Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-19, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
19 września
1410 - Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska Polski i Litwy zakończyły nieudane oblężenie Malborka.

1551 - W Fontainebleau urodził się Henryk de Valoise, pierwszy elekcyjny król polski, od 1574 r. król Francji jako Henryk III.

1620 - Pod Cecorą wojska polskie, dowodzone przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, poniosły klęskę w bitwie z Turkami.

1657 - W Welawie zwarty został układ pomiędzy Rzeczpospolitą i elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, zwalniający go od polskiej zwierzchności lennej.

1797 - W Grodnie urodził się January Suchodolski, malarz, oficer, uczestnik Powstania Listopadowego.

1863 - Powstanie Styczniowe: W Warszawie przeprowadzono nieudany zamach na carskiego namiestnika Królestwa Polskiego gen. Fiodora Berga.

1892 - W Kursku urodził się Jan Piekałkiewicz, ekonomista, działacz Stronnictwa Ludowego; od 1942 r. Delegat Rządu RP na Kraj; aresztowany i zamordowany przez Niemców w 1943 r.

1897 - W Pawłowie koło Lwowa zmarł Kornel Ujejski, poeta.

1904 - W Leszczynach, obecnie dzielnica Bielsko-Białej, urodził się Paweł Finder, działacz komunistyczny, członek KPP; sekretarz KC PPR w latach 1942-1943; aresztowany i rozstrzelany przez Niemców w lipcu 1944 r.

1931 - Premiera filmu "Dziesięciu z Pawiaka" w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

1934 - Premiera filmu "Czy Lucyna to dziewczyna?" w reżyserii Juliusza Gardana.

1935 - W Kałudze zmarł Konstanty Ciołkowski, rosyjski wynalazca, uczony, prowadzący badania m.in. w dziedzinie aerodynamiki; syn polskiego zesłańca.

1938 - W Warszawie urodził się Zygmunt Krauze, kompozytor, pianista.

1939 - Kampania polska: Zwycięska szarża całego 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich pod Wólką Węglową; była to jedna z ostatnich wielkich szarż w historii kawalerii.

1939 - Kampania polska: Padła Kępa Oksywska. Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża płk Stanisław Dąbek popełnił samobójstwo.

1939 - Kampania polska: W wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą zmarł gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki, dowódca Grupy Operacyjnej "Czersk".

1939 - Armia Czerwona zajęła przejściowo Wilno; w październiku miasto wraz z okręgiem zostało przekazane przez władze sowieckie Litwie.

1939 - II wojna światowa: Triumfalny wjazd Adolfa Hitlera do Gdańska.

1940 - W czasie wielkiej obławy w Warszawie Niemcy aresztowali ponad 2 tys. mężczyzn; wśród nich znalazł się rotmistrz Witold Pilecki, który dobrowolnie dał się zatrzymać, aby dotrzeć do KL Auschwitz w celu zebrania informacji na temat obozu i utworzenia w nim organizacji konspiracyjnej.

1943 - W Ak-Bułak na terenie Kazachstanu urodził się Janusz Kondratiuk, reżyser, autor m.in. filmu "Dziewczyny do wzięcia".

1943 - W nocy z 19 na 20 września z oflagu w Doessel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy; 37 z nich zostało przez Niemców schwytanych i zamordowanych.

1947 - W Poznaniu urodziła się Urszula Sipińska, piosenkarka, kompozytorka; wykonawczyni piosenek "Są takie dni w tygodniu", "Weselne dzieci" i "Cudownych rodziców mam".

1947 - W Warszawie urodził się Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; w latach 1991-1993 prezes Komitetu do spraw Radia i Telewizji; twórca filmów "Matka Królów", "Jezioro Bodeńskie", "Piłkarski poker".

1948 - W byłym majątku Potulickich w Oborach pod Warszawą otwarty został Dom Pracy Twórczej.

1953 - W Bydgoszczy urodziła się Grażyna Szapołowska, aktorka, przez wiele lat związana z Teatrem Narodowym w Warszawie; znana z ról w filmach "Lata dwudzieste lata trzydzieste", "Krótki film o miłości", "Kroniki domowe", "Pan Tadeusz".

1965 - W Poznaniu odsłonięto Pomnik Powstańców Wielkopolskich.

1966 - Premiera filmu "Piekło i niebo" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1968 - W Częstochowie urodził się Paweł Łukaszewski, kompozytor, organizator życia muzycznego.

1971 - W Warszawie urodził się Tomasz Gudzowaty, fotograf, wielokrotny laureat międzynarodowych nagród World Press Photo.

1980 - Premiera filmu "Constans" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

1980 - Premiera filmu "Spokój" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1981 - W Warszawie urodził się Krzysztof Włodarczyk, "Diablo", bokser, były mistrz świata organizacji WBC i IBF w kategorii junior ciężkiej.

1987 - W Warszawie zmarł Wiktor Sadecki, aktor, związany m.in. z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz Starym Teatrem; wystąpił w filmach "Wodzirej", "Lata dwudzieste lata trzydzieste", a także w serialach "Janosik", "Królowa Bona" i "Chłopi".

1988 - Dymisja rządu Zbigniewa Messnera.

1989 – W Warszawie podpisano umowy między Polską a Wspólnotami Europejskimi w sprawie handlu oraz współpracy gospodarczej.

1993 - Odbyły się wybory parlamentarne. Wyniki wyborów do Sejmu: SLD 20,41 proc., PSL 15,4 proc., UD 10,59 proc., UP 7,28 proc., KPN 5,77 proc., BBWR 5,41 proc. W Senacie SLD zdobył 37 miejsc, PSL 36, NSZZ "Solidarność" 9, UD 4, UP 2, BBWR 2, KLD i PC po jednym miejscu; po cztery mandaty senatorskie uzyskali kandydaci innych komitetów oraz kandydaci niezależni. Frekwencja: 52,08 proc.

1996 - W Warszawie zmarł Czesław Petelski, reżyser, scenarzysta; wspólnie z żoną Ewą Petelską autor filmów "Kamienne tablice", "Bołdyn", "Urodziny młodego warszawiaka", "Kopernik", "Jarzębina czerwona", "Drewniany różaniec", "Ogniomistrz Kaleń" i "Kamienne niebo".

2003 - Premiera filmu "Stara baśń. Kiedy Słońce było bogiem" w reżyserii Jerzego Hoffmana.

2014 - Premiera filmu "Miasto 44" w reżyserii Jana Komasy.

2015 - W Gdyni zmarł reżyser filmowy Marcin Wrona, twórca m.in. filmu "Chrzest".

2019 – W Warszawie zmarł ks. Hubert Czuma SJ, katecheta i działacz opozycyjny, duszpasterz radomskiej NSZZ "Solidarność".

2021 – W Warszawie zmarł Jerzy Targalski, ps. Józef Darski, historyk, politolog, orientalista, działacz Komitetu Obrony Robotników oraz "Solidarności", współpracownik Radia Wolna Europa i paryskiej "Kultury", współautor serii książek "Resortowe dzieci". W 2020 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

2022 – W Łodzi zmarł Piotr Marczewski, kompozytor, pianista, dyrygent, autor muzyki rozrywkowej, teatralnej, telewizyjnej i filmowej do takich obrazów jak "Znachor", "Daleko od szosy", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Między ustami a brzegiem pucharu", "Trędowata" i "Przygody Kota Filemona".

Zobacz także

2024-10-14, godz. 16:00 40. rocznica śmierci ks. Jerzego Popiełuszki – działania Instytutu Pamięci Narodowej Wybrane działania Instytutu Pamięci Narodowej w związku z 40. rocznicą śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Instytut Pamięci Narodowej w Opolu 19 października… » więcej 2024-10-14, godz. 15:00 160 lat temu urodził się Stefan Żeromski, pisarz, publicysta i społecznik 160 lat temu, 14 października 1864 roku, urodził się Stefan Żeromski, pisarz okresu Młodej Polski, publicysta, społecznik, działacz niepodległościowy… » więcej 2024-10-14, godz. 11:00 Rozmowa z prof. Szwagrzykiem o M. Dziemieszkiewiczu [DŹWIĘK] Był jednym z najważniejszych dowódców podziemia antykomunistycznego, a w operację przeciwko niemu zaangażowano setki żołnierzy, funkcjonariuszy oraz agentów… » więcej 2024-10-14, godz. 09:00 Książę Rumunii z wizytą w Łambinowicach. "To dla nas miejsce szczególne" Stary Cmentarz Jeniecki w Łambinowicach odwiedził wyjątkowy gość. Był nim Radu, książę Rumunii. Członek rodziny królewskiej oddał cześć spoczywającym… » więcej 2024-10-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 października » więcej 2024-10-13, godz. 12:58 140 lat temu ustanowiono południk zerowy w Greenwich 140 lat temu, 13 października 1884, ustanowiono południk zerowy w Greenwich pod Londynem. Obecnie jest to linia historyczna, ponieważ 100 lat po wyznaczaniu… » więcej 2024-10-13, godz. 13:00 95 lat temu urodziła się por. Teresa Stanek, ps. "Mitsuko", żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej 95 lat temu, 13 października 1929 roku, urodziła się porucznik Teresa Stanek, pseudonim "Mitsuko", żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, prezes Zarządu… » więcej 2024-10-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 października » więcej 2024-10-12, godz. 11:00 81. rocznica bitwy pod Lenino To było jedno z najbardziej krwawych starć podczas II wojny światowej. 81 lat temu, 12 października 1943 roku, rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Lenino… » więcej 2024-10-12, godz. 09:00 104. rocznica podpisania zawieszenia broni w wojnie polsko-bolszewickiej 104 lata temu - 12 października 1920 roku - w Rydze podpisano zawieszenie broni w trwającej niemal dwa lata wojnie polsko-bolszewickiej, której przełomowym… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »