Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i…
2024-08-19, 13:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Porycka/dok./ w kry

82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i innych gett na wschód od Warszawy

Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
82 lata temu, 19 sierpnia 1942 roku, Niemcy zlikwidowali getto w Otwocku, dzień później w Falenicy i Rembertowie, a 21 sierpnia - w Mińsku Mazowieckim. Z zamkniętej dzielnicy żydowskiej Otwocka wywieźli do obozu zagłady w Treblince (Treblinka II) od 7 do 10 tysięcy Żydów, którzy następnego dnia najprawdopodobniej zginęli w komorach gazowych. Kilka tysięcy zamordowano na miejscu, około 600 osób w lesie przy ulicy Reymonta. Rozstrzelania kontynuowano w sierpniu i we wrześniu. Łącznie zabito około 2 tysięcy osób, które zdołały ukryć się przed transportem do obozu.
W 82. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie odbędą się liczne uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia. Kulminacyjnym punktem obchodów będzie tradycyjny Marsz Pamięci i Modlitwy, który wyruszy 19 sierpnia o godz. 19.00 z ronda Bronisława Marchlewicza (skrzyżowanie ulic Reymonta i Samorządowej) w Otwocku, a zakończy się pod pomnikiem przy ulicy Reymonta - miejscu pamięci otwockich Żydów. Getto w Otwocku było drugim co do wielkości w dystrykcie warszawskim. W ciągu dwóch lat przeszło przez nie około 12 tysięcy Żydów. Szacuje się, że 2 tysiące z nich zmarło wskutek głodu i chorób.

Dzień po likwidacji getta w Otwocku, 20 sierpnia 1942 roku, Niemcy wywieźli z getta w Falenicy do obozu zagłady w Treblince ponad 6 tysięcy osób. Ogółem przez to getto przeszło 7,5 tysiąca Żydów, z czego w wyniku ciężkich warunków bytowych, epidemii, doraźnych egzekucji życie straciło około 1,5 tysiąca. Razem z Żydami z Falenicy Niemcy wywieźli 1500 Żydów z getta w Rembertowie, których tego samego dnia przepędzono na rampę kolejową w Falenicy. Od 100 do 300 osób - starszych, chorych i zniedołężniałych - zamordowano na miejscu.

21 sierpnia Niemcy zlikwidowali getto w Mińsku Mazowieckim - mieszkało w nim od 6,5 do 7,5 tysiąca Żydów. Stłoczono ich najpierw na rynku, później na rampie kolejowej. Zamordowano ponad tysiąc osób, a około 600 zdolnych do pracy mężczyzn pozostawiono na miejscu. Pozostali rankiem 22 sierpnia zostali wywiezieni do Treblinki. 26 sierpnia Niemcy przystąpili do mordowania żydowskich więźniów obozu pracy w Karczewie.
Wzdłuż tzw. linii otwockiej, Niemcy prowadzili eksterminację planowo aż do wiosny 1943 roku. W maju wysadzili w powietrze barak w tartaku Rubena Najwera z uwięzionymi w nim ostatnimi Żydami z Falenicy.

Likwidacja getta w Otwocku i kolejnych dzielnic żydowskich na wschód od Warszawy była częścią akcji "Reinhardt", którą Niemcy przeprowadzili w latach 1942-1943 na terytorium okupowanej Polski, realizując plan tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

(więcej) Niemiecki okupant utworzył getta w Otwocku, Falenicy, Rembertowie i Mińsku Mazowieckim jesienią 1940 roku. W zamkniętej dzielnicy w Otwocku znaleźli się miejscowi Żydzi, osoby deportowane z okolicy oraz grupa żydowskich dzieci, przywiezionych z III Rzeszy. Powstały dwie dzielnice: tak zwana mieszkaniowa oraz kuracyjna. W granicach tej ostatniej znalazły się żydowskie szpitale i sanatoria. Pobyt tam był możliwy wyłącznie za pisemnym zezwoleniem lekarza miejskiego. Przesiedlenie Żydów trwało do listopada 1940 roku. W styczniu 1941 getto zostało zamknięte. Osobom pochodzenia żydowskiego, ujętym w części aryjskiej miasta, groziło rozstrzelanie. Warunki życia w otwockim getcie stopniowo pogarszały się. Dochodziło do częstych zachorowań, w tym na tyfus i czerwonkę. Ocenia się, że w wyniku epidemii i głodu zmarło około 1,5 tysiąca osób. Niemcy wykorzystywali niektórych Żydów do prac przymusowych, między innymi w pobliskim Karczewie. Kilkadziesiąt osób wysłali do niemieckiego obozu pracy w Tyszowcach koło Zamościa.

W getcie w Falenicy stłoczono 7,5 tysiąca mieszkańców pochodzenia żydowskiego oraz przesiedleńców z innych miejscowości. Szacuje się, że w wyniku ciężkich warunków bytowych i chorób, w zamkniętej dzielnicy życie straciło około 1,5 tysiąca ludzi. Około 300 osób zamordowano w getcie i obozie pracy, większość pozostałych przy życiu zginęła w obozie zagłady w Treblince. Przez getto w Rembertowie przeszło od 1400 do 2000 Żydów. Niemal wszystkich mieszkańców Niemcy zamordowali w Treblince albo rozstrzelali podczas akcji likwidacyjnych. W zamkniętej dzielnicy żydowskiej w Mińsku Mazowieckim umieszczono według szacunków 6,5-7,5 tysiąca osób. Przywieziono tu także Żydów z Kalisza, Pabianic, Lipna i Kałuszyna. Większość mieszkańców getta została wywieziona do obozu zagłady w Treblince. W połowie 1941 roku w getcie powstały grupy oporu, które nawiązały kontakt z Gwardią Ludową. Niektórym Żydom udało się dołączyć do oddziałów partyzanckich.

Zobacz także

2024-09-15, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 15 września » więcej 2024-09-14, godz. 11:00 EDD 2024 - Nocny Marek - nocne zwiedzanie brzeskiego ratusza od strychu po piwnice. Przewodnikiem będzie Marek Pyzowski. W ramach tej inicjatywy zwiedzający będą mogli zobaczyć także nieudostępniane normalnie pomieszczenia – część… » więcej 2024-09-14, godz. 10:00 EDD 2024 - Z tabletem po Muzeum – w wirtualnej sieci zabytków Będzie można poznać ciekawe informacje i dowiedzieć się więcej o różnych eksponatach, z wystawy. Tablet będzie osobistym przewodnikiem, dzięki będzie… » więcej 2024-09-14, godz. 09:00 80 lat temu na warszawską Pragę weszła Armia Czerwona i ludowe Wojsko Polskie 80 lat temu, 14 września 1944 roku, w 45. dniu Powstania Warszawskiego, na warszawską Pragę weszły oddziały Armii Czerwonej i 1. Armii ludowego Wojska Polskiego… » więcej 2024-09-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 września » więcej 2024-09-13, godz. 16:00 EDD 2024 - Na szlaku opolskich zamków i pałaców, poznaj piękno pałacu w Żyrowej W ramach tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa w województwie opolskim możliwość zwiedzania pałacowo-parkowego w Żyrowej w sobotę 14 września. Dla… » więcej 2024-09-13, godz. 15:33 85 rocznica zbombardowania Frampola przez samoloty Luftwaffe 85 lat temu, 13 września 1939 r. niemieckie samoloty Luftwaffe zbombardowały miasteczko Frampol. 80 procent zabudowy przestało istnieć. Mieszkańcy miasta… » więcej 2024-09-13, godz. 10:00 EDD 2024 - Wystawa "Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze" Z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa Narodowego (14-15 września) odbędzie się wystawa „Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze”… » więcej 2024-09-13, godz. 09:00 EDD 2024 Szlak zamków i pałaców Śląska W ramach tegorocznych EDD jest dostępna wystawa publikacji nawiązujących do tematu przewodniego "Szlaki, Sieci, Połączenia. Zamki i pałace Śląska." » więcej 2024-09-13, godz. 08:00 Wystawa „Ofiara Żydów na rzecz FON” Przedwojenny Fundusz Obrony Narodowej zdołał zgromadzić około miliarda złotych. Spory wkład w fundusz, który miał wesprzeć modernizację armii, mieli… » więcej
2122232425
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »