Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i…
2024-08-19, 13:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Porycka/dok./ w kry

82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i innych gett na wschód od Warszawy

Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
82 lata temu, 19 sierpnia 1942 roku, Niemcy zlikwidowali getto w Otwocku, dzień później w Falenicy i Rembertowie, a 21 sierpnia - w Mińsku Mazowieckim. Z zamkniętej dzielnicy żydowskiej Otwocka wywieźli do obozu zagłady w Treblince (Treblinka II) od 7 do 10 tysięcy Żydów, którzy następnego dnia najprawdopodobniej zginęli w komorach gazowych. Kilka tysięcy zamordowano na miejscu, około 600 osób w lesie przy ulicy Reymonta. Rozstrzelania kontynuowano w sierpniu i we wrześniu. Łącznie zabito około 2 tysięcy osób, które zdołały ukryć się przed transportem do obozu.
W 82. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie odbędą się liczne uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia. Kulminacyjnym punktem obchodów będzie tradycyjny Marsz Pamięci i Modlitwy, który wyruszy 19 sierpnia o godz. 19.00 z ronda Bronisława Marchlewicza (skrzyżowanie ulic Reymonta i Samorządowej) w Otwocku, a zakończy się pod pomnikiem przy ulicy Reymonta - miejscu pamięci otwockich Żydów. Getto w Otwocku było drugim co do wielkości w dystrykcie warszawskim. W ciągu dwóch lat przeszło przez nie około 12 tysięcy Żydów. Szacuje się, że 2 tysiące z nich zmarło wskutek głodu i chorób.

Dzień po likwidacji getta w Otwocku, 20 sierpnia 1942 roku, Niemcy wywieźli z getta w Falenicy do obozu zagłady w Treblince ponad 6 tysięcy osób. Ogółem przez to getto przeszło 7,5 tysiąca Żydów, z czego w wyniku ciężkich warunków bytowych, epidemii, doraźnych egzekucji życie straciło około 1,5 tysiąca. Razem z Żydami z Falenicy Niemcy wywieźli 1500 Żydów z getta w Rembertowie, których tego samego dnia przepędzono na rampę kolejową w Falenicy. Od 100 do 300 osób - starszych, chorych i zniedołężniałych - zamordowano na miejscu.

21 sierpnia Niemcy zlikwidowali getto w Mińsku Mazowieckim - mieszkało w nim od 6,5 do 7,5 tysiąca Żydów. Stłoczono ich najpierw na rynku, później na rampie kolejowej. Zamordowano ponad tysiąc osób, a około 600 zdolnych do pracy mężczyzn pozostawiono na miejscu. Pozostali rankiem 22 sierpnia zostali wywiezieni do Treblinki. 26 sierpnia Niemcy przystąpili do mordowania żydowskich więźniów obozu pracy w Karczewie.
Wzdłuż tzw. linii otwockiej, Niemcy prowadzili eksterminację planowo aż do wiosny 1943 roku. W maju wysadzili w powietrze barak w tartaku Rubena Najwera z uwięzionymi w nim ostatnimi Żydami z Falenicy.

Likwidacja getta w Otwocku i kolejnych dzielnic żydowskich na wschód od Warszawy była częścią akcji "Reinhardt", którą Niemcy przeprowadzili w latach 1942-1943 na terytorium okupowanej Polski, realizując plan tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

(więcej) Niemiecki okupant utworzył getta w Otwocku, Falenicy, Rembertowie i Mińsku Mazowieckim jesienią 1940 roku. W zamkniętej dzielnicy w Otwocku znaleźli się miejscowi Żydzi, osoby deportowane z okolicy oraz grupa żydowskich dzieci, przywiezionych z III Rzeszy. Powstały dwie dzielnice: tak zwana mieszkaniowa oraz kuracyjna. W granicach tej ostatniej znalazły się żydowskie szpitale i sanatoria. Pobyt tam był możliwy wyłącznie za pisemnym zezwoleniem lekarza miejskiego. Przesiedlenie Żydów trwało do listopada 1940 roku. W styczniu 1941 getto zostało zamknięte. Osobom pochodzenia żydowskiego, ujętym w części aryjskiej miasta, groziło rozstrzelanie. Warunki życia w otwockim getcie stopniowo pogarszały się. Dochodziło do częstych zachorowań, w tym na tyfus i czerwonkę. Ocenia się, że w wyniku epidemii i głodu zmarło około 1,5 tysiąca osób. Niemcy wykorzystywali niektórych Żydów do prac przymusowych, między innymi w pobliskim Karczewie. Kilkadziesiąt osób wysłali do niemieckiego obozu pracy w Tyszowcach koło Zamościa.

W getcie w Falenicy stłoczono 7,5 tysiąca mieszkańców pochodzenia żydowskiego oraz przesiedleńców z innych miejscowości. Szacuje się, że w wyniku ciężkich warunków bytowych i chorób, w zamkniętej dzielnicy życie straciło około 1,5 tysiąca ludzi. Około 300 osób zamordowano w getcie i obozie pracy, większość pozostałych przy życiu zginęła w obozie zagłady w Treblince. Przez getto w Rembertowie przeszło od 1400 do 2000 Żydów. Niemal wszystkich mieszkańców Niemcy zamordowali w Treblince albo rozstrzelali podczas akcji likwidacyjnych. W zamkniętej dzielnicy żydowskiej w Mińsku Mazowieckim umieszczono według szacunków 6,5-7,5 tysiąca osób. Przywieziono tu także Żydów z Kalisza, Pabianic, Lipna i Kałuszyna. Większość mieszkańców getta została wywieziona do obozu zagłady w Treblince. W połowie 1941 roku w getcie powstały grupy oporu, które nawiązały kontakt z Gwardią Ludową. Niektórym Żydom udało się dołączyć do oddziałów partyzanckich.

Zobacz także

2024-09-19, godz. 18:00 Konkurs na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej IPN oraz Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk ogłosiły siedemnastą edycję Konkursu im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy… » więcej 2024-09-19, godz. 16:11 Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie zagra na 10-leciu Muzeum POLIN Orkiestra Polskiego Radia zagra na 10-leciu otwarcia wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. Koncert „Mir zenen do. Jesteśmy tutaj”… » więcej 2024-09-19, godz. 11:00 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy 81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z… » więcej 2024-09-19, godz. 09:00 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni 85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami… » więcej 2024-09-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 września » więcej 2024-09-18, godz. 11:00 IV edycja Nagrody im. Grażyny Langowskiej IPN ogłasza nabór zgłoszeń kandydatów do IV edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej w kategorii przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej – zgłoszenia… » więcej 2024-09-18, godz. 09:00 74 lata temu Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję Muzyka i Aktualności 74 lata temu - 18 września 1950 roku - Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję "Muzyka i Aktualności". Był to pierwszy w Polskim Radiu nowoczesny magazyn… » więcej 2024-09-18, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 18 września » więcej 2024-09-17, godz. 13:00 80 lat temu rozpoczęła się operacja Market Garden 80 lat temu, 17 września 1944 roku, rozpoczęła się operacja Market Garden przeprowadzona przez aliantów pod Arnhem w Holandii z udziałem polskich żołnierzy… » więcej 2024-09-17, godz. 12:00 85 lat temu utworzono konspiracyjną Tajną Organizację Wojskową 85 lat temu, 17 września 1939 roku, w dniu napaści Związku Sowieckiego na Polskę, w Stanisławowie utworzono Tajną Organizację Wojskową. Była to konspiracyjna… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »