Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-15, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 sierpnia
1135 - W Merseburgu doszło do spotkania Bolesława Krzywoustego z cesarzem Lotarem III.

1257 - W Krakowie zmarł Jacek Odrowąż, dominikanin, założyciel wielu klasztorów dominikańskich, m.in. w Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku i Sandomierzu; kanonizowany przez papieża Klemensa VIII w 1594 r.

1317 - Władysław Łokietek wydał przywilej lokacyjny dla Lublina; Lublin prawa miejskie na prawie magdeburskim uzyskał prawdopodobnie już w czasach Bolesława Wstydliwego około 1257 r., jednak akt lokacyjny z tego okresu nie zachował się.

1489 – Odsłonięto ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie.

1534 - Powstanie zakonu jezuitów: W Paryżu Ignacy Loyola wraz z grupą towarzyszy studiujących na Sorbonie złożył ślub ubóstwa i czystości, zobowiązując się do ewangelizacji Ziemi Świętej; Towarzystwo Jezusowe zatwierdził w 1540 r. papież Paweł III.

1568 - W Rzymie zmarł Stanisław Kostka, jezuita, święty Kościoła katolickiego, patron Polski.

1604 – Dymitr Samozwaniec wyruszył w wyprawę na Moskwę na czele 2,5 tys. żołnierzy polskich, do których przyłączyło się następnie 2 tys. Kozaków dońskich.

1605 - W Baranowie urodził się Wacław Leszczyński, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski w latach 1658-1666.

1649 - Powstanie Chmielnickiego: Idące na odsiecz oblężonemu Zbarażowi wojska koronne pod dowództwem króla Jana II Kazimierza zostały zaskoczone pod Zborowem przez liczniejsze wojska kozackie i tatarskie; dwudniowa bitwa zakończyła się pertraktacjami, w wyniku których chan tatarski Islam III Girej po zawarciu traktatu pokojowego wycofał się z walki, a Bohdan Chmielnicki podpisał w Zborowie ugodę z Rzecząpospolitą.

1882 - W Cieszynie zmarł Karol Miarka, pisarz, działacz społeczny na Górnym Śląsku.

1893 - W Starej Kamiennej na Podlasiu urodził się Nikodem Sulik, generał WP; dowódca 5. Kresowej Dywizji Piechoty 2. Korpusu Polskiego, walczącej m.in. pod Monte Cassino.

1898 - W Żmerynce na Podolu urodził się Jan Brzechwa, właściwie Jan Wiktor Lesman, poeta, satyryk, autor utworów dla dzieci.

1906 - W kilkunastu miastach Królestwa Polskiego członkowie Organizacji Bojowej PPS przeprowadzili serię zamachów na funkcjonariuszy rosyjskiej policji, żandarmerii oraz agentów Ochrany.

1917 - W Lozannie powstał Komitet Narodowy Polski z Romanem Dmowskim na czele, przeniesiony następnie do Paryża i uznany przez państwa ententy za oficjalną reprezentację narodu polskiego.

1919 - Oddziały Grenzschutz-Ost spacyfikowały manifestację strajkujących górników przed kopalnią w Mysłowicach; od kul zginęło 10 osób, wielu zostało rannych.

1920 - Bitwa Warszawska: Zacięte walki wojsk polskich z Armią Czerwoną m.in. pod Radzyminem, Zielonką i Ossowem oraz w rejonie Modlina, nad Wkrą i pod Nasielskiem.

1920 - W Warszawie urodził się Janusz Nasfeter, reżyser filmowy, scenarzysta; autor filmów "Ranny w lesie", "Zbrodniarz i panna", "Niekochana".

1920 - W Miechowie urodził się Tadeusz Płużański, filozof, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz niepodległościowego podziemia, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof; po zakończeniu wojny członek Zrzeszenia Wolność i Niepodległość; aresztowany przez UB w 1947 r. i skazany na karę śmierci; wyrok zamieniono na dożywocie.

1921 - W Tarnawie-Górze urodził się August Kowalczyk, aktor, reżyser; wystąpił m.in. w serialach "Chłopi", "Janosik", "Znak orła", "Polskie drogi", "Tajemnica Enigmy" i "Stawka większa niż życie"; w czasie wojny więzień KL Auschwitz, z którego uciekł, żołnierz AK; wieloletni wiceprezes Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem.

1927 - W Krakowie urodził się Witold Gruca, tancerz i choreograf.

1929 - W Równem na Wołyniu urodziła się Anna Walentynowicz, działaczka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża; w 1980 r. członek Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, a następnie Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność"; internowana w stanie wojennym; zginęła 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

1935 - W Grudziądzu urodził się Waldemar Baszanowski, dwukrotny mistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów: w Tokio (1964) i Meksyku (1968); pięciokrotny mistrz świata i sześciokrotny mistrz Europy.

1935 - W Gdańsku zmarła Stanisława Przybyszewska, autorka dramatów historycznych związanych z historią rewolucji francuskiej, m.in. "Sprawy Dantona"; malarka.

1937 - Początek największego strajku chłopskiego w okresie międzywojennym, który objął głównie Małopolskę; w starciach z policją zginęło 41 osób, około 4 tys. zostało aresztowanych.

1938 - W Warszawie urodził się Janusz A. Zajdel, pisarz, prekursor nurtu socjologicznego w polskiej literaturze science-fiction.

1942 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego nakazujący wszystkim podziemnym organizacjom wojskowym działającym na terenie okupowanej Polski podporządkowanie się Komendantowi Głównemu Armii Krajowej.

1944 - W Lublinie podczas pierwszego posiedzenia Krajowa Rada Narodowa upoważniła PKWN do wydawania dekretów.

1950 - Urodził się John Porter, walijski muzyk, kompozytor, autor tekstów, od 1976 r. mieszkający na stałe w Polsce; współpracował m.in. z Maanamem, Maciejem Zembatym, tworzył muzykę z własnym zespołem Porter Band.

1955 - W Warszawie zakończył się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów.

1955 - W Opolu urodziła się Ewa Wencel, aktorka warszawskiego Teatru Kwadrat, scenarzystka, znana m.in. z seriali "Mamuśki" i "Czas honoru".

1966 - W Harrison w stanie Nowy Jork zmarł Jan Kiepura, światowej sławy śpiewak operowy - tenor, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Kocham wszystkie kobiety", "O czym się nie myśli", "Neapol, śpiewające miasto" i "Zdobyć cię muszę".

1973 - W Londynie zmarł gen. Marian Kukiel, historyk wojskowości, minister obrony narodowej w rządzie RP na uchodźstwie (1942-1949); w latach 1946-1973 dyrektor Instytutu Historycznego im. Gen. Sikorskiego.

1975 - Premiera filmu "Znikąd donikąd" w reżyserii Kazimierza Kutza.

1980 - Po wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej protesty rozszerzyły się na inne zakłady Trójmiasta, objęły także Elbląg i Szczecin. W południe władze przerwały łączność telefoniczną Wybrzeża z resztą Polski. I sekretarz KC PZPR Edward Gierek przerwał urlop na Krymie i wrócił do kraju.

1988 - W kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu rozpoczął się strajk, który zapoczątkował falę protestów w całej Polsce. Górnicy obok postulatów ekonomicznych postawili żądanie legalizacji NSZZ "Solidarność" i po kilku dniach utworzyli Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS).

2000 – Uruchomiono pierwszy polski komunikator internetowy Gadu-Gadu.

2013 - W Nicei zmarł Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, satyryk, eseista, rysownik; autor dramatów "Policja", "Indyk", "Tango", "Emigranci", "Portret", "Pieszo", "Miłość na Krymie", zbiorów opowiadań "Półpancerze praktyczne", "Słoń", "Wesele w Atomicach", a także autobiograficznej książki "Baltazar".

2014 - W Warszawie w wieku 101 lat zmarł Jan Ekier, pianista, kompozytor, pedagog, chopinolog.

2020 – W Warszawie zmarł Henryk Wujec, działacz opozycji antykomunistycznej, członek KOR, działacz "Solidarności", więzień polityczny, po 1989 roku wieloletni poseł środowiska Unii Wolności, doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego. W 2014 r. był współzałożycielem Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą.

Zobacz także

2024-09-09, godz. 11:00 Nieznani sprawcy zniszczyli w Chajsach na Białorusi miejsce pamięci ofiar represji stalinowskich Nieznani sprawcy zbezcześcili w Chajsach na Białorusi, w obwodzie witebskim, miejsce pamięci ofiar represji stalinowskich. W masowych grobach są tu pochowani… » więcej 2024-09-09, godz. 09:00 EDD 2024. Zwiedzanie ratusza w Brzegu z przewodnikiem Europejskie Dni Dziedzictwa to okazja na poznanie losów brzeskiego ratusza. Bezpłatna wycieczka 10 września. Budynek będzie można zwiedzać o godzinie 11:30… » więcej 2024-09-09, godz. 08:00 IPN o Narodowych Siłach Zbrojnych w Malerzowicach Wielkich Ma nie tylko przypominać o zamordowanych żołnierzach, ale też prezentować historię Narodowych Sił Zbrojnych. Mowa o ścieżce edukacyjnej, która została… » więcej 2024-09-09, godz. 07:00 Na Polanie Śmierci w Starym Grodkowie upamiętniono żołnierzy NSZ Mija 78. rocznica zbrodni dokonanej przez funkcjonariuszy UB i NKWD na żołnierzach Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału kapitana Henryka Flamego pseudonim "Bartek"… » więcej 2024-09-08, godz. 13:00 56 lat temu Ryszard Siwiec dokonał samospalenia Mijają 56 lat od samospalenia Ryszarda Siwca w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, w której wzięły udział także… » więcej 2024-09-08, godz. 11:00 85 lat temu rozpoczęła się naziemna obrona Warszawy 85 lat temu, 8 września 1939 roku, rozpoczęła się naziemna obrona Warszawy, jeden z bohaterskich epizodów kampanii wrześniowej 1939 roku. Wcześniej stolica… » więcej 2024-09-08, godz. 10:00 EDD 2024. Pomnik Historii na Szlaku św. Jakuba w Małujowicach Dzisiaj (08.09) w Sanktuarium św. Jakuba w Małujowicach po uroczystej Mszy św. o godzinie 12:00 zaprezentują się wokaliści oraz chór gminy Skarbimierz Cantate… » więcej 2024-09-08, godz. 09:00 455 lat temu zmarł Mikołaj Rej, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury" 455 lat temu, między 8 września 1569 roku, zmarł Mikołaj Rej z Nagłowic, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury", jeden z pierwszych poetów piszących… » więcej 2024-09-08, godz. 08:00 EDD 2024 - odkrywanie opolskiego odcinka Drogi św. Jakuba Śladami przyrody i historii czyli krótka wyprawa opolskim odcinkiem Drogi św. Jakuba w ramach wydarzeń związanych z obchodami Europejskich Dni Dziedzictw… » więcej 2024-09-08, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 8 września » więcej
2627282930
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »