Na początku sierpnia 1920 roku sytuacja wydawała się krytyczna, bo bolszewicy w kilka miesięcy dokonali skoku znad Dniepru nad Wisłę i stanęli na przedpolach Warszawy. Polacy mieli jednak asa w rękawie.

Na wiele miesięcy przed bitwą, wówczas porucznik Jan Kowalewski przy użyciu grzebienia z wyłamanymi zębami złamał szyfr jednego z bolszewickich szyfrogramów. Później młody oficer zbudował zespół złożony z wybitnych polskich matematyków, którzy nieustannie pracowali nad odczytywaniem zaszyfrowanych sowieckich informacji, które przechwytywał polski wywiad. W jednej z odszyfrowanych depesz znalazła się informacja, że idąc na Warszawę od północnego wschodu, bolszewicy całkowicie odsłaniają swoją południową flankę, której bronić miała zaledwie słaba Grupa Mozyrska. Słysząc to marszałek Józef Piłsudski decyduje się uderzyć i nakazuje wojsku koncentracje części doświadczonych polskich oddziałów nad rzeką Wieprz, skąd ma rozpocząć się atak.

Celem rozpoczętego 16 sierpnia o świcie kontrnatarcia było wyjście na tyły idącego na Warszawę bolszewickiego Frontu Zachodniego i odcięcie rosyjskich oddziałów od zaplecza. W kontrnatarciu główną rolę odegrała polska kawaleria, w tym 7 Pułk Ułanów Lubelskich, którego 2 szwadronem dowodził wówczas Józef Smoleński. "Gwałtowne natarcie powoduje zamieszanie w szeregach nieprzyjaciela. Zaczynają się chwiać, część rozpoczyna odwrót. Widzi to dowódca pułku, jedyna decyzja: szarża!".

Po latach Józef Smoleński wspominał walki na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Oficer podkreślił również, że polskie natarcie kompletnie zaskoczyło Bolszewików. "Grupy żołnierzy sowieckich próbują stawiać opór, obok kilku naszych jeźdźców rąbie szablami rozbiegających się we wszystkie strony sowietów. Komisarz próbuje strzelać z karabinu maszynowego, inni rzucają broń zmykają do lasu" - mówił oficer.

Ostatecznie, aby uniknąć odcięcia, głównodowodzący Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski nakazuje odwrót spod Warszawy. Wojna jednak cały czas trwa, ale już 31 sierpnia Polacy rozbijają idącą na Lublin 1 Armię Konną Siemiona Budionnego, a ostateczny cios zadają Bolszewikom we wrześniu w trakcie decydującej Bitwy nad Niemnem.

Więcej informacji na temat Bitwy Warszawskiej, w tym archiwalne nagrania jej uczestników, można znaleźć w internetowym serwisie, opracowanym na stulecie bitwy przez dziennikarzy portalu Polskiego Radia. Serwis "Bitwa Warszawska 1920" znajdziemy pod adresem: bitwa1920.gov.pl.