Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 104 lata temu rozpoczęło się kontruderzenie polskich…
2024-08-16, 15:00 Autor: IAR/#Lis/i wg/w Wj

104 lata temu rozpoczęło się kontruderzenie polskich wojsk znad Wieprza

Józef Piłsudski w rozmowie z gen. Edwardem Śmigłym-Rydzem w czasie wojny polsko-bolszewickiej [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Piłsudski w rozmowie z gen. Edwardem Śmigłym-Rydzem w czasie wojny polsko-bolszewickiej [fot. wikipedia/domena publiczna]
104 lata temu rozpoczęło się kontruderzenie polskich wojsk znad Wieprza. Przesądziło o zwycięstwie w Bitwie Warszawskiej. Polacy pomimo przeważających sił wroga byli w stanie przygotować i wykonać manewr, który kompletnie zaskoczył Bolszewików i zmusił ich do odwrotu spod Warszawy.
Na początku sierpnia 1920 roku sytuacja wydawała się krytyczna, bo bolszewicy w kilka miesięcy dokonali skoku znad Dniepru nad Wisłę i stanęli na przedpolach Warszawy. Polacy mieli jednak asa w rękawie.

Na wiele miesięcy przed bitwą, wówczas porucznik Jan Kowalewski przy użyciu grzebienia z wyłamanymi zębami złamał szyfr jednego z bolszewickich szyfrogramów. Później młody oficer zbudował zespół złożony z wybitnych polskich matematyków, którzy nieustannie pracowali nad odczytywaniem zaszyfrowanych sowieckich informacji, które przechwytywał polski wywiad. W jednej z odszyfrowanych depesz znalazła się informacja, że idąc na Warszawę od północnego wschodu, bolszewicy całkowicie odsłaniają swoją południową flankę, której bronić miała zaledwie słaba Grupa Mozyrska. Słysząc to marszałek Józef Piłsudski decyduje się uderzyć i nakazuje wojsku koncentracje części doświadczonych polskich oddziałów nad rzeką Wieprz, skąd ma rozpocząć się atak.

Celem rozpoczętego 16 sierpnia o świcie kontrnatarcia było wyjście na tyły idącego na Warszawę bolszewickiego Frontu Zachodniego i odcięcie rosyjskich oddziałów od zaplecza. W kontrnatarciu główną rolę odegrała polska kawaleria, w tym 7 Pułk Ułanów Lubelskich, którego 2 szwadronem dowodził wówczas Józef Smoleński. "Gwałtowne natarcie powoduje zamieszanie w szeregach nieprzyjaciela. Zaczynają się chwiać, część rozpoczyna odwrót. Widzi to dowódca pułku, jedyna decyzja: szarża!".

Po latach Józef Smoleński wspominał walki na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Oficer podkreślił również, że polskie natarcie kompletnie zaskoczyło Bolszewików. "Grupy żołnierzy sowieckich próbują stawiać opór, obok kilku naszych jeźdźców rąbie szablami rozbiegających się we wszystkie strony sowietów. Komisarz próbuje strzelać z karabinu maszynowego, inni rzucają broń zmykają do lasu" - mówił oficer.

Ostatecznie, aby uniknąć odcięcia, głównodowodzący Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski nakazuje odwrót spod Warszawy. Wojna jednak cały czas trwa, ale już 31 sierpnia Polacy rozbijają idącą na Lublin 1 Armię Konną Siemiona Budionnego, a ostateczny cios zadają Bolszewikom we wrześniu w trakcie decydującej Bitwy nad Niemnem.

Więcej informacji na temat Bitwy Warszawskiej, w tym archiwalne nagrania jej uczestników, można znaleźć w internetowym serwisie, opracowanym na stulecie bitwy przez dziennikarzy portalu Polskiego Radia. Serwis "Bitwa Warszawska 1920" znajdziemy pod adresem: bitwa1920.gov.pl.

Zobacz także

2024-10-11, godz. 13:00 55 lat temu zmarł gen. Kazimierz Sosnkowski, działacz niepodległościowy, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych 55 lat temu, 11 października 1969 roku, zmarł Kazimierz Sosnkowski, generał, działacz niepodległościowy, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich… » więcej 2024-10-11, godz. 11:00 Wyzwolenie czy okupacja - losy ludności cywilnej w 1944 r. w badaniach IPN Dwudniowa konferencja naukowa poświęcona cywilnym ofiarom II wojny światowej rozpoczęła się wczoraj (10 października) w Łodzi. Naukowcy z IPN i uniwersytetów… » więcej 2024-10-11, godz. 10:00 Ameryka czci generała Pułaskiego Ameryka czci generała Kazimierza Pułaskiego. Joe Biden na mocy specjalnej proklamacji ogłosił 11 paźdzernika Dniem Pamięci Generała Pułaskiego. Prezydent… » więcej 2024-10-11, godz. 09:00 245. rocznica śmierci gen. Kazimierza Pułaskiego i dzień jego pamięci w USA Dzisiaj, 11 października, przypada 245. rocznica śmierci generała Kazimierza Pułaskiego, polskiego i amerykańskiego bohatera o wolność tych narodów, jednego… » więcej 2024-10-11, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 11 października » więcej 2024-10-10, godz. 17:00 Upamiętniono 85. rocznicę powstania pierwszego na ziemiach polskich niemieckiego obozu koncentracyjnego Upamiętniono 85. rocznicę utworzenia w Forcie VII w Poznaniu najstarszego niemieckiego obozu koncentracyjnego na ziemiach polskich. Z tej okazji przedstawiciele… » więcej 2024-10-10, godz. 16:00 Spotkanie otwarte w ramach cyklu „Historia zapisana w fotografii” – „Spójrzmy na pomniki!” 11 października 2024 r. o godz. 17.30 w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Warszawie odbędzie się spotkanie z cyklu „Historia… » więcej 2024-10-10, godz. 15:00 230 lat temu rozegrała się bitwa pod Maciejowicami, jeden z ostatnich akordów insurekcji 230 lat temu, 10 października 1794 roku rozegrała się bitwa pod Maciejowicami. Była ostatnią próbą ratowania I Rzeczpospolitej, stała się jedną z ostatnich… » więcej 2024-10-10, godz. 09:00 Garnki, kafle, talerze i broń odnalezione podczas prac archeologicznych wróciły do Brzegu. Do brzeskiego muzeum dotarła pierwsza partia oczyszczonych i częściowo odtworzonych eksponatów odnalezionych podczas ubiegłorocznych prac archeologicznych… » więcej 2024-10-10, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 10 października » więcej
1213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »