Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-19, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
19 sierpnia
1506 - W Wilnie zmarł król Polski i wielki książę litewski Aleksander Jagiellończyk; jako jedyny król z dynastii Jagiellonów pochowany został w Wilnie.

1587 - W Warszawie w czasie sejmu elekcyjnego obóz arcybiskupa Stanisława Karnkowskiego i kanclerza Jana Zamoyskiego ogłosił królem Polski Zygmunta Wazę; trzy dni później obóz prohabsburski, nieuznający tego wyboru, ogłosił królem arcyksięcia Maksymiliana.

1887 – Nad Polską miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca, które zainspirowało Bolesława Prusa przy pisaniu "Faraona".

1893 - W Warszawie urodził się Stefan Starzyński, żołnierz Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej; w latach 1934-1939 prezydent Warszawy; we wrześniu 1939 r. komisarz cywilny przy Dowództwie Obrony Warszawy; aresztowany przez Niemców 27 października 1939 r. i przewieziony do więzienia na Pawiaku; jego dalsze losy przez wiele lat były nieznane, w 2014 r. pion śledczy IPN ustalił, że Starzyński został zamordowany przez gestapo między 21 a 23 grudnia 1939 r. w Warszawie lub w jej okolicach.

1901 - Uroczyste poświęcenie metalowego krzyża zamontowanego na Giewoncie.

1909 - W Warszawie urodził się Jerzy Andrzejewski, prozaik, publicysta, scenarzysta; w latach 1950-57 członek PZPR, poseł na Sejm (1952-57); od 1976 r. członek Komitetu Obrony Robotników, a następnie KSS "KOR"; redaktor niezależnego "Zapisu" (1977); autor powieści "Popiół i diament", "Ciemności kryją ziemię", "Bramy raju" i "Miazga".

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Bitwa pod Lwowem; wojska polskie odzyskały Brześć.

1920 - W nocy z 19 na 20 sierpnia rozpoczęło się II powstanie śląskie.

1925 - W Miłosławiu koło Wrześni urodził się Piotr Pawłowski, aktor, związany m.in. ze Starym Teatrem w Krakowie i warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił w filmach "Zbrodniarz i panna", "Faraon", "Potop", a także w serialach "Kolumbowie" i "Polskie drogi".

1942 - Niemcy przeprowadzili likwidację getta w Otwocku: 7-10 tys. Żydów zostało wywiezionych do obozu zagłady w Treblince; część Żydów Niemcy zamordowali na miejscu, m.in. w lesie przy ul. Reymonta zastrzelono ok. 600 osób, a w następnych dniach kolejne ponad 2 tys. osób, które ukryły się przed transportem śmierci.

1943 - Na polecenie szefa sądeckiego gestapo Heinricha Hamanna Niemcy przeprowadzili w Mszanie Dolnej egzekucję 881 Żydów.

1944 - Rozpoczęła się druga faza bitwy pod Falaise z udziałem 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.

1944 – Wybuchło powstanie paryskie, czyli zbrojne wystąpienie francuskiego ruchu oporu oraz sił Wolnych Francuzów i amerykańskiej 3 Armii gen. Pattona przeciw okupującym miasto wojskom niemieckim; powstanie zakończyło się po tygodniu wyzwoleniem Paryża oraz poddaniem się sił niemieckich stacjonujących w mieście.

1956 - Legia Warszawa odniosła najwyższe zwycięstwo w historii swoich występów w I lidze, pokonując na Stadionie Wojska Polskiego Wisłę Kraków 12:0.

1969 - Premiera filmu "Polowanie na muchy" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1970 - W Warszawie zmarł Paweł Jasienica, pisarz, publicysta, żołnierz AK; autor m.in. znanych esejów historycznych "Polska Piastów", "Polska Jagiellonów" oraz "Rzeczpospolita Obojga Narodów".

1975 - W katastrofie lotniczej pod Damaszkiem zginął Konrad Swinarski, wybitny twórca teatralny, reżyser, scenograf; w dziejach teatru zapisał się m.in. jako realizator polskich narodowych dramatów: "Dziadów" Adama Mickiewicza (1973) i "Wyzwolenia" Stanisława Wyspiańskiego (1974), oba spektakle powstały w Starym Teatrze w Krakowie.

1980 - W katastrofie kolejowej pod Toruniem zginęło 65 osób, a 50 zostało rannych.

1980 - W Szczecinie powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, jego przewodniczącym wybrano Mariana Jurczyka; szczeciński MKS przedstawił listę 36 postulatów.

1980 - Gdański Międzyzakładowy Komitet Strajkowy zażądał od premiera Edwarda Babiucha podjęcia rokowań; MKS reprezentował już ponad 150 zakładów, w których trwały strajki okupacyjne.

1981 - Na wezwanie władz NSZZ "Solidarność" w całym kraju na znak protestu ogłoszono dni bez prasy.

1983 - Służba Bezpieczeństwa aresztowała przewodniczącego Regionu Małopolska i członka TKK NSZZ "Solidarność" Władysława Hradka.

1983 - W Warszawie zmarła Zofia Mrozowska, aktorka, pedagog warszawskiej PWST, przez wiele lat związana ze stołecznym Teatrem Współczesnym; wystąpiła w filmach "Zakazane piosenki", "Ostatni etap", "Miasto nieujarzmione", "Prawo i pięść", "Bilans kwartalny", "Constans", a także w serialu "Polskie drogi".

1989 - Prezydent Wojciech Jaruzelski powierzył misję tworzenia rządu Tadeuszowi Mazowieckiemu; nowemu premierowi poparcia udzieliła Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ "Solidarność".

1997 - W Warszawie zmarł Cezary Julski, aktor teatralny i filmowy.

2002 - W Warszawie zmarł Marek Kotański, psycholog terapeuta, działacz społeczny; organizator Młodzieżowego Ruchu na rzecz Przeciwdziałania Narkomanii "Monar"; współzałożyciel Stowarzyszenia Solidarni wobec AIDS-PLUS. Na początku lat 90. zajął się bezdomnymi, tworząc ośrodki "Markotu".

2002 - Zakończenie ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski.

2014 – Z kosmodromu Taiyuan w Chinach wystrzelono rakietę z trzecim polskim sztucznym satelitą "Heweliusz".

2017 - Zmarł Janusz Głowacki, polski prozaik, dramaturg, scenarzysta filmowy, felietonista, autor takich utworów jak "Polowanie na karaluchy", "Antygona w Nowym Jorku" i "Czwarta siostra".

Zobacz także

2024-08-25, godz. 09:00 80 lat temu zginął harcmistrz Stanisław Leopold, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol" 80 lat temu, 25 sierpnia 1944 roku, w 25. dniu Powstania Warszawskiego, zginął harcmistrz Stanisław Leopold, pseudonim "Rafał", dowódca 1. kompanii batalionu… » więcej 2024-08-25, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 25 sierpnia » więcej 2024-08-24, godz. 11:00 75 lat temu wszedł w życie Traktat Północnoatlantycki 75 lat temu - 24 sierpnia 1949 roku - wszedł w życie Traktat Północnoatlantycki, zwany też traktatem waszyngtońskim, na mocy którego powstało NATO. Został… » więcej 2024-08-24, godz. 09:00 Ukraina - Dzień Niepodległości i dwa i pół roku od rosyjskiej inwazji Na Ukrainie, ogarniętej wojną, jest dziś (24 sierpnia) obchodzony Dzień Niepodległości, upamiętniający proklamowanie niepodległości od Związku Radzieckiego… » więcej 2024-08-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 sierpnia » więcej 2024-08-23, godz. 20:22 35. rocznica Bałtyckiego Łańcucha [DŹWIĘK] Dziś 35. rocznica Bałtyckiego Łańcucha. Dwa miliony mieszkańców państw bałtyckich, na trasie z Wilna do Tallina przez Rygę chwyciło się wówczas za… » więcej 2024-08-23, godz. 13:00 35 lat temu mieszkańcy krajów bałtyckich utworzyli Bałtycki Łańcuch żywych rąk W krajach bałtyckich obchodzona jest dziś (23.08) 35. rocznica utworzenia Bałtyckiego Łańcucha złożonego z mieszkańców tych państw. Dwa miliony ludzi… » więcej 2024-08-23, godz. 11:00 80 lat temu zginął Henryk Sławik, organizator pomocy dla Polaków na Węgrzech w czasie II wojny światowej 80 lat temu, 23 sierpnia 1944 roku, w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen został zamordowany Henryk Sławik, dziennikarz, powstaniec… » więcej 2024-08-23, godz. 09:00 85 lat temu III Rzesza i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow 85 lat temu, 23 sierpnia 1939 roku, Rzesza Niemiecka i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich podpisały pakt o nieagresji. Dokument jest nazywany od nazwisk… » więcej 2024-08-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 sierpnia » więcej
1516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »