Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i…
2024-08-19, 13:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Porycka/dok./ w kry

82. rocznica zagłady Żydów z getta w Otwocku i innych gett na wschód od Warszawy

Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
Żydzi otwoccy oczekujący na transport do obozu zagłady w Treblince 19 sierpnia 1942; zdjęcie wykonano z przejeżdżającego pociągu [fot. wikipedia/domena publiczna]
82 lata temu, 19 sierpnia 1942 roku, Niemcy zlikwidowali getto w Otwocku, dzień później w Falenicy i Rembertowie, a 21 sierpnia - w Mińsku Mazowieckim. Z zamkniętej dzielnicy żydowskiej Otwocka wywieźli do obozu zagłady w Treblince (Treblinka II) od 7 do 10 tysięcy Żydów, którzy następnego dnia najprawdopodobniej zginęli w komorach gazowych. Kilka tysięcy zamordowano na miejscu, około 600 osób w lesie przy ulicy Reymonta. Rozstrzelania kontynuowano w sierpniu i we wrześniu. Łącznie zabito około 2 tysięcy osób, które zdołały ukryć się przed transportem do obozu.
W 82. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie odbędą się liczne uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia. Kulminacyjnym punktem obchodów będzie tradycyjny Marsz Pamięci i Modlitwy, który wyruszy 19 sierpnia o godz. 19.00 z ronda Bronisława Marchlewicza (skrzyżowanie ulic Reymonta i Samorządowej) w Otwocku, a zakończy się pod pomnikiem przy ulicy Reymonta - miejscu pamięci otwockich Żydów. Getto w Otwocku było drugim co do wielkości w dystrykcie warszawskim. W ciągu dwóch lat przeszło przez nie około 12 tysięcy Żydów. Szacuje się, że 2 tysiące z nich zmarło wskutek głodu i chorób.

Dzień po likwidacji getta w Otwocku, 20 sierpnia 1942 roku, Niemcy wywieźli z getta w Falenicy do obozu zagłady w Treblince ponad 6 tysięcy osób. Ogółem przez to getto przeszło 7,5 tysiąca Żydów, z czego w wyniku ciężkich warunków bytowych, epidemii, doraźnych egzekucji życie straciło około 1,5 tysiąca. Razem z Żydami z Falenicy Niemcy wywieźli 1500 Żydów z getta w Rembertowie, których tego samego dnia przepędzono na rampę kolejową w Falenicy. Od 100 do 300 osób - starszych, chorych i zniedołężniałych - zamordowano na miejscu.

21 sierpnia Niemcy zlikwidowali getto w Mińsku Mazowieckim - mieszkało w nim od 6,5 do 7,5 tysiąca Żydów. Stłoczono ich najpierw na rynku, później na rampie kolejowej. Zamordowano ponad tysiąc osób, a około 600 zdolnych do pracy mężczyzn pozostawiono na miejscu. Pozostali rankiem 22 sierpnia zostali wywiezieni do Treblinki. 26 sierpnia Niemcy przystąpili do mordowania żydowskich więźniów obozu pracy w Karczewie.
Wzdłuż tzw. linii otwockiej, Niemcy prowadzili eksterminację planowo aż do wiosny 1943 roku. W maju wysadzili w powietrze barak w tartaku Rubena Najwera z uwięzionymi w nim ostatnimi Żydami z Falenicy.

Likwidacja getta w Otwocku i kolejnych dzielnic żydowskich na wschód od Warszawy była częścią akcji "Reinhardt", którą Niemcy przeprowadzili w latach 1942-1943 na terytorium okupowanej Polski, realizując plan tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

(więcej) Niemiecki okupant utworzył getta w Otwocku, Falenicy, Rembertowie i Mińsku Mazowieckim jesienią 1940 roku. W zamkniętej dzielnicy w Otwocku znaleźli się miejscowi Żydzi, osoby deportowane z okolicy oraz grupa żydowskich dzieci, przywiezionych z III Rzeszy. Powstały dwie dzielnice: tak zwana mieszkaniowa oraz kuracyjna. W granicach tej ostatniej znalazły się żydowskie szpitale i sanatoria. Pobyt tam był możliwy wyłącznie za pisemnym zezwoleniem lekarza miejskiego. Przesiedlenie Żydów trwało do listopada 1940 roku. W styczniu 1941 getto zostało zamknięte. Osobom pochodzenia żydowskiego, ujętym w części aryjskiej miasta, groziło rozstrzelanie. Warunki życia w otwockim getcie stopniowo pogarszały się. Dochodziło do częstych zachorowań, w tym na tyfus i czerwonkę. Ocenia się, że w wyniku epidemii i głodu zmarło około 1,5 tysiąca osób. Niemcy wykorzystywali niektórych Żydów do prac przymusowych, między innymi w pobliskim Karczewie. Kilkadziesiąt osób wysłali do niemieckiego obozu pracy w Tyszowcach koło Zamościa.

W getcie w Falenicy stłoczono 7,5 tysiąca mieszkańców pochodzenia żydowskiego oraz przesiedleńców z innych miejscowości. Szacuje się, że w wyniku ciężkich warunków bytowych i chorób, w zamkniętej dzielnicy życie straciło około 1,5 tysiąca ludzi. Około 300 osób zamordowano w getcie i obozie pracy, większość pozostałych przy życiu zginęła w obozie zagłady w Treblince. Przez getto w Rembertowie przeszło od 1400 do 2000 Żydów. Niemal wszystkich mieszkańców Niemcy zamordowali w Treblince albo rozstrzelali podczas akcji likwidacyjnych. W zamkniętej dzielnicy żydowskiej w Mińsku Mazowieckim umieszczono według szacunków 6,5-7,5 tysiąca osób. Przywieziono tu także Żydów z Kalisza, Pabianic, Lipna i Kałuszyna. Większość mieszkańców getta została wywieziona do obozu zagłady w Treblince. W połowie 1941 roku w getcie powstały grupy oporu, które nawiązały kontakt z Gwardią Ludową. Niektórym Żydom udało się dołączyć do oddziałów partyzanckich.

Zobacz także

2024-09-17, godz. 11:00 Dziś przypada Dzień Sybiraka 17 września - w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę w 1939 roku - przypada Dzień Sybiraka. Został ustanowiony przez Sejm w 2013 roku, by oddać hołd wszystkim… » więcej 2024-09-17, godz. 10:00 85 lat temu doszło do napaści sowieckiej na Polskę 85 lat temu, 17 września 1939 roku, doszło do napaści sowieckiej na Polskę. Na wschodnie tereny naszego kraju wkroczyła Armia Czerwona. Tym samym zrealizowała… » więcej 2024-09-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 września » więcej 2024-09-16, godz. 13:00 Wystawa portretów Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Jadwiga Wolf, Tadeusz Stankiewicz, Leszek Mikołajkow - Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata, którzy już odeszli. Między innymi portrety tych osób uwiecznili… » więcej 2024-09-16, godz. 11:00 Trzeci odcinek podcastu Polskiego Radia "A więc wojna!" W internecie dostępny jest już najnowszy odcinek podcastu "A więc wojna! Wrzesień 1939 roku w archiwach Polskiego Radia". W trzecim odcinku autorzy dzięki… » więcej 2024-09-16, godz. 09:00 90 lat temu Polacy wygrali zawody lotnicze Challenge 1934 90 lat temu, 16 września 1934 roku, pilot Jerzy Bajan i mechanik Gustaw Pokrzywka wygrali odbywające się w Warszawie międzynarodowe zawody lotnicze Challenge… » więcej 2024-09-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 września » więcej 2024-09-15, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 15 września » więcej 2024-09-14, godz. 11:00 EDD 2024 - Nocny Marek - nocne zwiedzanie brzeskiego ratusza od strychu po piwnice. Przewodnikiem będzie Marek Pyzowski. W ramach tej inicjatywy zwiedzający będą mogli zobaczyć także nieudostępniane normalnie pomieszczenia – część… » więcej 2024-09-14, godz. 10:00 EDD 2024 - Z tabletem po Muzeum – w wirtualnej sieci zabytków Będzie można poznać ciekawe informacje i dowiedzieć się więcej o różnych eksponatach, z wystawy. Tablet będzie osobistym przewodnikiem, dzięki będzie… » więcej
1920212223
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »