czerwona. Tym samym zrealizowała… » więcej
1819202122
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »