Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-31, 01:00 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
31 sierpnia
Dzień Solidarności i Wolności
Święto Kawalerii Polskiej

1559 - W Wilnie mistrz Zakonu Kawalerów Mieczowych Gotard Kettler zawarł porozumienie z królem Zygmuntem II Augustem, poddając Inflanty pod jego protekcję.

1827 – W Warszawie otwarto Instytut Oftalmiczny (okulistyczny) ufundowany przez księcia Edwarda Lubomirskiego.

1891 - W Suwałkach urodził się Adam Koc, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, komendant POW; w niepodległej Polsce oficer WP, założyciel i redaktor naczelny "Gazety Polskiej", działacz BBWR, poseł, senator, organizator i szef Obozu Zjednoczenia Narodowego.

1893 - W Kielcach urodził się Władysław Karaś, żołnierz Legionów Polskich i POW, oficer wywiadu WP; na igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936 r. zdobył brązowy medal w strzelectwie - był to pierwszy medal olimpijski w historii polskiego strzelectwa sportowego; w czasie II wojny światowej oficer ZWZ-AK; rozstrzelany przez Niemców w 1942 r.

1912 - We wsi Janowice koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Jan Piwnik "Ponury", cichociemny, oficer "Wachlarza", szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: W bitwie pod Komarowem polska kawaleria odniosła zwycięstwo nad sowiecką 1 Armią Konną.

1928 - W Berlinie odbyła się premiera musicalu "Opera za trzy grosze" Bertolta Brechta i Kurta Weila.

1921 - W Częstochowie urodził się Jerzy Michotek, aktor, piosenkarz, reżyser; wystąpił m.in. w filmie "Wyjście awaryjne" oraz w serialu "Dom".

1933 - W miejscowości Biskupin w powiecie żnińskim odkryto pozostałości prehistorycznej osady.

1935 - W Warszawie urodził się Andrzej Dobosz, krytyk literacki, felietonista; w 1974 r. wyjechał do Francji; w latach 1994-2008 prowadził w Paryżu polską księgarnię "Librairie Dobosz"; w filmie "Rejs" Marka Piwowskiego zagrał rolę filozofa.

1939 - W leżących na terenie III Rzeszy Gliwicach niemieccy dywersanci udający Polaków dokonali napadu na radiostację, nadając komunikat: "Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w rękach polskich"; prowokacja gliwicka została wykorzystana przez Niemców do uzasadnienia agresji na Polskę.

1939 - Ponowne ogłoszenie mobilizacji powszechnej w Polsce.

1941 - Od 31 sierpnia do 3 września w Ponarach koło Wilna Niemcy zamordowali około 8 tys. Żydów; w sumie w latach 1941-1944 Niemcy oraz kolaboranci litewscy zamordowali w tym miejscu około 100 tys. ludzi, wśród nich 60-70 tys. Żydów, wiele tysięcy Polaków, a także Romów, Rosjan, Litwinów, Białorusinów oraz przedstawicieli innych narodowości.

1944 - Powstanie Warszawskie: Początek ewakuacji kanałami ze Starego miasta do Śródmieścia i na Żoliborz. W kościele Sakramentek na Nowym Mieście w wyniku nalotu zginęło około tysiąca osób, a w pasażu Simonsa - około 300.

1944 - Powstanie Warszawskie: Nieudana próba przebicia się oddziałów powstańczych z Grupy "Północ" AK ze Starego Miasta do Śródmieścia; ok. 300 rannych i zabitych.

1944 - Niemcy wywieźli do KL Stutthof ponad 3100 więźniów obozu w Pruszkowie, wśród nich m.in. powstańców warszawskich.

1944 - Powstanie Warszawskie: Podczas próby przebicia się ze Starówki do Śródmieścia poległ Jan Kajus Andrzejewski "Jan", harcmistrz, uczestnik kampanii 1939 r., żołnierz ZWZ-AK, ppłk WP; w czasie Powstania Warszawskiego dowódca Brygady AK "Broda 53".

1944 - Dekret PKWN "o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego".

1945 - We Lwowie zmarł prof. Stefan Banach, matematyk, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazimierza, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej; jeden z twórców analizy funkcjonalnej.

1945 - Funkcjonariusze UB aresztowali Kazimierza Moczarskiego, żołnierza ZWZ-AK, uczestnika Powstania Warszawskiego, od października 1944 do stycznia 1945 r. szefa Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

1947 - W Krakowie urodził się Grzegorz Warchoł, aktor, reżyser teatralny i filmowy; twórca m.in. seriali "Życie Kamila Kuranta", "Gazda z Diabelnej" i "Królewskie sny".

1948 - Początek Plenum KC PPR, które podjęło rezolucję o "odchyleniu prawicowo-nacjonalistycznym". Z KC usunięto m.in. Władysława Gomułkę, sekretarzem generalnym PPR został Bolesław Bierut.

1951 - W Łodzi urodził się Bronisław Wrocławski, aktor związany z łódzkim Teatrem im. Stefana Jaracza, pedagog; wystąpił m.in. w filmach "Vabank II, czyli riposta", "Kingsajz" i "Rewers".

1962 - W Londynie zmarł gen. Felicjan Sławoj-Składkowski, działacz PPS, żołnierz Legionów Polskich, członek POW; minister spraw wewnętrznych (1926-1929, 1930-1931, 1936-1939), poseł na Sejm (1930-1939); premier rządu RP w latach 1936-1939.

1963 - W Warszawie urodził się Robert Gawliński, wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu Wilki.

1971 - We Wrocławiu urodziła się Kinga Preis, aktorka, wystąpiła w filmach "Wrota Europy", "Komornik", "Cztery noce z Anną", "Dom zły", "Cisza", "Joanna", "Róża", "W ciemności", "Pod Mocnym Aniołem", "Bogowie", znana także z seriali "Boża podszewka II", "Ojciec Mateusz" i "Ja to mam szczęście".

1980 - Porozumienie Gdańskie: O godz. 17 w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski; delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia '70, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury; przyjęto też zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie; uroczystość podpisania porozumienia transmitowała Telewizja Polska.

1982 - W drugą rocznicę Porozumień Sierpniowych w kilkudziesięciu miastach Polski "Solidarność" zorganizowała demonstracje uliczne; w wielu miejscach doszło do starć z milicją. W Lubinie od milicyjnych kul zginęły trzy osoby biorące udział w manifestacji, kilkanaście zostało rannych; w wyniku interwencji milicji ofiary śmiertelne były również w Gdańsku, Kielcach i Wrocławiu.

1988 - W Warszawie w willi MSW przy ul. Zawrat doszło do poufnego spotkania gen. Czesława Kiszczaka z przywódcą "Solidarności" Lechem Wałęsą. Warunkiem rozpoczęcia rozmów na temat Okrągłego Stołu, postawionym przez stronę rządową, było zakończenie fali strajków.

1992 - Premiera serialu "Pogranicze w ogniu" w reżyserii Andrzeja Konica.

1998 - W Warszawie zmarł gen. Józef Kuropieska, oficer WP, uczestnik kampanii polskiej 1939 r.; w latach 1948-1949 zastępca szefa Sztabu Generalnego WP; aresztowany w 1950 r. i oskarżony o próbę obalenia ustroju Polski Ludowej; w 1952 r. skazany na karę śmierci; w 1955 r., po wcześniejszym uchyleniu wyroku, wypuszczony na wolność; komendant Akademii Sztabu Generalnego (1964-1968); autor wspomnień.

2021 – W Jabłonnie na Mazowszu zmarł Roman Malinowski, w latach 1980-1985 wicepremier, w latach 1985–1989 marszałek Sejmu PRL, w latach 1981-1989 prezes Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W sierpniu 1989 r. był jednym z sygnatariuszy porozumienia koalicyjnego ZSL z Obywatelskim Klubem Parlamentarnym i Stronnictwem Demokratycznym, które doprowadziło do powołania rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego.

Zobacz także

2024-09-04, godz. 15:00 Klęska, chaos i odwrót, powojenne wspomnienia Jana Karskiego [DŹWIĘK] W trakcie kampanii wrześniowej na antenie Polskiego Radia dominowała propaganda sukcesu. Podkreślano liczbę strąconych niemieckich samolotów, zniszczonych… » więcej 2024-09-04, godz. 13:45 Wystawa „TITANIC: The Artifact Exhibition” w SOHO ART CENTER Ponad 160 autentycznych eksponatów wydobytych z wraku Titanica, który spoczywa na dnie północnego Atlantyku można oglądać na wystawie „TITANIC: The Artifact… » więcej 2024-09-04, godz. 11:00 215 lat temu urodził się Juliusz Słowacki, poeta romantyczny, autor Kordiana i Balladyny 215 lat temu, 4 września 1809 roku, urodził się Juliusz Słowacki, poeta, dramatopisarz, filozof - opracował koncepcję filozofii genezyjskiej, wybitny twórca… » więcej 2024-09-04, godz. 09:00 Spotkanie z profesorem Antonim Maziarzem zorganizowało Stowarzyszenie Rodło Opole Historyk Uniwersytetu Opolskiego przybliżył Opolanom postać Jana Łangowskiego. Wykład: nosił tytuł "Jan Łangowski 1904 - 1953. Arystokrata ducha". » więcej 2024-09-04, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 4 września » więcej 2024-09-03, godz. 15:00 Niemieckie zbrodnie w trakcie kampanii wrześniowej [DŹWIĘK] 85 lat temu atakiem na Polskę rozpoczęła się II wojna światowa. Od pierwszych chwil inwazji Niemcy dokonywali licznych zbrodni na ludności polskiej a także… » więcej 2024-09-03, godz. 13:15 85 lat temu doszło do niemieckiej prowokacji w Bydgoszczy 85 lat temu - 3 września 1939 roku - w Bydgoszczy rozpoczęła się niemiecka akcja dywersyjna, która najpierw doprowadziła do samosądów na ulicach miasta… » więcej 2024-09-03, godz. 11:00 Alianci dołączają do wojny z Niemcami [DŹWIĘK] 1 września atakiem Niemiec na Polskę rozpoczęła się II wojna światowa. Trzy dni później wypełniając sojusznicze zobowiązania do konfliktu dołączyły… » więcej 2024-09-03, godz. 09:00 44 lata temu podpisano porozumienie w Jastrzębiu-Zdroju 44 lata temu, 3 września 1980 roku, strona rządowa podpisała porozumienie ze strajkującymi w Jastrzębiu-Zdroju. Było ono trzecim - po gdańskim i szczecińskim… » więcej 2024-09-03, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 3 września » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »