Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-03, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
3 września
1865 - W Makówcu Dużym koło Mińska Mazowieckiego urodził się Konstanty Laszczka, rzeźbiarz, malarz, grafik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1880 - W Berlinie urodził się Janusz Franciszek Radziwiłł, ziemianin, ordynat ołycki, właściciel Nieborowa; polityk konserwatywny, działacz gospodarczy; poseł na Sejm (1928-1935), senator (1935-1938); aresztowany we wrześniu 1939 r. przez władze sowieckie i uwięziony na Łubiance - zwolniony w grudniu 1939 r.; w okresie niemieckiej okupacji przebywał w Warszawie; w 1945 r. ponownie aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Krasnogorsku; w 1947 r. wrócił do Polski; zmarł w Warszawie w 1967 r.

1914 - Wojska rosyjskie zajęły opuszczony przez armię austriacką Lwów.

1928 - W Guszczewinie koło Narewki, na skraju Puszczy Białowieskiej, urodziła się Danuta Siedzikówna, sanitariuszka 5 Wileńskiej Brygady AK, pseudonim "Inka"; skazana w 1946 r. przez władze komunistyczne na karę śmierci i rozstrzelana.

1929 - W Krakowie zmarł Jan Kanty Steczkowski, działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej, minister skarbu i premier rządu utworzonego przez Radę Regencyjną (1918); po odzyskaniu niepodległości ponownie minister skarbu (1920-1921); dyrektor Polskiego Banku Krajowego, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.

1932 - W Warszawie urodził się Jerzy Łojek, historyk, pisarz, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL; autor książek "Dzieje pięknej Bitynki. Historia życia Zofii Potockiej 1760-1822", "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", a także "Agresja 17 września 1939. Studium aspektów politycznych" (1979) i "Dzieje sprawy Katynia" (1980) - opublikowanych przez podziemne wydawnictwa.

1932 - W Wilnie urodził się Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże w Gdańsku w latach 1988-1993.

1935 - Do portu w Gdyni zawinął żaglowiec "Dar Pomorza", kończąc rejs dookoła świata.

1939 - Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Konflikt Niemiec z Polską przekształcił się w wojnę światową.

1939 - W Bydgoszczy niemieccy dywersanci ostrzeliwali wycofujące się jednostki WP; niemiecką dywersję stłumiło wojsko i policja. Propaganda niemiecka nadała tym wydarzeniom nazwę "Blutsonntag" ("krwawa niedziela"); po wkroczeniu do Bydgoszczy Wehrmachtu rozpoczęły się szeroko zakrojone represje wobec ludności polskiej.

1939 - Wojska niemieckie zajęły Częstochowę, Radomsko i Katowice, zmusiły armię "Modlin" do odwrotu na linię Wisły. Koniec walk na Górnym Śląsku oraz o pozycję umocnioną pod Węgierską Górką bronioną przez oddział kpt. Tadeusza Semika.

1939 – Decyzją prezydenta RP Ignacego Mościckiego utworzono Legion Czechów i Słowaków, złożony z żołnierzy, którzy uciekli z okupowanych przez Niemców Czech.

1941 - W KL Auschwitz Niemcy dokonali pierwszego masowego uśmiercenia ludzi za pomocą cyklonu B - zginęło około 600 jeńców sowieckich i 250 Polaków.

1941 - Urodził się Stan Borys, właściwie Stanisław Guzek, wokalista, kompozytor, członek zespołu Blackout.

1942 - Na cmentarzu żydowskim w Działoszycach Niemcy rozstrzelali około 1500 Żydów.

1943 - Wojska alianckie wylądowały na południu Włoch; rząd włoski premiera Pietro Badoglio podpisał zawieszenie broni z aliantami.

1946 - Rząd RP na uchodźstwie rozwiązał Polskie Siły Zbrojne.

1946 - Sekretarz stanu USA James Byrnes w czasie przemówienia w Stuttgarcie wyraził zastrzeżenia wobec granicy polskiej na Odrze i Nysie.

1948 - W Świętochłowicach urodził się Krzysztof Zaleski, reżyser teatralny, aktor, związany m.in. z warszawskim Teatrem Współczesnym i Teatrem Ateneum; wystąpił w filmach "Indeks", "Głosy", "Kochankowie mojej mamy", "Obywatel Piszczyk", "Konsul", "Samowolka" i "Sztos".

1953 - Weszła w życie Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nazywana w skrócie Europejską Konwencją Praw Człowieka.

1965 - W Düsseldorfie zapadł wyrok w sprawie 10 byłych funkcjonariuszy niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

1967 - W Warszawie zmarł Juliusz Rómmel, generał WP, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii "Łódź", a następnie Armii "Warszawa".

1968 - W Warszawie urodził się Piotr Rubik, kompozytor, multiinstrumentalista, producent muzyczny.

1972 - W Krakowie urodziła się Maja Ostaszewska, aktorka Nowego Teatru w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach "Prymas. Trzy lata z tysiąca", "Katyń", "Janosik. Prawdziwa historia", "Uwikłanie", "W imię...", "Jack Strong", "Body/Ciało" oraz w serialu "Czas honoru".

1973 - Premiera filmu "Hubal" w reżyserii Bohdana Poręby.

1974 - W Warszawie zmarł prof. Romuald Gutt, architekt, autor m.in. gmachu Głównego Urzędu Statystycznego; współautor projektu budynków mieszkalnych i ogrodu ambasady Chin w Warszawie.

1980 - W Jastrzębiu podpisano porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a Komisją Rządową; śląskie kopalnie wznowiły pracę.

1982 - Władze komunistyczne aresztowały internowanych 13 grudnia 1981 r. byłych działaczy KSS "KOR": Jacka Kuronia, Jana Lityńskiego, Adama Michnika i Henryka Wujca.

1982 - Premiera filmu "Bołdyn" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

1986 - W Warszawie zmarł Wirgiliusz Gryń, aktor, wystąpił w filmach "Bołdyn", "Klucznik", "Żywot Mateusza", "Jak rozpętałem drugą wojnę światową", "Operacja Himmler", "Wściekły", a także w serialu "Dom".

1987 - W Warszawie doszło do dwóch tragicznych wypadków komunikacyjnych: katastrofy kolejowej na stacji Warszawa Włochy, w wyniku której zginęło osiem osób, a kilkadziesiąt zostało rannych, oraz wypadku tramwaju na skrzyżowaniu ulic Wolskiej i Młynarskiej - zginęło siedem osób, ponad 70 zostało rannych.

1990 - W Warszawie zmarł Mieczysław Fogg, jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy; jego największe przeboje to "Ostatnia niedziela", "Bo to się zwykle tak zaczyna", "Jesienne róże", "Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem", "Szkoda twoich łez, dziewczyno", "Upić się warto" i "Piosenka o mojej Warszawie"; w czasie II wojny światowej pomagał artystom pochodzenia żydowskiego, za co został uhonorowany po wojnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

2011 - W Watykanie zmarł kardynał Andrzej Maria Deskur, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, wieloletni przyjaciel Jana Pawła II, kawaler Orderu Orła Białego.

Zobacz także

2024-10-05, godz. 09:00 45 lat temu zmarł Zygmunt Hertz, współzałożyciel paryskiej "Kultury" 45 lat temu, 5 października 1979 roku, zmarł Zygmunt Hertz, współtwórca i pracownik Instytutu Literackiego, polskiego wydawnictwa emigracyjnego, publikującego… » więcej 2024-10-05, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 5 października » więcej 2024-10-04, godz. 15:00 Prudnik uporządkował ewidencję zabytków Blisko 20 lat trwało przyjęcie Gminnej Ewidencji Zabytków dla terenów wiejskich gminy Prudnik. Dokument jest istotny dla mieszkańców, inwestorów oraz samorządu… » więcej 2024-10-04, godz. 13:00 35 lat temu zmarł Edmund Osmańczyk, dziennikarz, publicysta, senator I kadencji 35 lat temu, 4 października 1989 roku, zmarł Edmund Osmańczyk, pisarz, poeta, dziennikarz i publicysta, do wybuchu II wojny światowej działacz narodowego… » więcej 2024-10-04, godz. 11:00 106 lat temu Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji 106 lat temu, 4 października 1918 roku, generał Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji. Nazywana też "Błękitną Armią", od koloru mundurów… » więcej 2024-10-04, godz. 09:00 120 lat temu urodził się Henryk Vogelfänger, prawnik i gwiazda "Wesołej Lwowskiej Fali" 120 lat temu, 4 października 1904 roku, urodził się Henryk Vogelfänger, prawnik, a także aktor radiowy i filmowy. Był gwiazdą przedwojennego programu radiowego… » więcej 2024-10-04, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 4 października » więcej 2024-10-03, godz. 23:34 Quest dla uczniów „Śladami Powstańczej Warszawy” „Śladami Powstańczej Warszawy”, czyli historia w terenie. W Muzeum Niepodległości zainaugurowano quest - grę terenową dla dzieci i młodzieży. » więcej 2024-10-03, godz. 13:00 Mija 34. rocznica zjednoczenia Niemiec 34 lata temu, 3 października 1990 roku, NRD i RFN po 41 latach zjednoczyły się w jedno państwo. Wydarzenie to upamiętni obchodzone dzisiaj święto narodowe… » więcej 2024-10-03, godz. 11:00 Powstańcy Warszawscy w Lamsdorf – 80. rocznica pierwszego transportu W nocy z 6 na 7 października 1944 r. do Stalagu 344 Lamsdorf przybył pierwszy transport Powstańców Warszawskich. W 80. rocznicę tego wydarzenia Centralne… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »