Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-04, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 września
1725 - W Fontainebleau odbył się ślub króla Francji Ludwika XV i Marii Leszczyńskiej.

1809 - W Krzemieńcu urodził się Juliusz Słowacki, poeta, dramaturg, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu; autor m.in. dramatów "Kordian", "Balladyna", "Lilla Weneda", "Sen srebrny Salomei", "Mazepa", "Samuel Zborowski", a także poematów "Beniowski", "Anhelli", "Król-Duch" i "Ojciec zadżumionych".

1812 - Zmarł Hieronim Janusz Sanguszko, generał, wojewoda wołyński, targowiczanin.

1860 – Na dworzec kolei Warszawsko-Petersburskiej w Wilnie wjechał pierwszy pociąg.

1865 - W Słupówce koło Kcyni urodziła się Maria Karłowska, zakonnica, założycielka Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej; beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II w 1997 r.

1879 - W Aleksandrowie Kujawskim doszło do spotkania cara Aleksandra II i cesarza Niemiec Wilhelma I.

1887 - W Warszawie urodził się Wacław Piotrowski, malarz, portrecista, pejzażysta i rysownik.

1890 - W Krakowie urodził się Michał Żymierski, pierwotnie Łyżwiński, ps. "Rola", żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w 1927 r. skazany za nadużycie finansowe, zdegradowany i wydalony z wojska; po wyjściu z więzienia nawiązał współpracę z sowieckim wywiadem; od 1943 r. doradca wojskowy Sztabu Głównego GL, następnie dowódca AL (1944). W latach 1944-1947 naczelny dowódca WP; od 1945 r. marszałek Polski; w 1946 r. stanął na czele Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, koordynującej działania przeciwko środowiskom niepodległościowym; w 1953 r. aresztowany - zwolniony i zrehabilitowany w 1955 r.

1890 - We Lwowie urodził się Eugeniusz Geppert, malarz, przedstawiciel koloryzmu; organizator Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

1895 – W Warszawie otwarto Średnią Szkołę Mechaniczno-Techniczną ufundowaną przez finansistów Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda.

1899 - W Odessie urodziła się Ida Kamińska, aktorka, reżyserka, pedagog, tłumaczka; w latach 1955-1968 dyrektor Państwowego Teatru Żydowskiego w Warszawie; w 1967 r. otrzymała nominację do Oscara w kategorii najlepszej roli kobiecej za rolę w filmie "Sklep przy głównej ulicy"; w 1968 r. wyemigrowała do USA.

1909 - Urząd prezydenta Warszawy objął Aleksander Miller; w sierpniu 1915 r. opuścił miasto razem z wycofującymi się przed Niemcami wojskami rosyjskimi.

1924 - W Warszawie urodził się Jerzy Ficowski, poeta, eseista, tłumacz, odkrywca talentu Papuszy, znawca kultury romskiej i żydowskiej, entuzjasta twórczości Brunona Schulza.

1930 - W Poznaniu urodził się Marek Sewen, dyrygent, kompozytor i altowiolista.

1939 - Początek ewakuacji z Warszawy korpusu dyplomatycznego, rządu i instytucji państwowych oraz złota Banku Polskiego.

1939 - W czasie tzw. krwawego poniedziałku w Częstochowie żołnierze Wehrmachtu zastrzelili na ulicach 300-500 mieszkańców miasta.

1939 - Kampania polska: załoga samolotu PZL.23 Karaś z 51 Eskadry Rozpoznawczej ostrzelała i obrzuciła bombami niemiecki pociąg przewożący uzbrojenie i sprzęt wojskowy na stacji w Białej Piskiej na terenie ówczesnych Prus Wschodnich.

1942 - Przewodniczący Starszeństwa Żydów w Litzmannstadt Getto Chaim Mordechaj Rumkowski wygłosił dramatyczne przemówienie ogłaszające zarządzoną przez Niemców tzw. Wielką Szperę - akcję deportacji z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem 15-20 tys. dzieci, osób starszych i chorych.

1952 - W Kościanie zmarł Józef Węgrzyn, aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach "Księżna Łowicka", "Trędowata", "Dziesięciu z Pawiaka", "Znachor", "Strachy" i "Kościuszko pod Racławicami".

1961 - Premiera filmu "Dziś w nocy umrze miasto" w reż. Jana Rybkowskiego.

1963 - W Szczecinie piłkarska reprezentacja Polski pokonała Norwegię 9:0; w meczu tym swoją pierwszą bramkę dla drużyny narodowej strzelił 16-letni Włodzimierz Lubański. Do czasu rozegranego w 2009 r. meczu z San Marino, wygranego 10:0, było to najwyższe zwycięstwo polskiej reprezentacji.

1966 - W Warszawie na Stadionie Dziesięciolecia odbyły się "Dożynki Tysiąclecia".

1966 - We Wrocławiu urodził się Marek Krajewski, pisarz, filolog klasyczny, autor m.in. cyklu kryminałów z Eberhardem Mockiem w roli głównej: "Śmierć w Breslau", "Koniec świata w Breslau", "Widma w mieście Breslau", "Festung Breslau", "Dżuma w Breslau", "Głowa Minotaura" oraz "Rzeki Hadesu".

1966 - Prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Skalmierzyckiej koronami poświęconymi przez papieża Pawła VI.

1972 - W Warszawie zmarł Stanisław Milski, aktor, reżyser teatralny, wystąpił m.in. w filmach "Popiół i diament", "Szatan z siódmej klasy" i "Gdzie jest generał".

1978 - W Łodzi urodził się Borys Szyc, aktor warszawskiego Teatru Współczesnego, wystąpił m.in. w filmach "Symetria", "Vinci", "Pręgi", "Testosteron", "Wojna polsko-ruska", "Kret", "1920 Bitwa warszawska", "Pokot", a także w serialach "Oficer" oraz "Tajemnica twierdzy szyfrów".

1979 - Premiera filmu "Panny z Wilka" w reż. Andrzeja Wajdy.

1984 - W Poznaniu zmarł prof. Henryk Łowmiański, historyk, znawca epoki średniowiecza, badacz początków polskiej państwowości.

2010 - W Katowicach zmarł Janusz Kidawa, reżyser, scenarzysta, autor filmu "Grzeszny żywot Franciszka Buły".

2012 - W Tatrach zginął Józef Szaniawski, politolog, sowietolog, publicysta, dziennikarz; w latach 1970-1985 redaktor PAP; od 1973 r. współpracował z Radiem Wolna Europa; aresztowany za działalność niepodległościową w 1985 r. i skazany przez sąd wojskowy na 10 lat więzienia; uniewinniony przez Sąd Najwyższy, wyszedł na wolność w grudniu 1989 r.

2014 – W Nettlebed w hrabstwie Oxford w Wielkiej Brytanii zmarł Jerzy Ostoja-Koźniewski, powstaniec warszawski, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, działacz emigracyjny, minister skarbu w ostatnim rządzie na uchodźstwie.

2016 - W Krakowie zmarł prof. Adam Bielański, chemik, twórca polskiej szkoły katalizy, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

2022 – W Warszawie zmarł Edward Hulewicz, piosenkarz, kompozytor, autor tekstów. Był autorem znanych przebojów, m.in: "Za zdrowie Pań", "Bo jedno życie mam". W 1977 r. wystąpił w "Wodzireju" Feliksa Falka, w którym zaśpiewał piosenkę "Ritmo Carnavale".

Zobacz także

2024-10-01, godz. 09:00 5 lat temu zmarł Karol Tendera, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Pięć lat temu, 1 października 2019 roku, zmarł Karol Tendera, podczas II wojny światowej robotnik przymusowy i więzień niemieckich obozów koncentracyjnych… » więcej 2024-10-01, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 1 października » więcej 2024-09-30, godz. 13:00 Uroczystości Ponarskie W ubiegłym tygodniu na Wileńszczyźnie odbyły się Uroczystości Ponarskie organizowane przez gdańskie Stowarzyszenie "Rodzina Ponarska. W Kwaterze Polskiej… » więcej 2024-09-30, godz. 11:00 Grupa Ładosia otrzyma Złoty Medal Kongresu Stanów Zjednoczonych Grupa Ładosia otrzyma Złoty Medal Kongresu Stanów Zjednoczonych. Senat USA przez aklamację przyjął projekt ustawy honorującej 60 dyplomatów z 28 państw… » więcej 2024-09-30, godz. 09:00 85. rocznica zwycięstwa nad sowietami pod Parczewem 85 lat temu, 30 września 1939 roku, żołnierze Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" pod dowództwem generała Franciszka Kleeberga pokonali pod Parczewem… » więcej 2024-09-30, godz. 08:00 Specjalny program ma pomóc w promocji lokalnych zabytków Wspieranie prac związanych z ochroną zabytków, promowanie oraz upowszechnianie dziedzictwa kulturowego - to główne założenia gminnego programu opieki nad… » więcej 2024-09-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 września » więcej 2024-09-29, godz. 16:32 Lommel - uroczystości 80-lecia wyzwolenia przez „Pancerniaków” Od mszy świętej w belgijskiej miejscowości Lommel rozpoczęły się uroczystości 80.rocznicy wyzwolenia Flandrii spod niemieckiej okupacji przez I Dywizję… » więcej 2024-09-29, godz. 09:00 85 lat temu skapitulowała Twierdza Modlin 85 lat temu, 29 września 1939 roku, po dwóch tygodniach oblężenia, ostrzeliwania i bombardowania z powietrza przez wojska niemieckie, skapitulowała Twierdza… » więcej 2024-09-29, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 29 września » więcej
1718192021
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »