Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-13, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
13 sierpnia
1698 - Król Polski i elektor saski August II Mocny i car Rosji Piotr I Wielki zawarli w Rawie Ruskiej sojusz wojskowy wymierzony przeciwko Szwecji.

1807 - W Kamiennej Górze w Galicji urodził się Lucjan Siemieński, pisarz, członek założyciel Akademii Umiejętności w Krakowie, uczestnik powstania listopadowego.

1873 - W Jurczycach koło Krakowa urodził się Józef Haller, generał WP; dowódca II Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji; w wojnie polsko-bolszewickiej członek Rady Obrony Państwa oraz Generalny Inspektor Armii Ochotniczej; podczas zamachu majowego stanął po stronie rządu, kierując działaniami w Wielkopolsce i na Pomorzu; współtwórca antyrządowego "Frontu Morges" (1936); w czasie II wojny światowej minister rządu RP na uchodźstwie.

1911 - Pionier lotnictwa Michał Scipio del Campo wykonał na samolocie Etrich Taube pierwszy lot nad Warszawą.

1914 - Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod jego rozkazami do armii austro-węgierskiej.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: początek Bitwy Warszawskiej; walki o Radzymin, Ossów, Nieporęt, Okuniew.

1923 - Do budowanego portu w Gdyni zawinął pierwszy statek oceaniczny - SS "Kentucky" pod banderą francuską.

1944 - Powstanie Warszawskie: wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi; kiedy żołnierze Batalionu "Gustaw" zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu, nastąpiła ogromna eksplozja; w jej wyniku śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67 żołnierzy Batalionu "Gustaw".

1944 - W więzieniu na Pawiaku rozstrzelany został przez Niemców Antoni Kocjan, konstruktor lotniczy, pilot; w czasie II wojny światowej w wywiadzie lotniczym ZWZ-AK.

1946 - W Warszawie urodził się Stefan Melak, działacz niepodległościowy w PRL, walczący o upamiętnienie ofiar zbrodni katyńskiej; przewodniczący Komitetu Katyńskiego; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

1949 - Komitet Wykonawczy Rady Odbudowy Warszawy podjął decyzję o odbudowie Starego Miasta.

1949 - W Nowicach koło Świdnicy urodził się Tadeusz Mytnik, kolarz, dwukrotny mistrz świata w wyścigu drużynowym (1973, 1975) oraz srebrny medalista w tej samej konkurencji na igrzyskach olimpijskich w Montrealu (1976); wielokrotny mistrz Polski; zwycięzca Tour de Pologne (1975).

1950 - W Gdańsku urodził się Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w "Kontrakcie" Krzysztofa Zanussiego, "Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny" Janusza Majewskiego, "Kuchni polskiej" Jacka Bromskiego oraz "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza.

1951 - W Warszawie zapadł wyrok w tzw. procesie generałów: Stanisław Tatar, Jerzy Kirchmayer, Franciszek Herman i Stefan Mossor, oskarżeni przez władze komunistyczne o szpiegostwo i zorganizowanie spisku przeciwko władzy ludowej, skazani zostali na kary dożywotniego więzienia.

1952 - W łagrze pod Stalingradem zmarł Wilhelm Hosenfeld, oficer Wehrmachtu, odznaczony pośmiertnie medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" m.in. za uratowanie podczas wojny ukrywającego się w gruzach Warszawy pianisty Władysława Szpilmana.

1953 - W Warszawie zmarł Ryszard Ordyński, reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta; autor m.in. filmów "Pan Tadeusz" (1928) i "Dziesięciu z Pawiaka" (1931).

1956 - W Grodzisku Mazowieckim urodził się Marian Woronin, lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980) i rekordzista Europy w biegu na 100 m.

1960 - W Krakowie urodził się Janusz Kurtyka, historyk, działacz opozycji niepodległościowej, prezes Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2005-2010; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

1982 - W Warszawie zmarł Adam Ważyk, poeta, prozaik, eseista, tłumacz.

1982 - Stan wojenny: Demonstracje uliczne i starcia z milicją w Gdańsku, Nowej Hucie, Warszawie i Wrocławiu.

1983 - W Gdańsku pod pomnikiem Ofiar Grudnia '70 odbyła się manifestacja.

1984 - W Fort Lauderdale na Florydzie zmarł Mieczysław Cybulski, aktor; wystąpił w filmach "Cham", "Rapsodia Bałtyku", "Wierna rzeka", "O czym marzą kobiety" "Ty, co w Ostrej świecisz Bramie" i "Wrzos".

1993 - W Warszawie zmarł Andrzej Stockinger, aktor teatralny i filmowy, piosenkarz, znany z takich filmów jak "Lata dwudzieste lata trzydzieste", "Lawa", "Miś".

1994 - W Warszawie zmarła Zdzisława Bytnarowa, pedagog, podporucznik Armii Krajowej "Sławka"; w czasie Powstania Warszawskiego kierowała Harcerską Pocztą Polową w Śródmieściu; matka Janka "Rudego", bohatera "Kamieni na szaniec".

2007 – Prezydent Lech Kaczyński odwołał na wniosek premiera Jarosława Kaczyńskiego ministrów należących do Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony RP, kończąc tym samym istnienie trójpartyjnej koalicji rządowej.

2021 - W Warszawie zmarł abp Henryk Hoser, pallotyn, dyplomata Stolicy Apostolskiej, misjonarz, ordynariusz warszawsko-praski w latach 2008–2017, specjalny wizytator apostolski w Medziugorie w latach 2018–2021.

Zobacz także

2024-09-06, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 6 września » więcej 2024-09-05, godz. 15:00 82 lata temu zaczęła się tzw. Wielka Szpera 82 lata temu, 5 września 1942 roku, w Łodzi zaczęła się tzw. Wielka Szpera - akcja, w czasie której Niemcy deportowali z tamtejszego getta do obozu zagłady… » więcej 2024-09-05, godz. 13:00 Mija 110. rocznica rozpoczęcia I bitwy nad Marną 110 lat temu, 5 września 1914 roku, rozpoczęła się I bitwa nad Marną, nazywana cudem nad Marną i uważana za jedną z najważniejszych batalii w dziejach… » więcej 2024-09-05, godz. 11:00 Dzień Żołnierza Górnika przypomina o dramacie ponad 200 tysięcy młodych mężczyzn O dramacie ponad 200 tysięcy młodych mężczyzn, którzy w latach 1949-1959 trafili do niewolniczej pracy w Wojskowych Batalionach Górniczych, przypomina obchodzony… » więcej 2024-09-05, godz. 09:00 Mija 35. rocznica rozpoczęcia pokojowych manifestacji w Lipsku w NRD Mija 35. rocznica pierwszej "poniedziałkowej manifestacji" w Lipsku. Pokojowe zgromadzenia odbywały się od tej pory każdego tygodnia i przyczyniły się do… » więcej 2024-09-05, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 5 września » więcej 2024-09-04, godz. 15:00 Klęska, chaos i odwrót, powojenne wspomnienia Jana Karskiego [DŹWIĘK] W trakcie kampanii wrześniowej na antenie Polskiego Radia dominowała propaganda sukcesu. Podkreślano liczbę strąconych niemieckich samolotów, zniszczonych… » więcej 2024-09-04, godz. 13:45 Wystawa „TITANIC: The Artifact Exhibition” w SOHO ART CENTER Ponad 160 autentycznych eksponatów wydobytych z wraku Titanica, który spoczywa na dnie północnego Atlantyku można oglądać na wystawie „TITANIC: The Artifact… » więcej 2024-09-04, godz. 11:00 215 lat temu urodził się Juliusz Słowacki, poeta romantyczny, autor Kordiana i Balladyny 215 lat temu, 4 września 1809 roku, urodził się Juliusz Słowacki, poeta, dramatopisarz, filozof - opracował koncepcję filozofii genezyjskiej, wybitny twórca… » więcej 2024-09-04, godz. 09:00 Spotkanie z profesorem Antonim Maziarzem zorganizowało Stowarzyszenie Rodło Opole Historyk Uniwersytetu Opolskiego przybliżył Opolanom postać Jana Łangowskiego. Wykład: nosił tytuł "Jan Łangowski 1904 - 1953. Arystokrata ducha". » więcej
2829303132
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »